İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Afet İdare Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Üsküdar Kuzguncuk’taki mahallelerde riskli ve tehdit ögesi oluşturan yapıları inceledi.
Mahallelerde sarsıntıya karşı hasarlı yapıların tespiti ve tahlili için kent risk avcılığı ve kent risk tahlili yapmak ve farkındalık oluşturmak için hayata geçirilen eğitim programına etraf sakinleri de ilgi gösterdi.
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, muhtemel İstanbul sarsıntısına karşı alınması gereken önlemlere dikkat çekerek, bilhassa deniz kıyısındaki bölgelerde riskin yüksek olduğunu belirtti.
İstanbul’daki mahallelerde zelzeleye karşı çalışmaların yapılması gerektiğini belirten Kadıoğlu, “Bugün burada Kuzguncuk Mahallesi’nde, ‘Vatandaş Bilimi’ örneği olarak; kent risk avcılığı, kent risk tahlili yapmak maksadımız. Bu, mahalleliyi burada yaşayanları, etrafındaki sokakta ve caddedeki riskleri bina ve yerde bütün kent mobilyası olsun, binaların kendisi, binaların yüzeyindeki tabelalar, sokaktaki mazgallar üzere eksikleri ve hoşlukları, gerçek örnekleri belirlemeyle ilgili bir bilinçlendirme çalışması bu. Bunun aslında Türkiye’nin her tarafında, bilhassa de Marmara sarsıntısını, büyük bir zelzelesi bekleyen İstanbul’da yapılması lazım. Vatandaşın, sokağında yaşadığı yerdeki eksikleri, yanlışları görmesi, bunu hem kendi tekrarlamaması hem de bunu mahallî idarelerle birlikte çözmeyi öğrenmesi gerekiyor. Biz artık sokakta yürürken, dolaşırken birçok vakit birçok şeyin farkına varmıyoruz. Gündelik koşuşturmada yürürken anlamıyoruz. Bakıyoruz görmüyoruz. O yüzden bu türlü bilinçlendirerek, risklerin farkındalığını yaratmak ve sonra da oturup bunları kim çözecek? Nasıl yapacağız? Bunu işte belediye, valilik, bakanlık üzere yönlendirme yapmak için Marmara Bölgesi’nde ve Türkiye’de Mahalleli kendi yaşadığı, sokağında, caddesinde mahallesinde riskleri görmek. Bunları afete dönüşmeden, tehlike ortaya çıkmadan; mesela bugün biz dolaşırken çürümüş balkonlar gördük, balkonun altından beşerler geçiyor. Bu balkon çöküp kimseyi öldürmeden bunun için önlem almak, bunun için bir yere müracaat etmek lazım. Belediyeden başlayarak valilik, tarihi eserler müdürlüğü. Halkın riski görüp tahlil için ilgililere yanlışsız bir başvurması gerekiyor. Halkın artık birtakım şeyleri dikkate alması lazım. Zira bu bizim mahallemizde toplum tabanlı afete hazırlık, toplumun hassaslığıyla başlıyor ve kendi sokağında, mahallesinde temizlikle başlıyor ve herkes sokağını temizlerse kentimiz, mahallemiz temizlenecektir” dedi.
‘TEDBİRLERİ TEK TEK SIRALADI’
İstanbul’da beklenen muhtemel sarsıntıya karşı alınması gereken önlemlere değinen Kadıoğlu, “Biliyorsunuz İstanbul da küçük kıyameti yaşamıştı, Marmara’daki zelzeleyle. Artık biz İstanbul’da büyük kıyameti bekliyoruz. Bu büyük kıyameti beklerken bir yandan hazırlık yapmamız gerekiyor. Burada çeşitli hallerde hazırlık yapabiliriz. Binamızın sağlamlığına bakarız. Evimizdeki eşyaları sabitleyip sabitlemediğimize bakarız. Afete karşı hazırlığımız nedir, ne cins materyallerimiz var. Birinci yardım biliyor muyuz, yangın söndürmeyi biliyor muyuz, aile afet planımız var mı. Ondan sonra sokağa çıkıp, husus komşu birbirimize afette yardımcı olabilecek miyiz? Biz de sokağa çıktığımız vakit nerede toplanabileceğiz, sokakta zelzele olunca hangi mobilyalar, hangi klimalar, hangi masalar harekete geçecek, trafiği kesecek, insanlara ziyan verecek. Şu anda biliyorsunuz, bütün kışın caddede, sokaklarda bu türlü ısıtıcılar konmuş. Bunların olağan devrilme tehlikesi var. Bunların yangın çıkarma tehlikesi var. Bunları görebilmesi lazım insanların ve bunlar kolay önlemlerle azaltılabilirse bunlar hem olağanda bir yangın tehlikesi oluşturmaz. Hem afette de bizim işimizi daha fazla zorlaştırmaz. O yüzden şuurlu olacağız, hazırlıklı olacağız. Zelzele olduğu vakit da fazla can ve mal kaybına uğramayacağız. Japonlar üzere. Biz de tam bu yaptığımız kent tehlike avı Japonlardan öğrendik biz bunları. Japonlar buna Town Watching (Yerleşim Ünitesi Analizi) diyorlar” halinde konuştu.
‘1999 SARSINTISINI İŞARET ETTİ’
İstanbul’da deniz kıyısında olan bölgelere dikkat çeken Kadıoğlu, “İstanbul’da natürel sarsıntıda en çok kritik olan bölgeler deniz kıyısı olan bölgeler. Temel burada yaşayanların, buradaki eksikleri görmeleri üzere. Mesela bugün gördük, çok az hidrantı var. Bugün gördük, çok az mazgal var. Yani toplanma alanlarımız çok yetersiz. Yolda bir sürü pürüz var. Bunları vatandaşın görmesi lazım. Artık bunlar olağanda nazaran göre kanıksamış olabiliyoruz. Fakat afetlerde bunlar bizim hayatımızı daha da zorlaştıracaklar. O yüzden mahalle tabanlı risk tahlili bu bilim, toplum bilim, toplumu bilimsel bakışa yönlendirme projesiydi. Toplum evvel bu afete hazırlığı, kendine bir vazife edinmesi lazım. Her şeyi devletten beklemek olağan kâfi değil. Devlet de afetleri tek başına yönetemez, halk olmadan. Bu halk, idare, toplum, yönetimciler, idareler, birlikte yapmamız gerekiyor. Bugün bunun bir örneğini burada yaptık. İstanbul’da olağan sarsıntıda en çok kritik olan bölgeler deniz kıyısı olan bölgeler. Yani Marmara Denizi’ne kıyı olan dolgu alanları, heyelan bölgeleri olan bu 1999 zelzelesinde de en çok ziyan gören, bu kadar uzak olmasına karşın düşünce yaşanmış bölgeler aslında. Bir de natürel binanın sağlamlığı çok değerli. Taban bina ve içindeki eşyaların sabitlenmemiş olması ayrıyeten insanların ne kadar zihinsel ve eğitim bakımından, maharet bakımından, yangın ve birinci yardım konusunda bilgili ve marifetli olması çok önemli” sözlerini kullandı.
