İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Anadolu Yayıncılar Federasyonu’nda medya kuruluşlarının temsilcileriyle bir ortaya geldi.
Bakan Yerlikaya, Türkiye’de 30 Kasım 2024 prestijiyle 4 milyon 171 bin kayıtlı tertipli yabancı bulunduğunu, bunlardan 2 milyon 938 binin Suriyeli olduğunu, 1 milyon 31 binin ikamet müsaadeli, 201 binin milletlerarası muhafaza altında olan göçmen olduğunu söyledi. Bakan Yerlikaya, bunlarla ilgili adres güncellemesi yaptıklarını belirterek, “Tüm Suriyeliler ve yabancılarla ilgili adres tahkikatı yaptık. Tek tek adreslerini denetim ettik. 731 bini adresinde bulunmadı. Bunlara mühlet verildi. 580 bini adresini güncelledi. 150 bin 327’sini bulamadık. Bunları Aile Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı’na sorduk; ‘bu ailelere en son ne vakit hizmet verdiniz?’ diye. Bu ailelerin hiçbiri bir yardım almamış, çocukları okuldaymış almış, sıhhat hizmeti almamış, bu aileler yok. Bu ailelerin nerede olduğuyla ilgili kanaatimiz Avrupa’ya geçtikleri yönünde” diye konuştu.
‘ADRESİNİ POZİSYONLA BİLDİRECEK’
Bakan Yerlikaya, düzenli göçle ilgili adres güncelleme işinde 2025’in birinci haftasından itibaren bildirim yükümlülüğü getirdiklerini söyleyerek, “KADES üzere bir aplikasyon yaptık. Pozisyonlu ileti gönderecek devamlı, ‘ben buradayım’ formunda. Birinin pozisyonu kapatılmış yahut bildirim yapmadığı vakit polis yahut jandarma oraya gidecek. Zira bunların tamamı polis ve jandarmaya zimmetli. Sistem ay sonunda 2 milyon 938 bin şahıstan tespit ettiği sapmaları bildirecek. Biz de tahkikatı yapacağız. Pozisyon bildirmemeyle ilgili makul bir sebebi yoksa 2 sefer tekrarladığında alıp kampa götürüyoruz. Kurallar çok ağır” dedi.
‘1 GÜN BİLE ÇALIŞIYORSA SİGORTALI OLACAK’
Bakan Yerlikaya, çalışma hayatlarıyla ilgili de kontrolleri artıracaklarını belirterek, “Bir yerde çalışıyorsa sigortalı çalışacak. Yerli hangi kurallara tabiyse nizamlı yabancı da birebir kurallara tabi olacak. Bununla ilgili kontrollere başlayacağız. Kural; eşitlik. Kendi vatandaşım berber dükkanı açarken nasıl oluyorsa, bunların tamamı onlar için de olacak. Bir yerde bir Suriyeli çalışıyorsa sigortalı olacak. Bunların cezaları artacak. Kontrolleri sistematik yapacağız ve önümüzdeki hafta iş insanlarıyla, bilhassa yabancı iş insanlarıyla toplantı yapıp, ayrıntılarını paylaşacağız onlarla da. Biz ülkemizde yabancının tertipli ve yasal olmasını istiyoruz. Yabancıların çalışma müsaadesi, sigortası yoksa gereği neyse onu yapacağız. Yılbaşında bununla ilgili kontrolleri artıracağız. 1 milyon 654 bin çalışma çağında Suriyeli var. Kayıt dışılığı kabul edemeyiz. 1 gün bile çalışıyorsa kayıtsız çalışmayacak” dide konuştu.
‘İRAN HUDUDUNDA 78 KİLOMETRELİK AÇIĞI KAPATIYORUZ’
Bakan Yerlikaya, düzensiz göçle çabayı kesintisiz sürdürdüklerini söyleyerek, “Kaynağında başlayan, hudutlarda devam eden, içeride taşınabilir göç noktaları, deport uygulaması. Suriye’de 4 harekat yaptık. O bölgede kalan insan sayısı 4 milyonu aşkın. Biz o harekatları yapmasaydık, orada hayatın ihyasıyla ilgili uğraş göstermeseydik bu beşerler buraya geleceklerdi; orada durdurduk. 914 kilometre Suriye hududumuz, 380 kilometre civarında Irak hududumuz, 561 kilometre İran hududumuz var. İran’la ilgili 78 kilometre açığımız kaldı. 2025 yılında 10 milyar liralık yatırımla birlikte orayı da kapatacağız. Suriye ve Irak ile ilgili ıstırabımız yok. Hudut duvarlarından geçmeye çalışıp engellenen sayısı 230 bin 438. Bugüne kadar bu kabine periyodunda 212 bin 910 kişiyi hudut dışı ettik. 2023’te 131 bin, bu yıl 140 bini geçeceğiz, gayemiz bu” dedi.
