Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), 2024 raporunu yayımladı.
Yayımlanan rapora nazaran 2024’te dünyada öldürülen 54 gazeteciden 31’inin çatışma bölgelerinde ömrünü yitirdiğini, mahpus gazeteci sayısının da yüzde 7’lik artışla 550’ye ulaştığını bildirdi.
Türkiye’de tutuklu gazeteci sayısı azalma gösterse de isimli denetim uygunlamasının yaygınlaştığı belirtildi.
TÜRKİYE’DE DURUM NASIL?
RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu bilançoyla ilgili yaptığı açıklamada, Türkiye’de tutuklu gazeteci sayısında 2024’te kayda paha bir düşüş yaşandığını belirterek, “Düşüş gösteren tutuklu gazeteci sayısı, Türkiye’de isimli denetimin süratle yaygınlaşması üzere habercilerin hareket özgürlüğü ve zihinlerini teslim almaya dönük antidemokratik öteki bir pratiğin varlığını gizlememelidir. Gerçekten, susturma teşebbüslerinin ve haberlerin etkisiz kılınmasının yolu olarak, tahminen de tutuklamanın yerine geçecek üslupta, neredeyse sistematik kaygı verici bir online sansür pratiğini gözlemliyoruz” sözünü kullandı.
RSF Genel Yöneticisi Thibaut Bruttin, kelam konusu vahim gidişatın önüne geçilmesi için, gayret kadar yurttaş hassaslığının da mecburî olduğunu bildirdi. Bruttin, yıllık bilançonun yayımı hasebiyle yaptığı açıklamada, “Gazeteciler ölmüyor, öldürülüyorlar; mahpusta değiller, rejimler onları içeri atıyor; kaybolmadılar, kaçırıldılar. Çoklukla hükümetler ya da silahlı gruplarca düzenlenen bu kabahatler, memleketler arası hukuku hiçe saymakla birlikte birden fazla vakit cezasız da kalıyor. Olayların gidişatını değiştirmeli ve vatandaşlar olarak kendimize, gazetecilerin bizim için, bizi bilgilendirmek için öldüğünü hatırlatmalıyız. Saymaya, ismini koymaya ve kınamaya, soruşturmaya ve adaletin yerini bulmasını sağlamaya devam etmeliyiz. Kadercilik üstün gelemez. Bizi bilgilendirenleri korumak, gerçeği korumaktır” dedi.
“HER 3 GAZETECİDEN BİRİNİ İSRAİL ORDUSU ÖLDÜRDÜ”
Dünya genelinde, Orta Doğu, Irak, Sudan, Myanmar ve Ukrayna üzere çatışma bölgelerinde haber yaparken öldürülen gazetecilerin sayısı son beş yılın en yüksek düzeyine (%57,4) ulaştı.
GAZETECİLER İÇİN DÜNYANIN EN TEHLİKELİ BÖLGESİ
RSF’nin bugüne kadar edindiği bilgilere nazaran, 2024 yılında vazife başında öldürülen gazetecilerin üçte biri Gazze Şeridi’nde İsrail ordusunca öldürüldü. Gazeteciler için en tehlikeli ülke olan Filistin son beş yılda en fazla gazeteci vefatının yaşandığı ülke oldu. Ekim 2023’ten bu yana İsrail tarafından 145’ten fazla gazeteci öldürülürken, bunların en az 35’i vazife başında amaç alındı yahut öldürüldü. RSF’nin İsrail’in gazetecilere karşı işlediği savaş kabahatleri için Memleketler arası Ceza Mahkemesi’ne dört şikayette bulunduğu belirtildi.
“GAZETECİ TUTUKLAMADA ARTIŞ, 550 GAZETECİ TUTUKLANDI”
Rapora nazaran 2024 yılında tutuklu gazeteci sayısındaki artış (+%7,2) bilhassa Rusya (+8) ve İsrail’deki (+17) yeni tutuklamalardan kaynaklanıyor. İsrail, Ekim 2023’te Gazze’de savaşın başlamasından bu yana açık orta en fazla gazeteci tutuklayan ülke pozisyonunda bulunuyor.
“GAZETECİ TUTUKLAMALARININ AĞIR OLDUĞU 4 ÜLKE”
En fazla tutuklu gazeteci barındıran ülkeler sırasıyla Çin (11’i Hong Kong’da olmak üzere toplam 124), Myanmar (61), İsrail (41) ve Belarus (40) olarak kayıtlara geçerken, 2024 yılında 95 kayıp haberci tespit edilirken, rehin tutulan 55 gazetecinin yüzde 70’i Suriye’de tutuluyor.
“RSF BAROMETRESİNE GERÇEK VAKİTLİ ERİŞİM”
RSF bölge temsilcileri ve muhabirlerinin daima güncellediği ihlal mağduru (öldürülen, gözaltına alınan, rehin tutulan, kayıp) gazetecilere ait bilgilere RSF’nin çevrimiçi barometresinde ( https://rsf.org/fr/barometre ) erişilebiliyor.
