Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 5. Petrol Sanayisinde Ulusal Teknolojiler Konferansı’nın (PEMTEK) açılış konuşmasında, bir devir “girilemez” denilen Gabar’ı adeta bir petrol üretim üssü haline dönüştürdüklerini söyledi.
Türkiye’nin en kaliteli petrolünün Gabar’da üretildiğine işaret eden Bayraktar, burada günlük petrol üretiminin 61 bin varilin üzerine çıktığını kaydetti.
Bayraktar, Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin (TPAO), 70’inci kuruluş yıl dönümünü kutladıklarını ve birebir vakitte PEMTEK’i gerçekleştirdiklerini belirterek, şöyle konuştu:
“Türkiye Petrolleri, bundan tam 70 yıl evvel 10 Aralık 1954’te petrol ve doğal gazda arama ve sondaj yapmak, üretim, rafineri ve pazarlama faaliyetlerinde bulunmak maksadıyla kuruldu. Birinci keşfini, 1958’de Germik-1 kuyusunda yapan şirketimiz, ülkemizde bu alanda birçok unsur imza attı. Karada, denizde tarihi petrol ve doğal gaz keşifleri gerçekleştirdi. Birçok boru çizgisini işletmeye aldı, rafineriler, akaryakıt istasyonları kurdu. Bugün ülkemizin iktisadında değerli yeri olan birçok sanayi devinin kuruluşunda başrolü oynadı. Türkiye Petrolleri bugün, ülkemizde ve bölgemizde güç dalının en kıymetli markalarından biri haline gelmiş durumda.”
Bayraktar, TPAO’nun çıkartılan petrol ve doğal gazın yüzde 80’ini ürettiğini anlattı.
Toplamda 3 bin 692 işçisi ile 5 bölgede 130’dan fazla üretim alanında operasyon yürütüldüğünü lisana getiren Bayraktar, “Türkiye Petrolleri, Türkiye’nin ve bölgenin önde gelen şirketlerinden biri olarak Azerbaycan’dan, Irak’a, Rusya’dan Somali’ye kadar farklı coğrafyalarda ülkemizin gücüne güç katıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“Enerjide tam bağımsızlık maksadına yanlışsız yürüyeceğiz”
Bayraktar, piyasalarda yaşanan tüm zorluklara karşın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ortaya koyduğu güçlü siyasi irade ile 2017’de “Milli Güç ve Maden Politikası”nı hayata geçirdiklerini anımsattı.
Bu yeni yaklaşımla Türkiye’nin petrol ve gaz aramacılığında büyük bir paradigma değişikliğine gittiğini belirten Bayraktar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu yeni strateji, ‘kendi filomuzla, insan kaynağımızı oluşturarak, ekipmanlarımızı geliştirerek, daha evvel arama yapmadığımız coğrafyalarda aranmadık hiçbir yer bırakmayarak, güçte tam bağımsızlık maksadına hakikat yürüyeceğiz’ manasına geliyordu. 2017’de birinci derin deniz sondaj gemimiz Fatih’i filomuza dahil ettik. Fatih, birinci derin deniz sondajını Akdeniz’de Alanya-1 kuyusunda yaptı. Sırasıyla Yavuz, Yasal ve Abdülhamid Han gemilerimizi aldık. Sismik araştırma gemilerimiz Barbaros Hayrettin Paşa ve Oruç Reis ile birlikte bugün, dünyanın en çağdaş arama ve üretim filosuna sahip ülkelerinden biri haline geldik. Mavi Vatan’ın her bir karışında istediği vakit, istediği yerde operasyon yürütebilen bir kabiliyete kavuştuk.”
Bayraktar, bu süreçte değerli bir beyin göçünü başlattıklarını, TPAO’nun mevcut yetişmiş takımını bir ortaya getirdiklerini ve büyük bir zihniyet dönüşümüne imza attıklarını vurguladı.
Tüm bu gelişmelerle 2020’de Karadeniz’de tarihin en büyük doğal gaz keşfini gerçekleştirdiklerine işaret eden Bayraktar, şöyle devam etti:
“3 yıldan daha kısa bir müddette deniz yüzeyinin yaklaşık 4 bin metre altından çıkardığımız doğal gazı, yeniden deniz altından 170 kilometre aralıkta, karaya yani Filyos’a ulaştırdık. Halihazırda Sakarya Gaz Alanı’ndaki üretimimiz günlük 7 milyon metreküpe yaklaştı. Öbür alanlardaki üretimimizle bugün çok şükür 3,5 milyon hanemizin gereksinimini kendi doğal gazımızla karşılıyoruz. Üretimi arttırma gayesi doğrultusunda adeta bir sanayi üssü olan yüzer üretim platformunu da ülkemize getirdik. 2026’de devreye alacağımız 3 futbol alanı büyüklüğündeki bu platformla birlikte günlük üretimimizi 20 milyon metreküpe çıkaracağız. Yani hanelerimizin yarısına Sakarya Gaz Sahası’ndan doğal gaz sağlayacağız.”
“Dost ve kardeş ülkelerde yetkinliğimizi kullanıyoruz”
Bakan Bayraktar, Türkiye’nin petrol ve doğal gaz aramacılığı ve üretimindeki yetkinliğini, yalnızca Mavi Vatan’da değil farklı coğrafyalardaki dost ve kardeş ülkelerin gelişmesi için de kullandıklarını söyledi.
