Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay hazırlanan Aylık Dal Raporu’nun Kasım 2024 sonuçları açıklandı.
Raporda, inşaat gereci sanayi üretiminin yılın ikinci çeyreğinden itibaren gerilemeye başladığına dikkat çekildi. İnşaat gereci üretiminin hem iç talep hem de dış talepteki gelişmelerden etkilendiği belirtildi. 2024 yılının genelinde dış talebin durağan kaldığına vurgu yapılırken, bu durumun sanayi üretiminin üzerinde olumsuz tesir gösterdiğine değinildi. İç talebin ise, yılın birinci çeyreğine kadar hareketli olduğuna, ikinci çeyrekten itibaren dezenflasyon siyasetlerinin ve sıkı para siyasetinin tesirleriyle yavaşlamaya başladığına, yılın üçüncü çeyreğinde de küçüldüğüne raporda yer verildi.
Üçüncü çeyrekte daralma
2024 yılının üçüncü çeyreğinde ise çalışma gün sayılarının olağanlaştığına ve siyasetin tesirlerinin en aza indiğine raporda değinildi. Ayrıyeten, sıkı para ve maliye siyasetleri uygulamasının genişletildiğine de yer verildi. Bu gelişmelerin iç talep ve materyal sanayi üretimi üzerinde tesirli olduğuna değinildi. Yılın üçüncü çeyreğinde dış talebin de zayıf kalmaya devam ettiğine ve bu sebeple üretimi destekleyemediğine vurgu yapıldı. Yaşanan gelişmelerle sonucunda, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde inşaat gereci sanayi üretiminin yüzde 2,2 azaldığı kaydedildi.
Yılın son ve 2025 yılının birinci çeyreğinde de üretiminin yüzde 2-3 ortasında daralma yaşayacağı ön görüsünde bulunuldu.
Raporda, inşaat dalının 2024 yılının ikinci ve üçüncü çeyreğinde değerli ölçüde büyüdüğüne, inşaat gereci sanayi üretiminin ise küçüldüğüne işaret edildi. İnşaat kesimindeki büyümenin yarattığı talebin şimdi üreticilere tam olarak yansımadığı çıkarımında da bulunuldu. Ayrıyeten, bayiler ve öbür dağıtım kanallarının ellerindeki stokları kullandıklarına dair bilgi paylaşıldı.
İnşaat bölümü son iki yıldır büyüme gösteriyor
Raporda yer verilen bilgilere nazaran, inşaat kesimi 2024 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 9,2 büyüme gösterdi. İkinci çeyrekteki inşaat dalı büyümesi de yüzde 6,5’ten yüzde 6,9’a güncellendi. Üçüncü çeyrekte inşaat bölümünün sıkılaştırma siyasetinden etkilenmediğine ve ikinci çeyreğe nazaran büyümesinin hızlandığına raporda vurgu yapıldı. Zelzele bölgesindeki tekrar imar çalışmaları, mahallî seçimler sonrası kentsel dönüşüm ve öteki inşaat faaliyetlerinin inşaat dalını desteklediği de söz edildi. Bu gelişmeler sonucunda ise inşaat bölümünün son 8 çeyreği büyüme gösterdiğine yer verildi.
İnşaat harcamaları yüzde 63,3 arttı
İnşaat kesiminde çeyrek periyotlar prestijiyle harcamaların yüksek büyümeler gösterdiğine de raporda değinildi. 2024 yılı üçüncü çeyrek periyodunda inşaat harcamalarının geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 63,3 artarak 1,72 trilyon TL’ye yükseldiği belirtildi. Bu yüksek büyümede enflasyon/inşaat maliyetlerdeki artışın da kıymetli rol oynadığı vurgulandı. İnşaat harcamalarının gerçek olarak ikinci çeyrekte yüzde 9,4 arttığı da tabir edildi.
İnşaat dalı genel iktisadın üzerinde büyüdü
Rapor kapsamında, inşaat dalının 2023 yılının tüm çeyreklerinde ve yılın tamamında genel iktisadın üzerinde büyüğüne ve bu eğilimin 2024 yılında da sürdüğüne yer verildi. 2024 yılının üçüncü çeyrek periyodunda genel iktisat yüzde 2,1, inşaat kesiminin ise yüzde 9,2 büyüme gösterdiği belirtildi. Sıkılaştırma siyasetlerinin birçok bölümde yavaşlamaya neden olduğu, ama inşaat dalının bu durumdan daha sonlu etkilendiğine dikkat çekildi. Öte yandan, gayrimenkul kesiminin ise yüzde 2,5 oranında zayıfladığı söz edildi.
