Güner, kadro sporları ve kişisel sporlardaki doping denetim süreçleri ile doping denetim örneği toplamada izlenen tekniğe ait AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Bireysel sporlar ile kadro sporları ortasında farklı performans faktörlerinin tesirli olduğunu paylaşan Güner, “Örneğin bisiklet sporu dayanıklılık, atletizmdeki atmalar güç, uzun ara koşu ve uzun aralık yüzme daha çok dayanıklılık, kısa uzaklık yüzme ise güç gerektirir. Ama kadro sporlarında yalnızca dayanıklılık ve kuvvet değil birçok performans faktörü var. Teknik maharet, taktik, uyum, bir ölçü karar verme yetisi gerekiyor. Ferdî sporlarda dayanıklılığı ve kuvveti geliştirmek için berbata kullanılan kimi hususlar var. Bunlar ekip sporlarında kullanıldığında bazen öteki performans özelliklerini bozabiliyor. O yüzden yasaklı unsurların ferdî sporlarda bir kıymetli performans faktörünü geliştirmek için kullanılması çok daha yaygın.” sözlerini kullandı.
Güner, “Takım sporlarında doping radarına takılan oyuncu sayısı, ferdî branşlardakilerden daha mı az?” sorusuna “Dünyada ve ülkemizde çabucak hemen tüm kadro sporlarında da doping denetimi yapılıyor natürel ki. Biz aslında her bir spor kolu için risk değerlendirmesi yapıyoruz. Hem ülkemizde spor kollarındaki dopinge eğilim hem de dünyadaki doping eğilimine bakıyoruz. (Dünyada son açıklanan rapora göre) Mesela halterde 2022 yılında alınan 100 örnekten 1,8’inde yasaklı husus çıkarken, futbolda 1000 örnekten 3’ünde ya da 4’ünde çıkıyor. Bu hiç kullanılmıyor manasında da değil. Ekip sporlarından Amerikan futboluna baktığımızda 100 örnekten 2,9’unda yasaklı husus çıkıyor. Yani sporların özelliklerine nazaran bu hususlardan elde edilecek avantaj farklı olabiliyor. Her spor kolu için doping denetimi yapıyoruz. Almamız gereken örnek sayısını spor kısımlarına dağıtıyoruz. Daha fazla sporcuyu mercek altına alabilmek için risk kıymetlendirme yolu kullanıyoruz. Sportmen ne kadar alanda kalıyor, atletin evvelki doping denetim örneklerindeki sonuçları nelerdir, atletin performans seviyesi nedir, gruptaki yeri neresidir üzere her spor koluna has risk kıymetlendirme kriterlerimiz var. Bunları değerlendirdikten sonra çoğunlukla amaca yönelik doping denetimleri planlıyoruz. Dünya Dopingle Çaba Ajansının (WADA) bir algoritması var. Evvelce doping denetimlerinde kura çekilerek atlet seçilirdi lakin artık gayeye yönelik doping denetimleri öncelikli olarak yapılıyor.” cevabını verdi.
– “Müsabaka dışı denetime tartı veriyoruz”
Öngörülemez olmanın ehemmiyetinden ötürü doping denetimlerinin daha çok karşılaşma dışı devirde yapılmaya çalışıldığına değinen Güner, “Müsabaka dışı bizim için çok daha değerli. Zira atletlerin birçok karşılaşmada doping denetimi olabileceğini düşünerek karşılaşmaya yakın bir periyotta kullandıkları yasaklı unsurları kesiyor, azaltıyor, bedenden temizlenmesini sağlıyor. Bunu önlemek emeliyle daha çok karşılaşma dışı devirde atletlerin kamp, idman yaptıkları yerlere gidip doping denetim örneklerini alıyoruz. Kadro sporlarında da bu türlü. Karşılaşma içinden daha çok karşılaşma dışı doping denetimlerine odaklanmak dopingle çaba açısından çok daha değerli. O nedenle karşılaşma dışı çok sayıda şahıstan hem idrar hem de kan örneği almak, bize çok daha kıymetli bilgiler verebiliyor.” diye konuştu.
Güner, doping örneği toplamada izledikleri yolu şöyle anlattı:
“Bir atletin evvelki doping denetim örneğinde biyolojik farklılık saptarsanız onu önceliklendirirsiniz, daha sık örnek alırsınız. Biyolojik pasaport değerlendirmesi çok kıymetlidir. Bir atletin besbelli bir performans artışı olağanın üzerindeyse yasaklı unsur göstergesi olabilir diye doping denetimine gideriz. Karşılaşma dışı doping denetimi yapacağımız kümeleri belirleriz. Kayıtlı doping denetim havuzundaki atletler, her gün için bir saatlik dilimde bize nerede olacaklarını bildirmek zorundadır. O bir saatlik dilimde atletin doping denetimini yapmaya çalışırız. Bazen o saat diliminin dışında da doping denetimi yapabiliriz. Bulunabilirlik bildirimi diyoruz buna. Şayet sporcuyu orada bulamazsak onun bir kusuru olur. Sportmen 12 ay içinde üst üste 3 kusurda bulunursa bu bir bulunabilirlik ihlalidir ve 2 sene ceza alabilir. Kişisel spordaki doping denetim örneği alma, sporun tabiatına nazaran değişir. Örneğin atletizm, yüzme, halterden daha fazla örnek alınır ancak bir bilardocudan, dartçıdan bu kadar alınmayabilir. Risk değerlendirmesine nazaran halter, güreş, atletizm, yüzme, boks üzere sporlar, dopingle gayrette biraz daha yoğunlaşmamız gereken spor kolları içindedir. Hem eğitim hem de doping denetimi konusunda.”
-”Saçın boyanması doping denetimlerini etkilemez”
Yasaklı husus kullanmanın performans artışı için tek başına kâfi olmadığını vurgulayan Güner, “Sütçü beygirine istediğiniz kadar doping unsuru verin yarış atı yapamazsınız. Her spor kolunda idman çok değerli, yani motoru geliştirmek. Siz 1200 cc hacmindeki bir otomobile istediğiniz kadar uçak yakıtı koyun yarış arabası yapamazsınız. Motoru geliştirmek için de sportmenlerin yapması gereken idman. Bir yüzücü, bisikletçi, futbolcu, basketbolcu, voleybolcunun dayanıklılık idmanı yapması gerekir. Kaslarındaki birtakım enzimleri geliştirmesi gerekir. Böylelikle aldığı karbonhidrat ya da yağı daha fazla güce dönüştürebilir. Kas kuvvetini dayanıklılığı 2-3 ilaçla geliştiremez. Kesinlikle idman yapması gerekir.” dedi.
Güner, toplumsal medyada yer alan saç boyatarak doping denetiminden kaçılabildiği tezi hakkında ise “Yapay zekaya soracak olursanız bu türlü karşılıklar alabilirsiniz. Zira yapay zeka, tüm interneti tarıyor size bir cevap veriyor. Sanıyorum ondan ötürü bu kadar yaygın tartışıldı bu bahis. Doping denetim örneği olarak sadece idrar ve kan alıyoruz. Saç örneği almıyoruz. İdrar örneği bize o kadar hoş sonuçlar veriyor ki. Zira laboratuvarlarımız çok çok hassas. Kimi unsurlar kesildikten 3-4 ay sonra bile idrarda çıkabiliyor. Tahlil hassasiyetleri böyleyken saçı doping denetim materyali olarak kullanmayız. O yüzden saçın sarıya boyanması, kırmızıya boyanması, mora boyanması doping denetimlerini etkilemez.” yorumunu yaptı.
