Emeklilik dilekçesinin verildiği tarih, maaşta yüzde 30-35’lik bir fark yaratabilir. Bu durum, vatandaşlarda başlarda soru işaretlerine yol açtı. Uzmanlar, maaş farkının yasal düzenlemelerden kaynaklandığını ve mantıksız görünse de bu farkın 2024 yılı için avantajlı olacağını belirtiyor. Bilhassa 2024 yılındaki maaş artışları nedeniyle, emeklilik dilekçesi verenlerin tarih seçiminde dikkatli olmaları gerektiği vurgulanıyor.
Enflasyon oranları yüzde 3-5 ortasında seyrettiğinde, dilekçe tarihinin emekli maaşına tesiri hudutlu kalır. Lakin enflasyon yüksek seyrederse, sonraki yıllarda benzeri oranlar devam ederse, dilekçe tarihinin maaş üzerindeki tesiri epey az olur.
2024 yılı, SSK ve BAĞ-KUR emeklileri için büyük bir maaş artışı periyodu oldu. Ocak ayında yapılan maaş artırımı yalnızca enflasyon oranını değil, birebir vakitte enflasyonu aşan bir artış sağladı. Uzmanlar, 2023’ün ikinci yarısındaki enflasyonun yüzde 37,57 olduğunu hatırlatarak, “Normalde emekli maaşlarının bu oranda artması bekleniyordu. Lakin hükümetin aldığı karar ile artış yüzde 49,25 olarak belirlendi. Bu, emekliler için değerli bir düzgünleştirme oldu” formunda yorum yapıyor.
Emekli maaşlarını daha âlâ anlayabilmek için hesaplama tekniklerine göz atmak değerli. Uzmanlar, emekli maaşının temelinde prime temel kar ve prim gün sayısının yattığını belirtiyor. Ayrıyeten, çalışanın Toplumsal Güvenlik Kurumu’na bildirilen karları, brüt fiyat olarak söz ediliyor ve prim gün sayısı, maaşın belirlenmesinde kıymetli rol oynuyor. Aylık Bağlama Oranı (ABO) da emekli maaşını etkileyen bir öbür kritik faktör.
YÜZDE 30 ORANINDA MAAŞ FARKI
2024 yılındaki maaş artışlarını daha net anlamak için bir örnek üzerinden değerlendirelim. Diyelim ki bir kişinin emekli maaşı, 31 Aralık 2024 tarihine kadar dilekçe verildiğinde 16 bin 612 TL. Bu maaş, Ocak ayında yapılan artırımın akabinde 24 bin 793 TL’ye yükseliyor. Temmuz’daki artırımın akabinde ise 30.925 TL olacak. Şayet Temmuz-Aralık devrinde enflasyon yüzde 10 olursa, kişi 31 Aralık 2024’ten evvel dilekçe verirse Ocak ayında maaşı 34 bin 016 TL olacak.
Ancak, dilekçe 1 Ocak 2025’ten sonra verildiğinde, maaş artışı yüzde 39,2 ile 23 bin124 TL, yüzde 44,72 ile 24 bin 040 TL ortasında olacak. Ocak ayında, bu yılın ikinci yarısındaki yüzde 10’luk enflasyon artışı dikkate alındığında, maaş sırasıyla 25 bin 436 TL yahut 26 bin 623 TL olacak.
Bu durumda, 31 Aralık 2024’te dilekçe veren kişi Ocak 2025’te 34 bin 016 TL maaş alırken, 1 Ocak 2025’ten sonra dilekçe veren kişi maaş olarak 25.436 TL ile 26.623 TL ortasında kalacak. Yani, maaş farkı yaklaşık 10 bin TL kadar artabilir. Uzmanlar, bu farkın kapatılmasının epey güç olduğunu belirtiyor ve “Bunun telafisi, fakat önümüzdeki 3-4 yıl boyunca enflasyonun yüksek seyrettiği bir durumda mümkün olabilir” diyor.
KAMU EMEKÇİLERİ İÇİN ÖZEL DURUM
Kamu çalışanları için değerli bir avantaj da bulunuyor. Kamu personelleri, 14 Ocak 2025’e kadar dilekçe verdiklerinde, bu dilekçe 31 Aralık 2024 olarak kabul edilecektir. Böylelikle, kamu personelleri 14 Ocak tarihini bekleyerek kıdem tazminatı tavanındaki artıştan yararlanacak ve daha avantajlı bir maaşla emekli olacaklardır.
