AKP ve Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni yargı paketi, ceza infaz sisteminde kıymetli değişiklikler içeriyor. Mevcut düzenlemede rastgele bir güzel hâl indirimi uygulanmayan yinelenmiş hatalılar için yeni bir düzenleme geliyor. Tekrar kabahat işleyen mahkûmlar, cezalarının tamamını değil, dörtte üçünü çektikten sonra kurallı salıvermeden yararlanabilecek.
Cezaevlerindeki Yükü Azaltacak Yeni Düzenleme
Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) mevcut kararlara nazaran, tekrarlanmış cürüm işleyenler kaideli salıverme ve kontrollü özgürlükten yararlanamıyor. Lakin öbür kabahatler için ceza infazında belli indirimler uygulanıyor. Yeni yargı paketiyle birlikte, hatalıların rehabilite edilmesi ve topluma yine kazandırılması hedeflenerek, tekrarlanmış hatalılara da muhakkak bir düzgün hâl indirimi uygulanması öngörülüyor.
AKP kaynakları, mevcut sistemin adaletsiz sonuçlar doğurduğunu ve yeterli hâl teşvikinin mahkûmlar üzerinde olumlu tesirleri olacağını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Tüm hatalarda makul infaz indirimleri uygulanırken, yinelenmiş kabahatler için bu türlü bir teşvik olmaması eleştiriliyor. Gaye, hatalıların topluma kazandırılmasıdır. Lakin şu an yinelenmiş hatadan içeride olan biri, yeterli hâl sergilediğinde bile bir ödül yahut teşvik alamıyor. Bu da mahkûmların cezaevinde daha fazla sorun çıkarmasına neden olabiliyor. Yeni düzenlemeyle, yeterli hâlli mahkûmların belli bir oranda indirimden yararlanması sağlanacak.”
Yeni İnfaz Sistemi Nasıl İşleyecek?
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni düzenlemeye nazaran, tekrarlanmış hata işleyenlerin cezaevinde kalma müddeti 4/4 yerine 4/3 olacak. Yani, mahkûmlar aldıkları cezanın tamamını değil, dörtte üçünü cezaevinde çektikten sonra koşullu salıverme ile tahliye edilebilecek.
Örneğin:
10 yıl ceza alan bir mahkûm, mevcut sistemde 10 yıl boyunca cezaevinde kalırken, yeni düzenlemeyle bu müddet 7,5 yıla düşecek.
Kalan 2,5 yıl ise kontrollü özgürlük kapsamında dışarıda infaz edilecek.
MHP Düzenlemeye Takviye Veriyor
Yeni düzenleme, ceza infaz sistemindeki dengesizlikleri gidermeyi hedeflerken, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) de bu değişikliğe takviye veriyor. MHP Genel Lider Yardımcısı Feti Yıldız, mevcut sistemin tekrarlanmış hatalılar için orantısız bir cezalandırma süreci doğurduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı:
“Terör suçlularına infazın 3/4 oranında uygulandığı bir sistemde, yinelenmiş cürüm işleyenlere 4/4 uygulanması adil değildir. Yeni düzenleme ile bu dengesizlik giderilecek.”
AK Parti kaynakları, düzenlemenin muhalefet partileriyle de müzakere edileceğini ve Meclis’te ortak önerge ile gündeme getirileceğini belirtti.
Tüm Mahkûmlar Kapsamda Olmayacak
Düzenleme, cezaevlerinde güzel hâl sergileyen mahkûmları kapsayacak. Lakin tüm yinelenmiş hatalılar otomatik olarak bu haktan yararlanamayacak.
Şartlı salıverilme mühleti geldiğinde, mahkûmun durumu İdare ve Gözlem Kurulu tarafından pahalandırılacak. Şura, mahkumun:
Cezaevi kurallarına uyup uymadığı,
İyileştirme programlarına iştiraki,
Tekrar kabahat sürece riski taşıyıp taşımadığı,
Mağdura yahut diğerlerine ziyan verme ihtimali,
İşlediği hatadan ötürü pişmanlık duyup duymadığı üzere kriterleri dikkate alacak.
Bu kriterleri karşılayan mahkûmlar, ceza müddetlerinin dörtte üçünü tamamladıktan sonra kaideli salıvermeden yararlanabilecek. Lakin, olumsuz kıymetlendirme alanlar cezaevinde kalmaya devam edecek.
Hangi Kabahatler Kapsamda?
CMK’da kolay yargılama metotları, isimli para cezası yahut üst hududu iki yıl yahut daha az müddetli mahpus cezasını gerektiren hatalar için uygulanıyor. Yeni düzenleme kapsamında, bu tıp kolay cürümleri tekrarlayan mahkûmlar için infaz müddetleri değişecek.
Bu hatalar ortasında:
Basit yaralama,
Hakaret,
Tehdit üzere cürümler bulunuyor.
Ancak, ağır cürümler ve toplum güvenliğini tehdit eden cürümler bu kapsamda değerlendirilmeyecek.
Cezaevlerinde Yeni Devir Başlıyor
Yeni düzenleme ile cezaevlerinde rehabilitasyon ve âlâ hâl teşviki güçlendirilecek. AK Parti ve Adalet Bakanlığı yetkilileri, infaz sürelerindeki orantısızlıkları gidermek için adım attıklarını belirterek, bu düzenlemenin yalnızca mahkûmlar için değil, cezaevi idaresi açısından da olumlu sonuçlar doğuracağını söz etti.