‘MOBİL GÖÇ ARAÇLARINI ARTIRACAĞIZ’
Bakan Yerlikaya, 19 Temmuz 2023’te taşınabilir göç araçlarını devreye aldıklarını söyleyerek, “Türkiye’de 81 vilayette 270 taşınabilir göç aracı var. Bu araçlarla birinci 3 ay 50 bin kişiyi sorguladık, yüzde 74,5’i sistemsiz göçmen çıktı. Son 1 ayda 332 bin 527 kişiyi sorguladık, yüzde 2,6 sistemsiz göçmen çıkmış. Alandayız biz. Geziyoruz, daima birebir yerde yapmıyoruz. Kamu sistemi güvenliğinden asla taviz vermeyeceğiz. Tuzak kurmuyoruz. Bugüne kadar 2 milyon 372 bin 862 sorgulama yaptık, 160 bin 153 kişiyi aldık. Taşınabilir göç araçlarımızı biraz daha artıracağız” tabirlerini kullandı.
‘TÜRKİYE GÖÇE MAKSAT ROTASINDAN ÇIKTI’
Bakan Yerlikaya, göçmen kaçakçılığı organizatörlerine yönelik bu yıl 11 bin 652 operasyonda 7 bin 077 tutuklama yaptıklarını, 2 bin 897 isimli denetim verildiğini söyledi. Bakan Yerlikaya, “Trakya yüzde 99,9 kapalı. Ege’de de evvelden 5 kişi geliyorsa şimdilik 2’ye düşürdük. 2025’in birinci 4 ayında Türkiye artık ‘göçe amaç, göçe transit ülke olma’ rotasından çıkıyor, çıktı. Biz bunu istihbarat ağlarıyla öteki meslektaşlarla görüşüyoruz. Türkiye üzerinden 25 kentimizde 32 geri gönderme merkezimiz var. Bu kabine devri vizesi bitmiş, ikamet müsaadesi bitmiş, kaçak duruma düşmüş, bunlar 574 bin 58 kişi. 181 bin 955 istekli Suriyeli kabine devrinde ülkesine dönmüş. 2016’dan bu yana ise 737 bin istekli geri dönmüş” dedi.
‘AYLIK 11 BİN 453 GERİ DÖNÜŞ VAR’
Bakan Yerlikaya, Türkiye’deki 2 milyon 938 bin Suriyelinin yüzde 42’si, yani 1 milyon 247 bin 432’sinin Halepli, 189 bin 673’ünün İdlibli, 107 bininin Deyrizorlu olduğunu söyleyerek, “2016’da aylık 4 bin kişi istekli ülkesine dönerken, 2024’te aylık 11 bin 453 kişi geri döndü. Suriye’nin kuzeyinde 4 inançlı bölgedeki üzere Tel Rıfat ve Halep’te de tıpkı inançlı, huzurlu ortam olursa önümüzdeki günler bunu gösterecek, olup olmayacağını. Biz Suriye’nin toprak bütünlüğünden yanayız. Orada teröristan adacıkları, kukla rejimler olmasın. Oradan gelen taarruzları istemiyoruz. Herkes toprağına dönmek istiyor. Haleplilerin de Halep’e çok düşkün olduğunu biliyoruz. Onlarla görüşüyoruz, çok memnunlar. Heyecanlarından duramıyorlar. Ancak burayı temizlemek lazım. Çabucak oraya gitmek isteyenlere biz ‘bekleyin’ diyoruz. Şu anda inançlı değil. Bize gelen bilgiler şu anda ‘zamanı değil.’ Ne olacağını daima bir arada görelim. ‘Evet güvenli’ diye bize kayıt geldiği vakit bu bir halde duyulacak, o vakit rahat bir biçimde herkes bunu anladığı andan itibaren inanıyorum ki herkes kendi toprağına gitmeyle ilgili şayet ayda 11 bin ise bu çok daha üstlere çıkacak. Ayda 11 bin sayısı büyük sayı. Halep 2011’de 4 milyonluk devasa bir kentti. Şu anda 2 milyon 938 bin Suriyelinin 1 milyon 247 bini Halepliyse buradan çok büyük bir oranda oraya teveccüh olacaktır. Oradan gelen haberlerin yeterli olması, oraya giden insanların da ‘gelin buraya’ demesi, onların çekim gücü bu işi katlayacaktır” diye konuştu.
