Bolu Kartalkaya’da 78 kişinin öldüğü, 51 kişinin de yaralandığı Grand Kartal Otel yangınına ait uzman raporu hazırlandı.
Oksijen’den Esen Dolma’nın haberine nazaran; raporda ihmaller zincirleri teker teker sıralandı.
Yangının yayılmasına, karbondioksidin üst katlara kadar çıkmasına araçları yangından kurtarmak için zorla açılan otopark kapsının büyük tesiri olduğu söz edildi. Raporda bu anlar kamera kayıtları ile de gösterildi.
ZORLA AÇTIKLARI ORTAYA ÇIKTI
Bu imgeler, raporda “personelin yardım etmek, yardımcı olmayı denemek yerine kapalı otoparktan araçlarını dışarı çıkarmak için otopark ana giriş kapısını (bölge panosundan şalterlerin kapatılmış olması kapının elektrik ilişkisini da kesmiş olduğundan) bir ortaya gelerek zorla açtıkları” biçiminde anlatılırken öbür taraftan açılan kapının teknik açıdan yangının gelişimini hızlandırdığı da vurgulanıyor. “Sadece kendileri çıkmak için kapıyı aralamaları bile kâfi olacakken, araçlarını çıkarabilmek için kapıyı tam açmaları sonucunda dışarıdan soğuk (0 °C ve 1.29 kg/m³ ) ve iç bölgede yanma gazlarına (700 °C ve 0.36 kg/m³ ) nazaran çok daha ağır olan havanın yangın alanına taşınımına ve oksijen kaynağının sürekliliğine neden olmuştur.”
Rapora nazaran yangın otelin 4’üncü katındaki (bodrum 1. kat) restoranda grill plate aygıtının açık olması ve termostatının çalışmaması nedeniyle saat 03.17’de çıktı (otelin duvar saati 5 dakika ileri).
YANGININ YAYILMASINA KAPILARIN AÇILMASI NEDEN OLDU
Yine kamera imgelerine nazaran, “kesinlikle temel yangın eğitimi almamış” resepsiyon vazifelisi lobi katına dolan dumanı tahliye etmek için ana giriş kapısının önüne koltuk çekerek kapıları açık tutuyor ve dışarı çıkıyor. Raporda “lobi ve otopark katındaki kapıların işçi tarafından açık halde bırakılması nedeniyle yangın alanına daima olarak oksijen sağlandığı ve bu halde yangının sönümlenme imkanının ortadan kalktığı, daima oksijen alan ortamda açığa çıkan yüksek karbonmonoksit düzeyinin de açılan kapılarla oluşan hava akımı sebebiyle baca misyonu gören merdiven boşluklarından binanın üst katlarına süratle yayıldığı” belirtiliyor.
Ayrıca geçmiş yıllarda binanın 11 ve 12. katlarında yapılan yanlışlı tadilatlar nedeniyle 10. kattan sonra merdiven boşluğu bulunmadığı için zehirli duman ve gazların tahliye olabileceği bir hava çıkışı bulunmadığı ve bütün bu zehirli gazlar ve öldürücü sıcaklık seviyesindeki havanın, kat koridorlarına büyük bir süratle dolduğu ve insanların zehirlenmesine ve vefatına yol açtığı da raporda yer alan tespitlerden. Bu da otel yöneticilerinin yangından evvelki ihmalleri ile yangın esnasında işçinin kusurlarının birleşerek felaketi getirdiği manasına geliyor.
(03.24) Yangının işçi tarafından birinci fark edilme anı.
10 DAKİKADA HERKESİN ÇIKMASI MÜMKÜNDÜ
Bununla birlikte rapordan, resepsiyon görevlisinin yangını haber almasından sonra ‘altın zaman’ olarak nitelendirilen 10 dakikayı ne kadar makus kullandığı da anlaşılıyor. Raporda, en az standartları sağlayan (yangın ihtar sistemi, ikaz düzeneği ve yangın merdivenleri) bir otelden bile bu kadar müddette herkesin çıkmasının mümkün olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten yangının saat 03.17’de çıktığı, otoparkın kapısının ise güç kullanılarak 03.29’da açıldığı söz ediliyor. Fakat ortadan geçen 12 dakika içinde kimse uyandırılmadan arabalar kurtarılmaya çalışıldı.
(03.29) Otelin lobi kapısı açılmış ve kapanmasın diye önüne koltuk konmuş. Bu da yangın için taze oksijen sağlamış.
