Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, ‘Uyuyorum Öyleyse Varım’ başlıklı konferansta insan hayatının üçte birini kapsayan uykunun kıymetini vurguladı. Uyku haplarından kaçınılmasını yahut dikkatli kullanılması gerektiğini söyleyen Topçuoğlu, “Endişelenmenize yol açan nedenlerle gün içinde ilgilenin, başucunuzda bir not defteri bulundurun. Aklınıza geleni not edin. Yatak odanızı sessiz, karanlık ve hafif soğuk duruma getirin” diye konuştu.
‘UYKU, HUDUT SİSTEMİNİN GELİŞİM VE TAMİRATINI SAĞLAYAN DOĞAL BİR SÜREÇ’
Uykunun ‘kişinin ses, ışık üzere uyaranlarla uyanabileceği bir bilinçsizlik durumu’ ya da ‘farklı bir bilinçlilik durumu’ olarak tanımlanabileceğini belirten Prof. Dr. Topçuoğlu, “Uyku tüm memelilerde gücün korunmasını, hudut sisteminin gelişim ve tamirini sağlayan doğal bir süreçtir. Uyarılmışlığı, otomatik fonksiyonları, davranışı, bilişsel fonksiyonları ve hücre içi düzenekleri denetim eden hudut sistemi başta olmak üzere biyolojik yapının birçok bileşeni ile ilişkilidir” tabirlerini kullandı.
‘UYKU BOZUKLUKLARI HAYAT KALİTESİNDE BOZULMAYA NEDEN OLUR’
Uyku bozukluklarının bireyi pek çok taraftan etkilediğine dikkat çeken Topçuoğlu, “Uyku bozuklukları kişinin akademik ve mesleksel performansının bozulmasına, iş yerinde ve otomobil kullanırken artmış kusur ve kaza riskine, ruhsal ve toplumsal ahenk sıkıntılarına ve hayat kalitesinde bozulmaya neden olur” dedi.
Aynı vakitte uyku bozukluklarının önemli tıbbi, nörolojik ve psikiyatrik problemlerin ortaya çıkışını kolaylaştırabileceği ya da var olan semptomlarını şiddetlendirebileceği ihtarında bulunan Topçuoğlu, “Uykunun temel bir biyolojik işlev olduğunu bilmemize karşın hala neden uyuduğumuzu bilmiyoruz” dedi.
‘3 SAAT VE DAHA AZ UYUYAN BİREYLER ALKOL ALMIŞ KADAR REFLEKSLERİ ZAYIFLAR’
Erişkinlerde kısa müddetli insomnianın (uykusuzluk) yaygınlık oranının yüzde 30-50 olduğunu kaydeden Topçuoğlu, “Kronik insomnianın ise en az yüzde 5-10 sıklıkta görüldüğü kestirim edilmektedir. Akut/kronik ayrımında 3 ay müddet kriteri vardır. Üç ay boyunca kişi haftada iki ya da daha fazla sayıda uykusuzluk yaşadıysa kişi artık kronik insomnialıdır. Maalesef kronikleştikçe tedavisi güçleşmektedir. Bir gecede 5 saatten az uykunun trafik kazalarını 4,5 kat artırdığı yapılan çalışmalarda bildirilmiştir. Uykululuk ve uykuyla ilgili nedenler trafik kazalarının yüzde 20’sini oluşturmaktadır. Muhakkak bir saatin altında yani 5 saatin altında uyumuşsa 4,5 kat artırdığını biliyoruz lakin 3 saat ve daha az uyuyan şahıslar alkol almış kadar refleksleri zayıflar, mukayese yetenekleri azalır ve uyumları azalır hasebiyle nasıl ki alkol alınca direksiyon başına geçemiyorsak uykusuz olunca da araç kullanılmaması gerekir” diye konuştu.
Rüyaların hatırlanması için şuur seviyesine çıkması gerektiğini belirten Topçuoğlu, “En sık hatırladığımız düş sabaha karşı gördüklerimizdir. Uyku siklusu bir yetişkinde 60 ila 75 dakikadır. Bir gece uykusu sırasında ortalama 6-7 siklus uykusu uyuruz. Her siklusta da bir rem olduğunu düşünürsek herkes aslında 6 ya da 7 hayal görür. Pekala neden düşlerimizi hatırlamıyoruz? Hayal hatırlamayanlar hoş uyudukları için hatırlamazlar. Hatırladıklarımız da çoklukla bizi etkileyen düşlerdir. Hayal korteksle ilgili yani beynimizin şuur oluşturan bölgesiyle ilgili bir fonksiyon değildir yani subkortikal merkezlerden kaynaklanan bir his durumu, şuur hali üzere tanım edebiliriz. O nedenle mantık aramayız. Düşler mantık silsilesi aramadığı için ve şuur seviyesine çıkmadığı için her şeyin mümkün olduğu alanlar. Düşlerin hatırlanabilmesi için şuur seviyesine çıkması lazım yani bir uyanıklık olması lazım” dedi.
‘HER SABAH BİREBİR SAATTE KALKIN’
Uykulu hissetmeden yatağa girilmemesi gerektiğini söyleyen Topçuoğlu, “Eğer 30 dakika sonra hala uykuya dalamadıysanız yataktan çıkın. Her gece yatağa gitmeden evvel rahatlamanızı sağlayacak meşguliyetlere başlayın. Her sabah birebir saatte kalkın. Tertipli olarak tüm gece uykusuna sahip olmaya çalışın. Şayet yapabilirseniz şekerleme yapmaktan kaçının. Tertipli bir programı takip edin. Öğlen yemeğinden sonra kafein almayın. Yatma vaktinden 6 saat öncesinde alkollü içeceklerden kaçının. Yatma vakti öncesinde sigara içmeyin yahut öbür nikotin içeren besinler almayın. Yatağa aç girmeyin lakin yatma vaktine yakın saatlerde ağır yemek de yemeyin” tabirlerini kullandı.
‘UYKU HAPLARINDAN KAÇININ’
Yatma vaktinden evvel 4 saat içerisinde ağır idmandan kaçınılması gerektiğini kaydeden Topçuoğlu, “Uyku haplarından kaçının yahut dikkatli kullanın. Endişelenmenize yol çan nedenlerle gün içinde ilgilenin. Başucunuzda not alabileceğiniz bir not defteriniz olsun. Yatak odanızı sessiz, karanlık ve hafif soğuk duruma getirin” diye konuştu.
İstanbul Atlas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ersoy Kocabıçak, konferansın akabinde Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu’na teşekkür dokümanı takdim etti.
