Bloomberg HT’ye konuk olan Fark Holding Yönetim Kurulu Lideri Ahu Serter, endüstrici için 2024 yılının nasıl geçtiğini ve krediye ulaşılabilirliği kıymetlendirdi.
2024 yılının ihracat yapan endüstrici açısından çok güç bir sene olduğunu söyleyen Serter, “Girişimcilere bakarsak orada bir diyeceğim yok, finansmana erişim, yatırım almak, iş ve müşteri bulmak ve bunları tutmak, çok güç vakitlerden geçiyoruz. Fakat bir formda Türkiye’nin içinde tanım edemediğim bir dinamizm var hala sahiden sebatla ayakta ve ileri diyen de bir sürü beşerle beraberiz birbirimizi umut oluyoruz. Sanayi tarafında ben daha çok otomotiv ve yan endüstrinde faal olduğum için yani ihracat yapıyorsanız tabi kurun üzerindeki baskı bir yandan artan personellik maliyetleri Türkiye’nin rekabetçiliğini, bizlerin Türk endüstrisi olarak farklı endüstrilerle rekabet etmemizi dünyada çok azalttı.” dedi.
Bu durumun tesirini 2024’te daha da hissetmeye başladıklarını söyleyen Serter, küresel ölçekte verilecek bir iş varsa Türkiye’nin rakipleri içerisinde art sıralara düştüğünü zira işleri de alamadıklarını lisana getirdi. “Bu bizi üzüyor ve endişelendiriyor” diyen Serter şöyle devam etti:
“Bu tasa olayını yalnızca biz Türkiye olarak duymuyoruz bütün dünya bunu yaşıyor. Dünyanın büyük otomotiv şirketlerinin şu anda bir sürü üst seviye yöneticileri ayrılıyor. Dünya’da konjonktürü aramakta problemler var, herkes kendi yerini arıyor. Türkler olarak da biz bu sorunu yaşıyoruz, kendi ekonomimizin verdiği sorunlar da olunca çok kolay değil.
Sanayi bölümünün birçok stratejileri var ben Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile yakın çalışıyorum. Tekno teşebbüs stratejisi var, Türkiye’yi geleceğe taşıyan teknolojilerle ilgili stratejiler var, yeni sanayi teknolojileri ne olmalı…benim fonum da bunun üzerine endüstriyel teknolojiler üzerine. Evvel konjonktürü düzgün tahlil etmekle başlamak lazım, bu güne kadar Türkiye’nin dinamosu Avrupa olmuş onlar büyüdükçe bizde büyümüşüz.
Şu anda Draghi Report’da da gördüğümüz üzere Avrupa büyümesinin durduğunu bunun için acil bir şeyler yapması gerektiğinin farkında. Avrupa birçok hususta tereddütlü, regülasyonlarla uğraşmaktan inovasyonu kaçırıyor. Biz Türkiye olarak yalnızca Avrupa’dan medet ummayı bırakmamız lazım, tam bilakis ben Almanya’daki sanayicilere şunu anlatmaya çalışıyorum; biz sizin umudunuzuz Türkiye’yi artık yalnızca ucuz işgücü ülkesi olarak görmekten vazgeçip asıl yatırımlarınızı yapacağınız kardeş ülkeniz olarak görmeniz lazım.
Amerika’ya bakarsak Trump’ın gelmesiyle orada da muhafazacı bir iktisat öne geçti. Biz Türk şirketleri olarak müşteri bizi nerede istiyorsa oraya gitmeliyiz. Amerika’nın bize gereksinimi varsa oraya gitmeliyiz. Çin de diyor ki Amerika ve Avrupa beni refüze ediyor. Ben ne yapacağım dünyada diyor. Çinli otomotivcilerde de şöyle bir şey var diyor ki “Ben sizi artık Çin dışındaki yerlerde daha fazla desteklemeyeceğim para kazanmayan işleri bırakın ve Çin’e geri dönün daveti var.”
“Biz katma kıymetli üretime gitmek istiyorsak bu ekosistemi yaratmak zorundayız”
“TOGG sanayi kesimi için ne tabir ediyor?” sorusunu cevaplayan Serter, “Şimdi bizim şayet TOGG üzere bir aracımız olmasaydı onun sayesinde oluşan bir elektrifikasyon tedarik sistemi oluşmasaydı bizim gidip de Fransa’da orada burada bir Türk işine yer açacaklarını düşünmek saflık olurdu. Biz katma pahalı üretime gitmek istiyorsak bu ekosistemi yaratmak zorundayız ve birinci risk sermayesinin konulması gerekiyor. TOGG da bence bu risk sermayelerinin en değerlilerinden biri. TOGG challenger olma açısından çok hakikat bir marka lakin o da bir startup.” dedi.
“Önümüzde yatırım yapacağımız yerler var”
Serter fon yatırımları ve şirketlerin finansman badiresi hakkında ise şu sözleri kullandı:
“Ben seri bir formda yatırım yapıyorum ve ekseriyetle en yeterli işleri Türkiye’den buldum. Lakin onları da daima küreselleştirip daha âlâ getiri sağladım. Bu Fon’da da hem 70’den fazla portföy şirketlerimizi koyduk hem de finansal para koyacağız ve öbür endüstriyel şirketler de bizle çalışmak istedi, artık onlarla da birlikte Türkiye’de bir sanayi teknolojileri, elekrifikasyon, materyal teknolojileri, yeni güç teknolojileri, dönüşebilir-sürdürülebilir endüstriyel teknolojiler üzere işlerin de içinde yer alacağı bir Fon olacak. Bu Fon benim hayalim, birinci kapanışı 50 milyon dolardan yaparız diye düşünüyorum 100 milyon dolarlara kadar pek rahat çıkar. Önümüzde yatırım yapacağımız yerler var onların yol haritaları da var.
Şimdi mesela bir yerden iş alıyorsunuz biz şirketleri küresele taşıyoruz ve büyük bir iş aldınız mesela birden cirosunun beş katı bir iş aldı. Bir defa büyüme finansmanı diye bir şey olması lazım, biz kontratı götürmemize karşın bu şirketlere kredi bulmakta zorlanıyoruz. Kredi çıkıyor ondan sonra bilmem kaç katı kadar da teminat istiyorlar. O yüzden artık yeni işlerin ölçeklenmesini çok daha farklı ele almamız lazım yani iş alan ve önünde büyümesi garantileşmiş şirketler için özel finansman imkanları çıkarmak lazım. Sanayi şirketlerinin krediye ulaşımı çok sıkıntı. Yeni işler yapalım yahut dijitalleşmeye yatırım yapalım derken bunlara kaynağı nereden bulacaksınız. Zira şu anda şirketler öz kaynağı yaratamıyorlar, kâr marjları da çok daraldı hasebiyle biraz sarmala giriyoruz. Bu sarmalı açmak da endüstrici tek başına açamaz teşebbüsçü de tek başına açamaz.”