Bayraktar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın her platformda her daim ortaya koyduğu formda eşitsizliği ve sömürüyü ortadan kaldıracak, yoksulluğun önüne geçecek, kalkınmanın anahtarı olacak paylaşılabilir bir güç modelini ikili ve çok taraflı projelerle hayata geçiriyoruz. Somali denizlerinde yürüttüğümüz sismik çalışmalar da bunun en somut örneği. Türk mühendisler tarafından dizayn edilerek Türkiye’deki tersanelerde inşa edilen ulusal sismik araştırma gemimiz Oruç Reis, Somali misyonuna ekim sonunda başladı. Oruç Reis, her biri 5 bin kilometrekare olan 3 ruhsat alanında 7 ay boyunca petrol ve doğal gaz sismik arama faaliyetinde bulunacak. Bu sismik çalışmaların olumlu neticelenmesi halinde sondaj etabına geçmeyi hedefliyoruz.”
Bayraktar, Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi’nin Somali’de gerçekleştirdiği çalışmaları Türk petrol doğal gaz ve aramacılık bölümünün dönüm noktası olarak gördüklerini kaydetti.
Gelecek periyotta yurt dışında çok daha etkin ve güçlü bir TPAO hedeflediklerinin altını çizen Bayraktar, “Irak’ta, Libya’da, Afrika’da, Orta Asya’da, Kafkas coğrafyasında, Güney Amerika’da milletlerarası iştiraklerle petrol ve doğal gaz üretimimizi arttırmayı hedefliyoruz. Mili güç ve maden siyasetleri doğrultusunda en kıymetli ithalat kalemimiz olan petrolde daha evvel arama yapmadığımız bölgelere odaklandık. Bugün prestijiyle Gabar’da günlük üretimimiz 61 bin varilin üzerine çıktı. Kasımda Türkiye genelinde toplamda 3 milyon 425 bin varil ham petrol üretimiyle rekor kırıldı.” sözlerini kullandı.
Bakan Bayraktar, tüm bu gelişmeleri gerçekleştirirken Gabar’ı adeta bir yol ağıyla donattıklarını, 540 kilometre yol yaparak yol ağını bölgede yaşayan vatandaşların istifadesine sunduklarını anlattı.
Petrol piyasasında yeni bir ekosistem oluşturuldu
Milli Güç ve Maden Siyaseti ile üretime ağırlaşırken öbür yandan bir ulusallaştırma atılımını de başlattıklarını vurgulayan Bayraktar, petrol sanayisinde ulusal teknolojilerin ülke topraklarında filizlenmesini sağlayarak yeni bir ekosistem oluşturduklarını söyledi.
Bayraktar, bilhassa petrol sanayisinde kullanılan her türlü aygıt, yazılım, ekipman ve araç gerecin de ulusallaştırılması için atılım içine girdiklerini belirterek, şunları kaydetti:
“AR-GE faaliyetleri başlatarak sismikten sondaja, üretimden dağıtıma kadar tüm basamaklarda gereksinim duyulan ekipmanları Türkiye’de üretmeye başladık. Birinci yerli sondaj kulemiz, ismini gücü ve heybeti ile dünyayı titreten pehlivanımız Koca Yusuf’tan aldı. Koca Yusuf Sondaj Kulesi, 5 bin metre sondaj kapasitesi, yerli yazılımı ve 1500 HP gücüyle bugün Gabar’da üretimimizi bereketlendiriyor. Kaşif-3, offshore arama sondajlarında deniz altı nezaret ve müdahale aracı olarak sondaj gemilerimizde kullanılıyor. Yasal Sondaj Gemimizi büsbütün ulusal olarak sertifikalandırdık. Kare Taban ile deniz sondajı çalışmalarında, ekipmanların deniz tabanına istikrarlı yüklenmesini ve tabanda pak bir satıh oluşmasını sağlıyoruz. Dikey Ham Petrol Stok Tankı ile üretilen ham petrolü depoluyoruz. Tüm bu yerlileştirme çalışmalarımız, AR-GE faaliyetlerimiz sayılara da yansıdı.”
TPAO’nun yerli mal ve hizmet tedarikinin de her yıl arttığını tabir eden Bayraktar, şirketin 2023’te mal alımlarının yüzde 53’ünü, hizmet alımlarının neredeyse tamamını yurt içinden temin ettiğini bildirdi.
Son 5 yılda TPAO’nun çalıştığı yurt içi ve yurt dışı tedarikçi sayısının 2 bin 621’e ulaştığını, bunların yüzde 91’inin yurt içi gerçek ve hukukî bireylerden oluştuğunu belirten Bayraktar, “Tedarik ettiği mal ve hizmetlerin yüzde 78’ini yurt içinden sağlayan TPAO, bu mal ve hizmetler için 2024’te 25,2 milyar liralık kaynak ayırdı. Güçte tam bağımsızlık yolunda yerlileştirme programımız sürat kesmeden devam edecek. Böylelikle bir yandan cari açığın azaltılmasına katkı sunacak öteki yandan da oluşturduğumuz bu ekosistem sayesinde kazandığımız kabiliyetleri yeni projelerde kullanacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