‘KİMSENİN CÜRÜM SÜRECE ÖZGÜRLÜĞÜ YOK’
Bakan Yerlikaya, bazı belediye liderlerinin terör soruşturmaları kapsamında vazifeden uzaklaştırılmasıyla ilgili “İki söz yan yana kabul edilemez. Terör ile demokrasi yan yana duramaz. Biz demokrasi, biz hukuk devletiyiz; hiç kimsenin hata sürece özgürlüğü yok. Seçilmiş, atanmış ayırımımız yok. Şayet halkın oyuyla sandıktan belediye başkanı olarak gelen konusu cürüm olan şey yapıyorsa bunun kesinlikle bedelini öder. Hele işlediği kabahat terörse o vakit farklı bir düzenek devreye giriyor. Bununla ilgili mekanizmayı geçmişte işlettiğimiz üzere bundan sonra da işletiriz. Bu süreksiz bir önlem ayrıyeten. Her 2 ayda bir tekrar alıyoruz. Bakıyoruz bu ortada öteki bir gelişme olmuş mu? Bu süreksiz bir önlem; fakat idari bir süreç ve yargı kontrolüne tabi, hak aramalara açık” dedi.
Yerlikaya, vazifeden uzaklaştırılan Mardin Belediye Başkanı Ahmet Türk’ün görevine geri döneceği tezlerine ait, “Bizim gündemimizde o denli bir şey yok. Orada 10 yıl üzerinde bir ceza süreci var. Hal böyleyken nasıl dönecek?” dedi.
’10 SANİYE İÇİNDE İÇERİYE GİRMİŞ OLDUM’
Bakan Yerlikaya, TBMM’de Plan ve Bütçe Komitesi’nde yaşanan arbedeye ait de “Biz Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Mehmet Muş’un odasında beklerken barikat kurulduğu haberi geldi. Arkadaşlarımıza ‘gelin burada konuşalım’ dedik. ‘Hayır’ dediler. Biz 7 bireyiz. Orada Meclis koridorlarında bir bakana, daha evvel rastlanılmamış engelleme gördüm. Engellemek, yol kesmek bunun halk tabiriyle ne manaya geldiğini söz etmek istemiyorum. Meclis’in demokratik tenkit, demokratik telaffuzlarıyla ilgili düzeyine yakışmadığını söylemek istiyorum. Oraya yürürken burada durmamam gerektiğini düşündüm. Hiçbir arkadaşıma da ‘böyle bir şey yapalım’ demedim. Zira orada münakaşa olduğunda herkes oraya gelecek ve daha büyük görmek istemediğimiz enstantane ortaya çıkacaktı. Bunu engellemenin bir formülü bir an evvel buradan çıkmak fikri aklıma geldi. Ben de 10 saniye içinde içeriye geçmiş oldum. Lakin planlı bir formda yapılmış. Protesto olacağını biliyorduk; ancak sonucun bu türlü olmasından rahatsızız. Oturmuşlar planlamışlar. Keşke bu türlü bir şey yapmasalardı. Görüşmek isteyen herkesle biz görüşürüz” dedi.
Yerlikaya, İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediyelerinin düzenlediği konserlerle ilgili müfettiş incelemesine ait de “Müfettiş raporları gelmedi. Yakın vakitte gelir. İstanbul, Ankara, öteki belediyelerle ilgili savcılıklardan gelen çalışmaları arkadaşlarımız çalışıyor. Neticeyi göreceğiz” sözlerini kullandı.