PATRONLARIN ARAÇLARI KURTARILDI
Mağdur avukatlarından Seda Yıldız’a nazaran ise imgelerde otomobilleri otoparktan çeken işçinin kendi iradesiyle bir tasarrufta bulunması mümkün değil. “Yangının çabucak sonraki günü jandarma tarafından alınan tabirlerinde neredeyse tüm çalışanlar ‘Bir yangın çıktı, kendimizi kurtardık ve konuklara yetişemedik’ diyor. Lakin tıpkı jandarma, oradaki konukların birçoklarını pas geçiyor, hiçbirinin sözü alınmıyor. Çalışanlar güya özel olarak kolluğa yönlendirilmiş ve tabir verdirilmiş. Tüm bunlar o gece bir şeylerin, buyruk ve talimat vermeye yetkisi olan şahıslar tarafından dizayn edildiğini gösteriyor. İmgelerdeki sekiz tane erkek işçi otoparktan, işverenlerin olduğunu düşündüğümüz otomobilleri kurtarmaya çalışıyor.”
(03.33) İşçi kapalı otoparkın kapılarını 03.29’da zorla açtı, 03.33’te araçları çıkarmaya başladı.
Bilirkişi raporunda yangından evvelki öbür ihmaller ise şöyle anlatılıyor:
Sprinkler, yangın kapıları, alev kapanları, otomatik söndürme, duman ve sıcaklık algılayıcı vb. altyapı yetersiz yahut hiç yoktu.
Raporda, LPG kaynaklı yangınların yüksek güç, süratli yayılma, toksik gaz üretimi ve patlama riski üzere özellikleriyle öbür yangın tiplerine göre daha fazla ziyana neden olduğuna, felaketin boyutunu büyüttüğüne ve can kaybını da azamî seviyede artırdığına vurgu yapılıyor. Av. Yıldız, “2025 senesinde beş yıldızlı bir otelin mutfağında LPG’nin kullanılması dahi bir tercih. Faillerde hiçbir sorumluluk şuuru yok” diyor.
Davlumbazda otomatik yangın söndürme sistemi yoktu.
Tavanda duman ve/veya sıcaklık sensörü yoktu.
Restoran alanında otomatik söndürme tesisatı (sprinkler) ile duman yahut sıcaklık algılayıcı yoktu.
Show alanında görünür alanlarda yangın söndürme aygıtı yoktu ve yalnızca iç tarafta sol kolon tabanında bir adet tüp mevcuttu.
İfadelere nazaran bazen elektrikli aygıtlar açık unutuluyordu.
Personele yangın ve acil durum eğitimi verilmedi, acil durumda kusurlu ve ehil olmayan gruplar kuruldu, bu takım ortasında riskin en yüksek olduğu gece saatlerinde çalışan işçiye yer verilmedi, yangın anında ikaz sistemini etkinleştirme sorumluluğu bulunan işçi yangın eğitimi dahi almamıştı.
Bilirkişi raporunda otoparkın kapısının açılmasıyla taze havanın içeri girdiği ve otelin dışında alev lisanının oluştuğu tabiri yer aldı.
YÖNETİCİLER ASLİ KUSULU
Raporda üstte da sayılan eksikliklerin, olayın sonuçlarının büyümesi ve meyyit sayısının artması ile direkt bağlantılı olduğu ve illiyet bağının kurulduğu belirtilerek otel yöneticilerinin asli derecede kusurlu olduğu değerlendirmesi yapılıyor:
“Otelin uzun yıllardır tıpkı biçimde mimari, mekanik ve inşai yapısını koruduğu, var olan ve süregelen bu özelliklerin her durumda mevzuatta belirtilen minimum teknik güvenlik hudutlarını sağlamadığı, bu mimari, mekanik ve inşai eksiklik ve yoklukların olayın başlaması ile direkt alakası olmasa bile yangının süratle yayılması ve üst katlara ulaştıktan sonra insanların kaçamamasının birincil sebebi olduğu, bu yüzden olayın sonuçlarının büyümesi ve meyyit sayısının artması ile direkt bağlı olduğu, bu sebeple bu riskleri hakikat formda öngöremeyen, İSG uzmanı çalıştırmayan, kim tarafından hazırlandığı belirli olmayan risk değerlendirmesini hakikat ve olması gerektiği biçimde hazırlatmayan otel yöneticileri ve idaresinin asli derecede kusurlu olduğu…”
