Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, X üzerinden “Merkez Afro-Avrasya (Orta-Doğu) Hukuku” başlığıyla bir “pazar yazısı” kaleme aldı.
“Belirtelim ki Orta-Doğu (Ortadoğu) isimlendirmesi oryantalisttir” diyen Uçum, daha objektif ve bölgenin bağlamına uygun bir isme muhtaçlık olduğunu kaydetti. Bölge uzmanları ve akademisyenlere davet yapan Uçum, “Merkez Afro-Avrasya” teklifinde bulundu.
Uçum’un yazısı şöyle:
ORTA DOĞU YERİNE YENİ İSİM ÖNERDİ
Suriye’deki Halk İhtilali yalnızca Baas ve Esed diktatörlüğünü yani bu kanlı rejimi sona erdirmedi. Bu ihtilal Orta-Doğu’nun tamamını etkileyecek yeni bir sürecin başladığına da işaret ediyor.
Suriye ihtilaliyle bölgede tetiklenen süreç, adil bir yeni dünya nizamına kapı aralayacak bir umudu da yeşertebilir.
Belirtelim ki Orta-Doğu (Ortadoğu) isimlendirmesi oryantalisttir. Bölgenin çeşitliliğini, tarihi ve kültürel zenginliğini göz arkası eder ve batının bu coğrafyaya bakış açısını yansıtır. Bu nedenle daha objektif ve bölgenin bağlamına uygun bir isme muhtaçlık var. İsimlendirme çalışmasında alanın uzmanları ve akademisyenlere vazife düşüyor.
Bir yenilik olarak Orta-Doğu yerine “Merkez Afro-Avrasya” ismiyle başlanabilir. “Merkez Afro-Avrasya” ismi, coğrafik ve tarihi bağlamda, bölgeye yönelik oryantalist yaklaşımlardan uzak daha tarafsız ve objektif bir isimlendirme sunar. Tıpkı vakitte bölgenin stratejik değerini, kültürel çeşitliliğini ve tarihi rollerini de gerçek bir halde tabir eder.
24 ÜLKEDEN OLUŞAN BU COĞRAFYANIN MERKEZİ TÜRKİYE’DİR
Yine batı merkezli tanıma dönersek Orta-Doğu, farklı gruplandırmalar olmakla birlikte, çoklukla aşağıdaki ülkelerden oluşan bölge olarak kabul edilir:
Suriye, Irak, Katar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Güney Kıbrıs Rum İdaresi, Ürdün, İsrail, Lübnan, İran, Filistin, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Kuveyt, Bahreyn, Yemen, Mısır, Afganistan, Pakistan, Tunus, Cezayir, Libya, Sudan, Fas.
Türkiye; 24 ülkeden oluşan bu coğrafyanın fizikî olarak Avrupa ile bütünlüğünü sağlayan, ekonomik, siyasi ve tüzel olarak öncülüğünü yapan Merkez ve kutup ülkedir.
BÖLGE İÇİN ‘ANAYASA’ ÖNERİSİ
Merkez ülke olan Türkiye’nin bir bölge hukuku oluşturmak konusunda öncü bir rol oynama gücüne ve imkânına sahip olduğu görülüyor. Türkiye’nin bu gücü hem tarihinden geliyor, hem de bugün bölgede ulaştığı düzeyden ve tesirli olma kapasitesinden doğuyor.
Bölgenin; anayasa, uygar ve siyasi haklar, toplumsal haklar ve devletlerarası alakalar hukukunu Türkiye’nin birikimi ve deneyimi üzerinden tekrar yapılandırma konusunda ülkelerin özgünlüğü ve lokal özelikleri dikkate alınarak bir fikri çalışmanın başlatılması son derece isabetli ve yararlı olabilir.
Her ülkenin birliğini ve bağımsızlığını temel alan, hâkim bir hukukun ihracını değil genel çerçevesinde mutabakat sağlanmış ortak bir bölge hukukunu hedefleyen bir çalışma başlatılabilir. Bu çalışmada bir bölgesel iktisat hukukuna hazırlık tahminen de birinci kapsamlı proje olarak ele alınabilir.
İSRAİL ŞARTI
İsrail’e gelince lakin Birleşmiş Milletler kararları temelinde 1967 sonlarında başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devletinin kurulması kaydıyla bu türlü bir süreçte yer alabilir. Aksi takdirde İsrail işgalci ve soykırımcı bir devlet olarak tasfiye edilir.
Kıbrıs ise bu süreçte iki devletli bir tahlilin kabul edilmesiyle hakikat pozisyonda olur.
“MERKEZ AFRO-AVRASYA HUKUKU”
Dünyanın merkezi olan Orta-Doğu coğrafyasına Merkez Ülke olarak öncülük yapan Türkiye’nin, insanlığa esin olabilecek bir bölgesel kamu ve iktisat hukukunun yani “Merkez Afro-Avrasya” hukukunun inşası hedefiyle bir fikri hazırlık çalışması başlatması vizyoner bir bakıştır.
Bu teşebbüs, bölgenin, Türkiye’nin öncülüğünde global emperyalizme karşı bir bütün olarak durum alması ideali açısından da umut verir.
Böyle bir sürecin Türkiye halkı ve bölge halklarının huzuru, ekonomik ve toplumsal refahı, özgürlüğü ve barış içinde bir ortada yaşaması için büyük imkanlar üretebileceğini öngörmek gerekir.
Burada savunulan görüş; güçlü, kapsamlı ve argümanlı bir teze ait kısa bir tanıtımdan, fikri bir ipucundan ibarettir. Bu fikri ipucu üzerinden üniversitelerin husus tasnifine nazaran yapacağı sempozyumlarla, öteki akademik çalışmalarla bu teşebbüsün birinci adımı atılabilir.
SURİYE İÇİN YENİ ANAYASA
Pilot çalışma ise Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın dikkat çektiği Suriye’nin yeni anayasa imal süreci olabilir. Suriye’nin birliğini ve geleceğini garanti altına alacak kapsayıcı yeni bir anayasa çalışması Türkiye’nin dayanak olduğu ve fikren katkı yaptığı bir faaliyet olarak gelişebilir.
