WRI tarafından yapılan ve iklim krizinin kentleri nasıl etkileyeceğinin ele alındığı “1.5 Derece, 2 Derece ve 3 Derece Global Isınma Altında Kent Seviyesinde İklim Tehlike Göstergeleri” isimli çalışma için 996 kent incelenerek farklı iklim senaryolarına dair öngörülerde bulunuldu.
Araştırmaya nazaran, 1995-2014 yılları ortasında global çapta sıcak hava dalgalarının ortalama müddeti 14,2 gün olarak kaydedildi. Lakin global ısınmanın 1,5 derece artması durumunda bu müddetin 16,3 güne, artışın 3 derece düzeyine yükselmesi halindeyse 24,5 güne çıkması bekleniyor.
SOĞUTMA MUHTAÇLIĞI ARTAN İNSAN SAYISI 194 MİLYON
İncelenen 996 kentin ortalamasına nazaran, global sıcaklık artışının 1,5 dereceden 3 dereceye yükselmesi halinde sıcak hava dalgalarının mühleti de yüzde 53 artabilir.
Sıcaklık artışıyla birlikte sıcak hava dalgalarının sayısı da bariz bir biçimde yükseliyor. Kentlerde ortalama 4,5 sıcak hava dalgası görülürken, sıcaklıkların 1,5 derece artması halinde bu sayı 5’e, 3 derecelik artışta ise 6,5’e çıkabilir.
3 derecelik ısınmada, kentlerde sıcak hava dalgası sıklığının 1,5 derecelik senaryoya nazaran ortalama yüzde 29 artması beklenirken yüksek gelirli ülkelerde bu artışın yüzde 14, düşük gelirli ülkelerde ise yüzde 45 olacağı öngörülüyor.
Küresel ısınma, 35 derece yahut daha yüksek sıcaklıklara maruz kalan insan sayısını artırıyor. İncelenen kentlerin tamamında, 1,5 derecelik sıcaklık artışı gerçekleşirse 547 milyon kişi, 3 derecelik artışta ise 701 milyon kişi, 30 yahut daha fazla gün boyunca 35 derece ve üzeri sıcaklıklarla karşılaşabilir.
Çalışmaya nazaran global sıcaklık artışı, soğutma talebini de değerli ölçüde artıracak. 1,5 derecelik artış senaryosuna nazaran 8,7 milyon kişinin soğutma gereksiniminin 1995–2014 ortalamasının iki katına çıkması, sıcaklık 3 derece yükseldiğinde ise soğutma gereksinimi iki kat artacak insan sayısının 194 milyon olması bekleniyor.
SICAKTAN VEFAT RİSKİ
Çalışmada, Avrupa’dan 89 kent incelendi ve bu kentlerden yola çıkarak kıtanın gidişatı için 1,5 ve 3 derece senaryoları kapsamında ayrıyeten bir kıymetlendirme yapıldı. Bu senaryolara nazaran, sıcaklıkların 1,5 derece artması halinde yıllık en uzun ısı dalgası müddetinde 15 gün, 3 derecelik senaryoda ise 19,7 gün artış yaşanması bekleniyor.
Soğutma muhtaçlığının oluşacağı gün sayısı 1,5 derecelik senaryoda 142 günken, 3 derecelik senaryoda 187,1 gün olarak öngörüldü. 3 derecelik sıcaklık artışında bilhassa Güney ve Doğu Avrupa’da sıcaklıkların 35 derecenin üstünde olduğu gün sayısının 30’u aşacağı iddia edildi.
3 derecelik senaryonun gerçekleşmesi halinde, Avrupa genelinde binaları soğutmak için gereken güç talebinde, 1,5 derecelik senaryoya nazaran yüzde 32’lik bir artış olabilir. Artan bu güç talebinin, Avrupa’nın elektrik altyapısı ve karbondan arınma gayeleri üzerinde daha fazla baskı oluşturacağı düşünülüyor.
Araştırmaya nazaran, Avrupa’da sıcaklığın 3 derece artması halinde, çok sıcaklara bağlı vefatlar şu anki düzeylerden üç kat daha fazla olabilir. Mevcut şartlarda, Güney Avrupa’da çok sıcaklara bağlı vefatlar Kuzey Avrupa’ya nazaran 6 kat daha sık görülürken sıcaklığın 3 derece arttığı senaryoda bu farkın 9,3 kata çıkacağı öngörülüyor.
2050’ye gelindiğinde, Avrupa’da sıcaktan kaynaklanan ölümlerin daha çok İspanya, İtalya ve Yunanistan ile Fransa’nın değerli bir kısmında görüleceği iddia ediliyor.
İSTANBUL’DA 29 DERECE ÜZERİ GÜN SAYISI 84 GÜNE ÇIKABİLİR
Çalışma kapsamında incelenen kentlerden biri de İstanbul. Rapora nazaran, kentin sıcaklığı ağır trafiğin de tesiriyle makûs durumda ve bu da en sıcak günlerdeki şartları daha da zorlaştırıyor.
İstanbul’da en uzun sıcak hava dalgasının ortalama mühletinin, 1,5 derece senaryosunda ortalama 18 gün, 3 derecelik senaryoda ise 33 gün artması bekleniyor. Yıl içinde, sıcaklığın 29 derecenin üzerinde olduğu gün sayısı 3 derecelik ısınma senaryosunda yüzde 40 artarak 84 güne çıkabilir ve bu şartlar, muhtaçlık duyulan mekanik soğutma talebini de yüzde 44 artırabilir.
Araştırmanın akademisyenlerinden WRI Ross Merkezi Sürdürülebilir Kentler Programı Araştırma ve Proje Uzmanı Ted Wong, AA muhabirine, kentlerin ısınmasında yanlış kentleşmenin değerli bir faktör olduğunu söyledi.
Wong, “Şehirler, koyu renkli çatılar, sokaklar, tuğla, taş ve beton üzere güneş ışığını çok emen, ısınan ve ısıyı yayarak salan materyallerden yapılıyor. Bu yüzeyler, fırın duvarları üzere davranarak kentleri etrafındaki alanlardan çok daha sıcak hale getiriyor.” dedi.
Araçlardan kaynaklanan ısının da kıymetli bir faktör olduğunu belirten Wong, ulaşım kaynaklı ısının, insan faaliyetlerinden kaynaklanan toplam ısının neredeyse üçte birini oluşturduğunu bildirdi.
BU ADIMLARIN ATILMASI ŞART
Şehirlerin değişen iklim şartlarına hazırlanmasının hayati olduğunu vurgulayan Wong, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bazı bölgelerde bu hazırlık, sokaklara ağaç dikmek ve soğutma altyapısına yatırım yapmak olabilirken, diğer yerlerde sel tesirlerini azaltan bitkiler dikmek formunda olabilir. Tüm bu tedbirler, hükümetlerin, şirketlerin ve bireylerin büyük bir gayret sarf etmelerini gerektirecek. Fakat bu adımların atılması kaide.”
