Ulusal çıkarlar ile yerli endüstriyi müdafaada tarifeleri bir araç olarak gören ABD Başkanı Donald Trump, son olarak bakır ithalatını mercek altına aldı.
ABD Başkanı Trump, salı günü imzaladığı kararnameyle bakır ithalatına yönelik soruşturma başlatma talimatı verdi.
Söz konusu kararnameye ait Truth Social hesabından değerlendirmelerde bulunan Trump, ABD’nin bakır sanayisini yine inşa etmek için ABD Ticaret Bakanlığı ve ABD Ticaret Temsilciliğinden bakır ithalatını incelemelerini ve “Amerikalıları işsiz bırakan haksız ticareti sona erdirmelerini” talep ettiğini belirtti.
Bakırın “eve dönme vaktin geldiğini” savunan Trump, “Amerikan sanayileri bakıra bağımlı ve bakır Amerika’da üretilmeli. Muafiyet yok, istisna yok” tabirlerini kullandı.
Trump’ın son atağı, ABD’nin tarife uygulanacak eserler listesine çelik, alüminyum, araba, ilaç, yarı iletken, kereste ve orman eserlerinin akabinde bakırın da eklenebileceğine dair tasaları artırdı.
Soruşturmayla bakır ithalatına yönelik tarifelere muhtaçlık olup olmadığına karar verilecek
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, başlatılacak soruşturmayla ABD’nin her türlü ithal bakıra artan bağımlılığından kaynaklanan ulusal güvenlik riskleri ve yerli endüstriyi korumak için ticari tahlillere duyulan potansiyel muhtaçlığın değerlendirileceği bildirildi.
Soruşturma sonucunda, bakırın tedarik zincirindeki kırılganlıkların tespit edildiği ve Amerika’nın yerli bakır sanayisinin dayanıklılığını artırmaya yönelik tavsiyelerin sunulduğu bir rapor hazırlanacağı kaydedildi.
Bakırın, Trump’ın tarife radarına girmesi, global ve ABD’deki bakır rezervleri, üretimi ve ticaretini de gündeme getirdi.
Dünyanın en büyük bakır üreticisi Şili
Şimdiye kadar kullanılan en eski metallerden ve medeniyetin gelişiminde kıymetli materyallerden biri olan bakır, bina üretiminde, güç üretimi ve iletiminde, elektronik eser imalatında ve endüstriyel makine ve ulaşım araçlarının üretiminde kullanılıyor.
Enerji iletimi ve üretimi, bina kabloları, telekomünikasyon, elektrikli ve elektronik eserler dahil olmak üzere bakırın elektrikle ilgili kullanımları, toplam bakır kullanımının yaklaşık 4’te 3’ünü oluşturuyor. Bina inşaatı en büyük pazar olurken, bunu elektronik eserler, ulaşım, endüstriyel makineler, tüketici ve genel eserler takip ediyor.
İnşaat ve güç iletimindeki ehemmiyeti nedeniyle, bakır arzında yaşanacak rastgele bir aksamının tesirinin yüksek olabileceği belirtiliyor.
ABD Jeolojik Araştırma Kurumu (USGS) bilgilerine nazaran, 2024 yılı prestijiyle global ölçekte toplam bakır rezervinin yaklaşık 980 milyon ton olduğu öngörülüyor.
Bakır rezervleri dağılımında Şili, yüzde 19 ile en büyük orana sahip ülke pozisyonunda bulunuyor. Şili’yi yüzde 10 ile Peru ve Avustralya takip ediyor.
Kongo, Rusya, Meksika, ABD ve Çin de bakır rezervleri açısından varlıklı başka ülkeler ortasında yer alıyor.
Aynı vakitte Şili madencilik yoluyla bakır üretiminde de 5,3 milyon ton ile dünyada birinci sırada bulunuyor. Bakır üretiminde Kongo 3,3 ton ile ikinci sırada, Peru ise 2,6 ton ile üçüncü sırada geliyor.
