Hüseyin Özkök – AJANSSPOR
Türkiye’de çok uzun yıllardan bu yana tartışılan hakemler ve hakemlik sisteminde 2024/25 döneminde diğer bir boyuta geçildi. Geçen dönem birinci sefer yabancı VAR görevlendirilmesinin akabinde içinde bulunduğumuz dönemde iş bu sefer yabancı saha hakemi getirilmesine kadar vardı. Hem de yabancı hakem konusunda asla taviz vermeyeceğini açıklayan bir TFF Başkanı döneminde.
Yabancı hakem konusu bilhassa cürmü büsbütün hakemler üzerine yıkmaya alışmış kulüp yöneticileri tarafından lisana getiriliyor. (Kulüplerini milyarlarca liralık borca sokup yarattıkları adil olmayan ekonomik rekabetten bahsetmeyen tıpkı yöneticiler ise farklı bir yazının konusu)
Kulüp yöneticileri yıllardan beri yanılgı yapan hakemlere düdük astırmak için uğraşıp bunu birçok federasyon başkanı döneminde, özelikle de Ferhat Gündoğdu’nun bilinçli olarak MHK Başkanı yapıldığı iki dönemde başardılar. Yöneticiler, TFF Liderlerinin da kendilerine taviz vermesi, TFF’nin bir çalışanı olan hakemlere sahip çıkmaması nedeniyle Türkiye’de hakemlik şu anda bitme noktasına gelmiş durumda. Bunun sonucu olarak Türk hakemliği Halil Umut Meler sonrası artık Avrupa’da da yok olmak üzere. Şu anda 38 yaşında olan ve daha önünde 9 yıl bulunan Meler’in de günümüzün kaos ortamında geleceğinin meçhul olduğunu ve motamot Cüneyt Çakır’da olduğu üzere ona da bir anda düdük astırılabileceğini düşünüyorum.
Yabancı hakem getirilmesi konusuna dönersek;
Yukarıda söylediğim üzere kulüp yöneticileri ezelden beri hakemlere düdük astırmaya çalışıyorlar. Hatta bu furyayı geçmişte herkes tarafından en centilmen liderlerin başında gelen merhum Özhan Canaydın başlattı ve Ali Aydın’ın hakemliği bırakmasına neden oldu.
Oysa yöneticiler şunun farkına varmalıydılar. Hakemlik özel statülü bir meslek. Sıfırdan başlayarak ve geride uzun yıllar bırakılarak en üst seviyeye çıkılabilir. Mesela 16 yaşında bir oyuncuyu, lisansını çıkartıp, Real Madrid’in birinci 11’ine koyabilirsiniz. Ancak yeni hakem olmuş çok genç bir hakeme en üst seviye liglerde yahut turnuvalarda misyon veremezsiniz. Zira biri yalnızca top oynar oburu kurallar çerçevesinde oynanan oyunu yönetir ve en üst seviyede oynanan oyunu yönetmek için yalnızca kural bilmek yetmez. Çok büyük deneyim ve yaşanmışlıklar gerekir. Yabancı teknik yönetici getirirken dahi deneyimin ve pro-lisans sahibi olmanın arandığı bir yerde hakemleri bu kadar kolay harcamayı düşünmek yalnızca popülizm yapmaktır.
Hakemlerin yeterli olduğunu söylemek istemiyorum. Düzgünü var berbatı var. Fakat uygun maç yönetmeyen hakemlerin neden makûs durumda olduklarını sorgulamak ve onların daha uygun hale getirilmesi için gerekli ortam ve imkanları sağlamak onların patronu pozisyonundaki TFF’nin ve MHK’nin asli vazifesidir.
Hakemler işten çıkartılacak sıradan çalışanlar değildir. Özel bir meslek olduğu için toplumun geneline nazaran çok az sayıdaki hakemleri korumak ve onları en uygun düzeye getirmek için uğraşmak zorundasınız. Rastgele bir iş yerinde olduğu üzere bir hakemi işten atıp yerine ilanla yenisini alamazsınız. Gönderdiğiniz her hakem harcadığınız onca parayı çöpe atmanız ve hakem sayısını giderek azaltmanız manasına gelir.
İşte bu bağlamda da elinizde üst seviye maç yönetecek hakem kalmayınca yabancı hakeme yönelirsiniz. Türkiye’deki kulüp yöneticileri şunu başlarına kalın harflerle yazmalıdırlar.
BİR ÜLKENİN HAKEMLİK SİSTEMİ ASLA YABANCI HAKEMLER ÜZERİNE KURULAMAZ. YABANCI HAKEM YALNIZCA GÜNLÜK TAHLİLDİR.
Avrupa ve dünyanın muhakkak ülkelerinde yabancı hakem getiren ülkeler var. Pekala bizim her vakit örnek aldığımız büyük futbol ülkelerinde bu durum kelam konusu mu? Mesela AB ülkeleri vatandaşları üye ülkelerde serbestçe çalışma hakkına sahipken ve büyük liglerde feci hakem yanlışları yapılırken onlar yabancı hakem getirmeyi düşünüyorlar mı? Tabi ki hayır.
Bu federasyondan ve adeta hakemliği bitirmek için uğraşan onun MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu’dan herhangi bir beklentim yok lakin Türkiye’de hakemlik sistemi bir an evvel düdük astırmak değil yetiştirmek ve takviye olmak ve onlara sahip çıkmak üzerine inşa edilmelidir.
