Kadıköy iskelesinde, bugün saat 15.00’te farklı bir ikaza tanıklık edeceksiniz. Uyuşturucu kullananların yakınları “Sesimizi duyun” diyecek ve uyuşturucu kullanımına karşı herkesin dikkatli olmasını isteyecek. O basın açıklamasına katılacak bir anne ile daha evvel uyuşturucu kullanan, bunu yendikten sonra diğerlerini kurtarmak için çırpınan Derya Şaşmaz’la konuştum.
Derya Hanım, uyuşturucu husus kullanan ve sonunda bu illetten kurtulmayı zahmetle başaran bir bayan. Hikayesini, diğerlerine ders olması için şöyle anlattı:
ÖZENTİ SONUCU BAŞLADIM
“Üniversiteyi kazanıp Hatay’a gitmiştim. Yanlış arkadaş ortamına girdiğim için husus kullanmaya başladım. O vakte kadar hiç bara gitmemiştim, gece hayatım da yoktu. Sigara bile içmezdim. Lakin o etrafta evvel sigaraya, sonra alkole başladım.”
Barda arkadaşları hap alıyor ve çok eğleniyorlardı. Derya Hanım, “Ben de onlarla birlikte birebir alkolü alıyorum ancak onlar üzere eğlenemiyorum diye düşündüm. Birisinde hap gördüm. Ne olduğunu sorduğumda ağrı kesici olduğunu söyledi. Başımın ağrıdığını söyledim ve verdiği hapı içtim. Daha sonra birebir haptan başka arkadaşlar da içti. Bunun baş yaptığını o gün öğrendim. Özenti sonucu uyuşturucuya, sigaraya, alkole ve unsur almaya başladım” diyor.
Derya Şaşmaz, 2006 yılından beri verdiği çabasını Hürmet Öztürk’e anlattı.
GÖZÜNÜZ BİR ŞEY GÖRMÜYOR
Derya Hanım, “Uyuşturucu kullandığınız vakit katiyetle bir hayatınız olmuyor. Evladınızı, anne, babayı, üniversiteyi gözünüz görmüyor. Yalnızca bir husus alıp rahatlama sıkıntısına düşüyorsunuz” diyor ve kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Ben diğer unsurlara geçiş yaptığımda bir üst düzeye çıktığım vakit sona yaklaştığımın farkında değildim. Kilo kaybı, agresiflik, okulda arbede, şiddet. Muhakkak bir mühlet kullandıktan sonra maddeyi olağan davranabilmek için, ağrılarım gitsin diye kullanıyorsunuz. Hiç unutmuyorum, dans ederken ayak bileğimin kırıldığını fark etmeden dansa devam etmiştim. Sonraki gün ayılmaya başlayınca ayak bileğim diz kapağıma kadar şişmiş durumdaydı. Acısını daha yeni hissediyordum.”
BİNİN ÜZERİNDE YASAKLI HUSUS VAR
Eskiden uyuşturucu bulmak zordu. Artık binin üstünde yasaklı uyarıcı husus var. “Ulaşımı da çok kolay” diyor Derya Hanım ve kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Daha evvel uyuşturucu satılan muhakkak yerler vardı. Oralardan bunları temin ediyorduk. Buralara operasyon yapıldıktan sonra dağıldılar. Bu türlü olunca öbür semtlerde de uyuşturucuya alışanlar oldu. Kullanıcıların artmasında da bu kıymetli bir etken oldu.”
Derya Hanım, Ankara Kent Konseyi’nde vazife yapıyor. O da husus bağımlılığıyla gayret için “Ak Hayatlar Derneği” ni kurmuş. Yaşadıklarını, ailelerin neler yapması gerektiğini anlatıyor, kullanıcıları kurtarma yolunda ablalık yapıyor. Uyuşturucu kullananların aileleri üç yıl önce Sağlık Bakanlığı önünde toplanıp basın açıklaması yapmış, taleplerini söylemişlerdi. O günden bu yana değişen bir şey olmadı. Değişen, uyuşturucu kullanımının daha da yaygınlaşması oldu. Anneler, babalar, kardeşler uyuşturucu hususuyla kararlı bir uğraş yapılmasını istiyor. Neler istediklerini Derya Hanım şöyle sıraladı:
■ Mevcutta Alkol ve Husus Bağımlılığı Tedavi merkezinde (AMATEM) uygulanan tedavi tekniklerinin değiştirilmesi ve geliştirmesi gerekir. Tedavi mühleti 21 gün, bu müddette kimse güzelleşemez. Ülkemizde 64 AMATEM’de hasta kabul etmiyorlar. Etseler bile hastaları AMATEM’de değil, psikiyatri servisinde yatırıyorlar.