Bakırın rafineri üretiminde ise 12 milyon ton ile Çin birinci sırada yer alıyor. Çin’i 2,5 milyon ton ile Kongo ve 1,9 milyon ton ile Şili izliyor.
ABD’nin rezervlerindeki hissesi yüzde 5
ABD, 47 milyon tonluk rezerviyle global bakır rezervlerinin yaklaşık yüzde 5’ini oluşturuyor.
Geçen yıl ABD’de madencilik yoluyla üretilen bakır ölçüsünün 1,1 milyon ton olduğu öngörülüyor. Bu ölçünün 2023’e kıyasla yaklaşık yüzde 3 azaldığı dikkati çekiyor.
Üretilen bakırın toplam pahasının ise geçen yıl 10 milyar dolara ulaşarak, 2023’te kaydedilen 9,83 milyar dolar pahasının üzerinde olduğu hesaplanıyor.
ABD’deki bakır üretiminin yaklaşık yüzde 70’i Arizona’da gerçekleştiriliyor. Michigan, Missouri, Montana, Nevada, New Mexico ve Utah, bakır üretiminin yapıldığı öbür eyaletler ortasında yer alıyor.
ABD’nin bakır ithalatının faturası geçen yıl 9,6 milyar doları buldu
ABD’nin rafine bakır tüketimi geçen yıl 1,6 milyon ton olarak hesaplandı.
Ülkenin rafine bakır ithalatı ise tıpkı periyotta 810 bin tona ulaştı. Bu sayı, 2023’te 771 bin ton olarak kaydedilmişti.
Ülkenin 2023’te 33 bin ton olan rafine bakır ihracatı da geçen yıl 60 bin tona çıktı.
ABD’nin 2022 ve 2023’te yüzde 41 olan bakır ithalatına olan bağımlılığı 2024’te tüketimin yüzde 45’ine yükseldi. Beyaz Saray’ın paylaştığı bilgilerde bu oranın 1991’de neredeyse yüzde 0 olduğu kaydedildi.
ABD Ticaret Bakanlığının datalarına nazaran ise ABD geçen yıl 9,6 milyar dolarlık bakır ithal etti.
Ülkenin bakır ithalatının fiyatı geçen yıl evvelki yıla kıyasla yüzde 26,6 artarken, 2023’te 7,6 milyar dolarlık bakır ithal edilmişti.
Aynı devirde ABD’nin bakır ihracatı ise 11,3 milyar dolar oldu. ABD, 2023’te 10 milyar dolarlık bakır ihraç etmişti.
En çok Şili’den bakır aldı
ABD’nin bakır ithalatında Şili, Kanada ve Peru öne çıkarken, ülkenin ithal ettiği rafine bakırın yüzde 90’dan fazla bu ülkelerden geliyor.
ABD’nin 2020-2023 yıllarında en büyük rafine bakır tedarikçisi Şili olurken, bu ülkeyi Kanada, Meksika, Peru ve öbür ülkeler takip etti.
Geçen yıl ocak-ekim devrinde de ABD’nin en çok rafine bakır ithal ettiği ülke 542 bin ton ile Şili oldu.
Aynı devirde Kanada’dan 112 bin ton, Peru’dan 55 bin 100 ton, Kongo’dan 22 bin 700 ton ve Meksika’dan 10 bin 700 ton rafine bakır ithal edildi.
ABD Savunma Bakanlığının tedarikinde en çok kullanılan ikinci gereç
Beyaz Saray tarafından paylaşılan bilgilere nazaran, savunma uygulamalarında, altyapıda ve pak güç, elektrikli araçlar ve gelişmiş elektronik üzere gelişmekte olan teknolojilerde kıymetli bir rol oynayan bakır, ABD Savunma Bakanlığının tedarikinde en çok kullanılan ikinci gereç olarak dikkati çekiyor.
Geniş bakır rezervlerine sahip olmasına karşın Amerika’nın eritme ve rafine etme kapasitesinin global eritme sürecinin yüzde 50’sinden fazlasını denetim eden Çin üzere rakiplerinin gerisinde kaldığı belirtiliyor.
