Son yıllarda dijital medya ve haber platformları, bilgiye erişimin ana kaynağı haline geldi. Google Haberler ve Keşfet üzere uygulamalar, günlük haber akışında milyonlarca kullanıcıya ulaşıyor. Lakin Türkiye’de bu platformların makul haber kaynaklarını sansürlediği ve makul haberleri öne çıkarmadığı istikametinde tezler günden güne artıyor.
Google bilhassa iktidarın yörüngesine girmeyip bağımsız habercilik yayını yapan dijital medya kuruluşlarına karşı giderek daha sert bir kısıtlama siyaseti uyguluyor. Google’ın bu yaklaşımı demokrasinin temel prensiplerinden olan haber alma hakkına kaba bir müdahale olarak büyük şikayetlere neden oluyor.
Türkiye’de halkın haber alma hakkına yönelik sansürcü yaklaşım yayın kuruluşlarının gelirlerinin de yüzde 70-80’lere varan oranlarda düşmesine ve ekonomik olarak darboğaza girmelerine neden oluyor.
Google sansüründen Türkiye’nin en yüksek trafiğe sahip sitesi, Türk okurunun en kıymetli bağımsız merkez medya yayın organı olan sozcu.com.tr de hissesini alıyor.
Google Sözcü’nün haberlerinin keşfet ve haberler sekmelerinde görünmesine mutlak bir sansür uyguluyor. Sözcü idaresinin yaptığı müracaatları da otomatik karşılık verme uygulamasından alınmış yanıtlarla geçiştiriyor.
Google Keşfet ve Haberler Nasıl Çalışıyor?
Google Haberler ve Keşfet algoritmaları, kullanıcıların ilgi alanlarına ve arama geçmişlerine dayalı olarak haberleri filtreleyerek sunuyor. Birebir vakitte makul kaynaklardan gelen içerikler, algoritmalar tarafından kıymetlendirilerek öne çıkarılıyor yahut geri plana atılıyor.
Ancak Türkiye’de bağımsız yada muhalif haber sitelerinin ve gazetecilerin tezlerine nazaran, belli medya kuruluşlarının içerikleri Google Haberler ve Keşfet’te görünmez hale geliyor ya da epey kısıtlanıyor. Bu da muhakkak haberlerin okuyuculara ulaşmasını engelleyerek bilgiye erişimde sansür tesiri yaratıyor.
Sansür Tezleri ve Tepkiler
Bazı bağımsız medya kuruluşları, haberlerinin Keşfet yahut Google Haberler sekmesinde öbür ana akım medya kuruluşları kadar görünmediklerini öne sürüyor. Bilhassa eleştirel görüşleriyle bilinen birtakım gazeteciler ve medya organları, Google algoritmalarının belli haberleri kasıtlı olarak görmezden geldiğini tez ediyor.
Bu hususta tenkitler yalnızca Türkiye ile de hudutlu değil. Daha evvel ABD, Almanya ve Fransa üzere ülkelerde de Google’ın makul haber kaynaklarını filtrelediği ve kimi haberleri öne çıkararak manipülatif bir haber yayın siyasetlerine aracı olduğu istikametinde tartışmalar yaşanmıştı.
Google’ın Resmi Yanıtı
Google, daha evvel benzeri argümanlarla ilgili yaptığı açıklamalarda, algoritmaların objektif olduğunu ve belli haber kaynaklarına yahut içeriklere karşı bir sansür uygulanmadığını savundu.
Ancak, algoritmaların çalışma prensipleri tam olarak şeffaf olmadığı için, makul haberlerin neden öne çıktığı, kimilerinin neden geri planda kaldığı soruları karşılıksız kalmaya devam ediyor.
Sonuç: Dijital Medya Üzerinde Kontrol Artıyor Mu?
Google’ın haber akışında uyguladığı filtreleme siyasetleri, bilginin tarafsız bir halde sunulup sunulmadığı konusundaki tartışmaları yine gündeme getiriyor. Kullanıcılar, haber kaynağının çeşitliliğini artırmak ve farklı bakışaçılarından haberdar olabilmek için alternatif haber platformlarını da takip etmeye yöneliyor.
Dijital medya üzerindeki bu tartışma, gelecek devirde algoritmaların daha şeffaf hale getirilmesi ve haber içeriklerinin objektif bir halde sunulması gerekliliğini bir sefer daha ortaya koyuyor.
