CHP Küme Başkanvekili Gökhan Günaydın, Balıkesir’in merkez Karesi ilçesi Kavaklı köyünde ZSR Patlayıcı Sanayi Anonim Şirketi’ne ilişkin patlayıcı fabrikasında meydana gelen patlamayla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na soru önergesi verdi. Günaydın, şunları kaydetti:
*24 Aralık 2024 tarihinde Balıkesir ili Karesi ilçesinde bulunan Tepe Holding ve Senta Madencilik Sanayi iştirakindeki ZSR Patlayıcı Sanayi ismiyle faaliyet sürdüren işletmede 11 emekçinin vefatıyla sonuçlanan iş cinayetiyle sarsıldık.
*Şirketin 10’un üzerindeki kısmında yaklaşık 630 emekçinin çalıştığı bilinmektedir. ZSR Patlayıcı Sanayi, 15 Temmuz 2016’ya kadar Yavaşçalar ismi altında faaliyet yürütüyordu. 15 Temmuz’dan sonra şirket evvel Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredildi, akabinde Kalyon Holding’e geçti.
*Zirve Holding, Kalyon Grubu’na, Senta ise insaatçı Zafer Topaloğlu’na ilişkin. Rekabet Konseyi’nin kararına nazaran Nisan 2024’te, ZSR’nin belirli orandaki payı Slovakya’da kurulmuş bir savunma sanayi şirketi olan Topalipo A.S.’ye devredildi.
Yapılan tespitlere nazaran, 2019 Şubat’ında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı teşviklerinden yararlanan ZSR Patlayıcı Sanayi A.Ş.’ye 8 milyon 862 bin, Mayıs 2019’da 1 milyon 305 bin, 2020 yılında ise 118 milyon 800 bin TL bedelinde kaynak aktarıldı.
“KAMUOYUNA AÇIKLAMAK ZORUNDADIR”
*Balıkesir’deki üretim tesisi bazında şirkete, 2022 yılında ‘proje bazlı devlet yardımı’ ile 768 milyon 168 bin 447 lira sabit yatırım meblağı öngörülmüştü. Sağlanan bu teşviklerle ZSR isimli şirket KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, faiz takviyesi, çeşitli oranlarda eklenerek biriken vergi indirimi, en az 7 yıl sigorta primi patron payı ödeneği elde etti.
*Bu teşvikler sayesinde gelirlerinden ödemesi gereken yüzde 25 oranındaki kurumlar vergisini 2023 yılında hiç ödemeyen ZSR, 2022 yılında ise 253 milyon TL olan vergi matrahının yüzde 0,34’ü oranında, 2021 yılında 52.4 milyon TL olan matrahının yüzde 0,68’i oranında vergi ödedi.
Ülkemizde sırf bu yıl Kasım ayında 164, yılın on bir ayında 1708 iş cinayeti yaşandığı yakıcı bir gerçek olarak karşımızda duruyor. Bununla birlikte yılın son günlerinde yaşanan neredeyse toplu bir iş cinayeti olan bu vahim olayın arkasındaki ihmaller aydınlatılmak ve kamuoyuna açıklanmak zorundadır.
Günaydın, Bakan Işıkhan’a şu soruları yöneltti:
“1.Patlamanın yaşandığı ZSR isimli şirketin üretim yapabilmesi için Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Tesirlerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik gereği alması mecburî olan üretim evrakları faaliyet yılları içerisinde tamamlanmış ve Bakanlığınıza bildirilmiş midir?
2.Şirketin faaliyet yılları içerisinde daha evvel rastgele bir iş kazası ya da iş cinayeti yaşanmış mıdır?
3.Konuya ait Bakanlığınız ünitelerince her yıl yapılması gereken kontroller sistemli olarak yapılmış mıdır? Şayet yapıldıysa, rastgele bir eksiklik ve üretim aksaklığı tespit edilmiş midir?
4.Bugün yaşanan iş cinayetinin akabinde şirketin üretim faaliyetlerine ait alınan tedbirler nelerdir?”
