Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, Cenevre’de düzenlenen basın brifinginde, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) ve başka ajanslardan gelen finansmanların kesilmesinin tesirinin “şimdiden hissedilmeye başlandığını” tabir ederek bu tesirlerin büyüyeceğini lisana getirdi.
ABD’nin finansman takviyesini kesmesinin birçok ülkede hastalık denetimi, aşılama oranları, anne ve çocuk sıhhati ile acil durumlara hazırlık bahislerinde kaydedilen ilerlemeyi bilakis çevirme riski doğurduğunu belirten Ghebreyesus, sıtmayla çabada son 20 yılda elde edilen “kazanımların birçoklarının artık risk altında olduğu” konusunda uyardı.
Ghebreyesus, “Stokların tükenmesi, teslimatın gecikmesi yahut finansman eksikliği nedeniyle sıtma teşhis aygıtları, ilaçlar ve sıtma hastalığından korunmak için kullanılan ilaçlı cibinlik tedarikinde önemli aksamalar yaşanıyor. Aksaklıklar devam ederse, yalnızca bu yıl 15 milyon sıtma hadisesi ve 107 bin vefat daha görebiliriz ve 15 yıllık ilerlemeyi bilakis çevirebiliriz” dedi.
HIV ile gayrette de benzeri durumun kelam konusu olduğunu kaydeden Ghebreyesus, ABD’nin HIV/AIDS programı kapsamındaki yardımlarını durdurma kararının 50’den fazla ülkede HIV tedavisi, testi ve önlenmesine yönelik hizmetlerin durmasına yol açtığını belirtti.
“20 yıllık ilerleme geri gidebilir”
Ghebreyesus, isim vermediği 8 ülkede gelecek aylarda ilaçların büsbütün tükenme riskiyle karşı karşıya olduklarını aktararak, “HIV programlarındaki aksamalar 20 yıllık ilerlemeyi geri alabilir ve 10 milyondan fazla ek HIV hadisesine ve HIV ile ilgili 3 milyon vefata yol açabilir ki bu geçen yılki vefat sayısının 3 katından fazla” değerlendirmesinde yer verdi.
DSÖ’nün yalnızca ABD tarafından finanse edilen ve 700’den fazla laboratuvardan oluşan Global Kızamık ve Kızamıkçık Ağı’nın yakında kapatılacağını aktaran Ghebreyesus, “Bu, kızamığın geri dönüş yaptığı, mümkün olan en berbat vakitte gerçekleşiyor” diye konuştu.
Ghebreyesus, ABD fonlarındaki ani kesintilerin çocuk felciyle uğraş, kuş gribi üzere salgın hastalıkların ortaya çıkışını izleme, salgınlar ve insani krizlere müdahale etme uğraşlarını da etkilediğini söyleyerek, “İnsani kriz içindeki yaklaşık 24 milyon kişi temel sıhhat hizmetlerine erişememe riski altında” tabirini kullandı.
Tüm bu risklerden ötürü ABD idaresine kararını gözden geçirme daveti yapan Ghebreyesus, “ABD’den, yalnızca dünya çapında hayat kurtarmakla kalmayıp birebir vakitte salgınların yayılmasını önleyerek ABD’yi daha inançlı hale getiren global sıhhate verdiği takviyesi tekrar gözden geçirmesini istiyoruz” dedi.
Kararname 20 Ocak’ta imzalamıştı
ABD Başkanı Donald Trump, 20 Ocak’ta başkanlık misyonuna başlamasının çabucak akabinde dış yardımlara yönelik kararname imzalamıştı.
Kararnamede ABD’nin, dış kalkınma yardımı programlarından sorumlu tüm bakanlık ve kurumların dış ülkelere yapacağı ödemeleri keseceği, programın ABD dış siyasetiyle ahenginin kıymetlendirilmesi için 90 günlük inceleme müddetinin başlatıldığı kaydedilmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı da 27 Ocak’ta Bakanlık ve USAID tarafından finanse edilen tüm dış yardımların durdurulduğunu açıklamıştı.
Trump ayrıyeten, misyona gelmesinin çabucak akabinde Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşu olan DSÖ’den ABD’nin çekilmesini öngören başkanlık kararnamesine imza atmıştı.
