Kemer hudutları içerisindeki Beydağları Kıyı Ulusal Parkı’nda, havanın ısınmasıyla birlikte bölgeye has endemik bitki cinsleri yüzünü gösterdi. Dünyada yalnızca Kemer’de yetişen Kemer orkidesini görmek için bölge halkı, yerli ve yabancı turistler bölgeye turlar düzenliyor.
AÜ Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Antalya Orkidelerini ve Biyolojik Çeşitliliği Muhafaza Derneği (ANTOK) Lideri Prof. Dr. İsmail Gökhan Deniz, orkidelerin ve endemik bitkilerin müsaadesiz toplanmasının yasak olduğunu belirterek, “Salep üretiminde kullanılan orkide çeşitleri tabiattan kaçak olarak sökülüyor. Lakin bu yalnızca ekonomik bir sıkıntı değil, ekolojik bir yıkım manasına da geliyor. Beydağları Kıyı Ulusal Parkı’nda yapılan araştırmalarda, dünyada sırf bu bölgede yetişen Kemer orkidesi yumrularının yurt dışındaki kimi sitelerde satışa sunulduğunu tespit ettik. Bu, biyokaçakçılığın ne kadar büyük bir tehdit olduğunu gözler önüne seriyor” dedi.
Türkiye’nin bitki çeşitliliği açısından dünyanın en güçlü ülkelerinden biri olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Deniz, “Ülkemizde yaklaşık 10 bin bitki tipi bulunuyor. Bunların 3 bin 500’ü endemik. Yalnızca Antalya’da 700 endemik bitki tipi yetişiyor. Bunlardan 250’si dünya üzerinde sadece Antalya’da var ve yakın etrafta dahi bulunmuyor. Bu genetik mirasımıza sahip çıkmazsak, bir daha geri getiremeyiz” diye konuştu.
‘İZİNSİZ BİTKİ SÖKMENİN CEZASI 1 MİLYON TL’Yİ GEÇEBİLİYOR’
Biyokaçakçılığın yalnızca ticari maksatla yapılmadığını, birtakım şahısların âlâ niyetle dahi tabiattan bitki koparmasının büyük tehdit oluşturduğunu belirten İsmail Gökhan Deniz, “Tehdit altında olan yahut tehlikeye açık bitki ve hayvan cinslerinin rastgele bir dokusunu almak, o tıbbın geleceğini tehdit etmektir. Bu nedenle müsaadesiz bitki sökmenin cezası 1 milyon TL’yi geçebiliyor. Bu bölgeye has Kemer orkidesini koparmanın cezası ise 557 bin 212 TL. Vatandaşlarımız şunu bilmeli; Bir bitkiyi tabiattan koparıp balkonlarında yahut bahçelerinde yetiştirmek isteyebilirler. Lakin emin olun, o tipler doğal ortamlarından uzaklaştıklarında yaşamaya devam edemezler. Topraktan bir mühlet aldıkları güçle çiçek açabilirler fakat kuşaklarını devam ettirmeleri için doğal ekosistemlerine gereksinim duyarlar. Bu nedenle, hiçbir endemik yahut korunması gereken bitki doğal ortamından alınmamalı” dedi.
‘KAÇAK BİTKİ TOPLAYANLARI JANDARMAYA BİLDİRİN’
Biyokaçakçılığın yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada büyük bir tehdit oluşturduğunu vurgulayan Prof. Dr. Deniz, “Vatandaşlar rastgele bir bitkisel yahut hayvansal gereç toplayan bireyleri gördüklerinde, jandarma yahut kolluk kuvvetlerine haber versin. Bilimsel araştırmalar dahi belli müsaadeler gerektiriyor. Bu müsaadeler olmadan yapılan her türlü toplama cürümdür. Bir yaprak yahut tohum dahi ülkemizin biyolojik zenginliğinden çalınan bir değerdir” diye konuştu.
Deniz, internet üzerinden endemik bitkilerin yumrularının satışa çıkarılmasının biyokaçakçılığın boyutlarını gözler önüne serdiğini belirterek, “Yakın periyotta gümrüklerde yapılan operasyonlarda binlerce tohum ve bitki örneği ele geçirildi. Anadolu coğrafyası sahip olduğu varlıklı bitki çeşitliliğiyle dünya genelinde dikkat çekiyor. Maalesef bu durum kaçakçılar için de cazip hale geliyor. Bugün biz kendi topraklarımızdaki bitkileri koruyamazsak, gelecekte öbür ülkelerden, yüksek maliyetlerle bu bitkilerin kullanıldığı ilaç yahut tarım eserini almak zorunda kalırız. Bunun yerine endemik bitkilerimize sahip çıkalım, biz üretelim” tabirlerini kullandı.
