İZMİR Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği İdari Sorumlusu Uzman Doktor Başak Bağcı, madde bağımlılığıyla gayret eden ergenlerin tedavisinde ailenin kıymetli bir rolü olduğunu belirterek, “Sadece ergenle değil aileyle de çalışıyoruz. Zira ailenin de bağımlılığın nasıl bir şey olduğunu bilmesi ve bağımlı bir bireye nasıl yaklaşması gerektiğini öğrenmesi lazım. Çok sık çatışmalı bir ortam hususa geri dönüşü kolaylaştırabiliyor” dedi.
Uzmanlar, Türk sanat müziği sanatkarı Umut Akyürek’in, kızı Melek Bal Ertuğrul’un (19) husus bağımlısı olduğunu ve ruhsal sıkıntılar yaşadığını anlatıp yardım davetinde bulunmasının akabinde, ergenlerde bağımlılık tedavisi üzerine ihtarlarda bulundu. İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği İdari Sorumlusu Uzman Doktor Başak Bağcı, bağımlılığın genetik, etraf ve bireyin ömür tecrübeleri ortasındaki karmaşık etkileşimleri içeren, tedavi edilebilir, kronik tıbbi bir beyin hastalığı olduğunu söz etti. Bağımlılık tanısı almış olan bireylerin birçoklarının husus kullanımına ergenlik devrinde başladığını lisana getiren Bağcı, “Kişiyi bağımlılık sürecine götüren risk faktörleri yahut bu süreçten koruyan faktörler var. Genetik altyapı, kişilik örgütlenmesi, toplumsal özellikler, aile dinamikleri, etraf ve arkadaş ortamı üzere bazen risk teşkil eden bazen kollayıcı olabilen faktörler bulunuyor. Ergenlik periyodu, beyin gelişiminin devam ettiği, risk alma davranışlarının fazla olduğu bir periyottur. Ergenlikte risk alma davranışları açısından ailenin, okul ve arkadaş etrafının çok değerli bir rolü var. Ergenlik periyodunda husus deneyenler olabiliyor. Bu durum erken fark edildiği takdirde bağımlılık sürecine gitmeyebilir. Ailenin çok uyanık olması gerekir. Ebeveynlerin çocuğunun nerede olduğunu bilmesi, arkadaş ortamını tanıması ya da ezası olup olmadığını gözlemlemesi çok çok kıymetli. Yapılan çalışmalarda da çocuğunun akşam nerede olduğunu ya da hangi arkadaşlarla bir arada gezdiğini bilen, his durumundan haberdar olan ailelerin çocuklarında bağımlılık görülme mümkünlüğünün çok düşük olduğu ortaya çıkmıştır” diye konuştu.
‘HER BİREYİN BAĞIMLILIK SÜRECİ FARKLI İLERLEYEBİLİR’
Doktor Bağcı, okulun ergenler için gözetici bir faktör olduğunu anlatarak bu periyottaki gençlerin spor faaliyetleri ve çeşitli hobilere yönlendirilebileceğini açıkladı. Tedavi süreçleri hakkında bilgi veren doktor Bağcı, sözlerine şöyle devam etti:
“18 yaş altındaki bireyler için unsur kullanımı fark edildiğinde çabucak çocuk psikiyatri uzmanıyla görüşmek gerekiyor. Bir şahısta unsur bağımlılığı oluştuysa okul, toplum yahut aile içi münasebetleri bozulur. 18 yaşından büyükse iş yerinde sorun yaşayabilir daha küçükse okuldan uzaklaşmalar gözlenir. Ders başarısı düşebilir, suça karışabilir. Her bireyin bağımlılık süreci farklı ilerleyebilir. Değerli olan bireylerin unsur ile tanışmasını önleyebilmektir. Zira, bağımlılık oluştuktan sonra düzgünleşme süreci ömür uzunluğu devam edebilmekte. Bu noktada da 18 yaş üstündekiler Alkol ve Unsur Bağımlılığı Tedavi ve Araştırma Merkezi’nden (AMATEM), 18 yaş altındakiler için ayaktan yahut yatarak hizmet veren Çocuk Ergen Unsur Bağımlılığı Tedavi Merkezi’nden (ÇEMATEM) dayanak alabilir. Bağımlı bireyler bazen bize aileleri aracılığıyla, bazen isimli süreçler nedeniyle, bazen de kendileri gelebiliyor. Kişinin tedavi sürecindeki motivasyonu ve iş birliği yapması işlerin daha yolunda gitmesine sebep oluyor. Öteki türlü süreç biraz daha güç ilerleyebiliyor. Tedavi süreçlerinde kıymetli olan, kişiyi topluma tekrar kazandırabilmek, hususa geri dönüşü engelleyebilmektir. Bağımlı bir kişinin hayatından maddeyi çektiğiniz vakit büyük bir boşluk oluşuyor ve onun yerine ne koyacağını bilemeyebiliyorlar. Kişinin iyileşebilmesi için yalnızca unsur kullanımını bırakmasına odaklanmak kâfi değildir. Bireyin güzellik halinin sürmesi için tedavinin çok istikametli olarak ele alınması, meselelerinin kapsamlı olarak incelenmesi ve rehabilitasyon süreci ile desteklenmesi gerekmektedir.”
‘AİLEYLE DE ÇALIŞIYORUZ’
Bağcı, ailenin tedavi sürecindeki kıymetine değinerek, “Tedavi ayaktan da devam edebilir, ergenin yatması da gerekebilir. Bu durumda yalnızca ergenle çalışmıyoruz, aileyle de çalışıyoruz. Zira ailenin de bağımlılığın nasıl bir şey olduğunu bilmesi ve bağımlı bir bireye nasıl yaklaşması gerektiğini öğrenmesi lazım. Çok sık çatışmalı bir ortam hususa geri dönüşü kolaylaştırabiliyor. Bu bireyden bireye aile ortamı ve ailenin özelliklerine nazaran de değişebilir. Ama biz her durumda aileyi de aslında o tedavi içine dahil ediyoruz” diye konuştu.
Bağcı, bağımlılık tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinde birçok kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarının bir ortaya gelmesi gerektiğini vurguladı.