AİLELERİ SÖMÜRENLER DE VAR
■ Tedaviden sonra rehabilitasyon mühletince, çocuklarımızın rehabilitasyonunu yapacak iki merkez var. Buralar da yetersiz. Rehabilitasyon merkezleri dernek-vakıf çatısı altında değil Devletin çatısı altında olsun. Kimi dernek ve vakıflar tarafından rehabilitasyon yapılıyor fakat bir çok dernek bunu kullanıp aileleri maddi ve manevi manada sömürüyor. Bu çabayı hakkıyla yapanları da ayırıyoruz. Örneğin bunlarda 21 gün değil, iki yıl tedavi uygulanıyor ve hiçbir fiyat almayanlar da var.
24 saat uyumadan kesintisiz ağladım
Derya hanım; kendini örnek veriyor ve bağımlıların halini şöyle anlatıyor:
“Bağımlı esasen uyuyamaz. Kalktığında bu maddeyi nereden alacağını düşünür. Husus kullandığım periyotta yüzme bilmememe karşın gece 03.00 civarında üstümle denize girdim. Hiç uyku yok, açlık hissetmiyorsunuz. Ne yaptığınızı ne konuştuğunuzu bilmiyorsunuz. Şayet bir bar ortamındaysanız, hareketli oluyorsanız, şayet duygusal moddaysanız mesela ben 24 saat uyumadan kesintisiz ağladığımı da biliyorum. Ben uzun yıllardır uyuşturucu kullanmıyorum. Lakin periyot devir benim de aşerdiğim vakitler oluyor. Kendimi nasıl durdurmam gerektiğini bildiğim için bunu durdurabiliyorum.”
Zamlar yüzünden uyuşturucu yayılıyor
■ TÜRKIYE Uyuşturucu ve Bağımlılık İzleme Merkezi’nin (TUBİM) 2023’teki araştırmasına nazaran bağımlı sayısı süratle artıyor. Alkol ve sigaraya yapılan yüksek artırımlar gençleri uyuşturucuya yönlendiriyor. Zira, uyuşturucu haplar 10-15 lira karşılığında alınabiliyor. Gençlerin toplumsal faaliyetler yapmalarını sağlamak gerekiyor. Bunun için gençlik merkezleri kuruluyor ancak kâfi değil.
■ 24 yaşın altına husus bağımlılığıyla ilgili eğitim verilmeyecek diye bir genelge var. Bu da yanlış. Uyuşturucuya başlama yaşı 15-16 ve özentiyle başlıyor. Durum çok berbat, seferberlik ilan edilmeli, uyuşturucu ile uğraş konusunda önemli adımların atılması gerekiyor.
■ Kolluk kuvvetleri çok uygun çalışıyor ancak tek başına kâfi değil. Aile, Sıhhat, İçişleri, Çalışma, Ulusal Eğitim üzere bakanlıkları da ilgilendiriyor.
OĞLUNUN madde kullandığını öğrendiğinde dünya başına yıkılmıştı. Bağımlı annesi olmanın dünyanın en sıkıntı kavramı olduğunu, bu kavramı cümlelerle söz edebilmenin imkan ve ihtimali bulunmadığını biliyordu. Oğlu diğer bir kentte üniversiteye başlamıştı. Elektrik mühendisi olup gelecek diye beklerken o bir gün, “Ben okumayacağım” deyip çıkıp gelmişti. Gittiğinde 85 kilo olan oğlu, 6 ay sonra geldiğinde zayıflamış, kapkara birisi olmuştu. Onun aileden birinci kez uzağa gittiği için hastalandığını düşündü. Oğlu, “Okumayacağım” dediğinde sebebini sordu. Karşılığı, “Ben rahatsızım, uyuyacağım” oldu. Titriyordu, halbuki kriz geçiriyormuş. Oğlunu birebir gün AMATEM’e götürdü. Test sonucu kanında yüksek derecede uyuşturucu unsur kullanıldığı tespit edildi. Anne şoke olmuştu. Dayanamadı, bayılmıştı. Kendine geldiğinde kolunda serum takılıydı.
DERYA Şaşmaz, “Cezaevlerinde bağımlılara yönelik rastgele bir tedavi sürecine girildiği vakit orada kendine bir network kuruyor, çıktığında bunu kullanarak cürüm makinası oluyor. Adeta cezaevinde staj görüyor. Meğer bağımlılar farklı bir koğuşa alınsa, bu koğuşta tedavi ve rehabilitasyon çalışması yapılsa, topluma kazandırılması daha kolay olurz” dedi.
