Çorumlu lise öğrencileri, radyasyonun ziyanlı tesirlerine karşı ihtilal niteliğinde bir tahlil geliştirdi! TÜBİTAK 56. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri kapsamında hazırlanan projede, Hint keneviri atıklarından üretilen özel bir zırh, radyasyonu büyük oranda engelleyerek kurşuna alternatif bir muhafaza sağlayabileceğini gösterdi.
Çorum İnönü Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencileri Mert Ali Kulak ve Laysira Gencel, radyasyonun ziyanlı tesirlerine karşı yaygın olarak kullanılan kurşun zırhlamanın yerine daha çevreci ve düşük maliyetli bir alternatif sunmak emeliyle projeyi geliştirdi. Elde ettikleri sonuçları “Hint Keneviri Bitkisinin Atık Gövdesinden Üretilen Kompozit Zırhın Mössbauer Spektrometresiyle Radyasyon Geçirimi” başlıklı proje ile TÜBİTAK’a sundular.
Nükleer ve Radyasyon Teknolojisine Büyük Katkı
Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde düzenlenen TÜBİTAK 56. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Bölge Müsabakası’nda sergilenen projeyle ilgili konuşan Mert Ali Kulak, nükleer ve radyasyon alanına duydukları ilgiden bahsederek şu tabirleri kullandı:
“Savunma endüstrinde kullanılan Mössbauer Spektrometresi, metal alaşımları ve radyasyon ölçümlerinde kullanılan özel bir aygıt. Türkiye’de sadece iki adet bulunuyor. Biz, Hitit Üniversitesi’ne yakın olmamızın avantajını kullanarak bu projeyi geliştirme kararı aldık.”
Projede kullanılan kenevir gövdeleri, Amasya’nın Gümüşhacıköy ilçesinden temin edildi. Öğrenciler, kenevirin atık kısımlarını şeffaf su bazlı ağaç tutkalı ile karıştırarak mengeneyle sıkıştırıp kurutma süreci uyguladı. Elde edilen materyal, radyasyon testi için belirlenen ölçülerde kesilerek incelendi. Sonuçlar, gama ve X ışınlarına karşı kıymetli bir müdafaa sağlandığını gösterdi.
Kurşunun Yerini Alabilir mi?
Proje takımında yer alan Laysira Gencel, bu zırhın yalnızca nükleer santrallerde değil, X-ray aygıtları ve mikrodalga fırınlardan yayılan radyasyonun ziyanlarını azaltmak için de kullanılabileceğini belirtti. Gencel, “Hedefimiz, insanları ziyanlı kurşun elementine maruz kalmadan radyasyondan koruyabilmek.” diyerek projenin sıhhat açısından taşıdığı ehemmiyete dikkat çekti.
Fizik öğretmeni Yavuz Ahmet Gürbüz ise öğrencilerinin kenevirin radyasyon tesirini azalttığına dair okudukları bilimsel makaleden ilham alarak bu projeyi geliştirdiklerini belirtti. Gürbüz, “Kurşun, yaygın olarak kullanılsa da insan sıhhati için ziyanlı tesirleri var. Biz, Hint keneviri atıklarını kullanarak çevreci ve daha inançlı bir radyasyon zırhı ürettik. Projemizin patent takviyesi alabileceğine inanıyoruz.” dedi.
Daha Kalın Üretildiğinde Tesiri Artacak!
Öğrenciler, projenin geliştirilmesi halinde daha kalın zırh plakalarının üretilerek gama ışınlarını neredeyse büsbütün engelleyebileceğini belirtiyor. Ayrıyeten, düşük maliyetli ve çevreci bir alternatif olan bu gerecin, kurşunla kaplama yapılan birçok alanda kullanılabileceği öngörülüyor.
