Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) taraından yayımlanan “Küresel Borç Monitörü” raporuna nazaran, global borç fiyatı bu yılın üçüncü çeyreğinde 323 trilyon dolar oldu.
Küresel borç fiyatı, geçen yılın birebir devrinde 302,4 trilyon dolar olarak kaydedilmişti.
Yaklaşık yüzde 326 düzeyinde bulunan global borcun gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranının Kovid-19 salgınında ulaştığı tepesinden 30 puan daha düşük olması dikkati çekti.
Türkiye ve Yunanistan, toplam borç oranlarında kıymetli düşüşler yaşarken, Macaristan, İrlanda, Nijerya, İsveç ve Brezilya 2024’ün birinci üç çeyreğinde en büyük borç artışlarını kaydetti.
Yunanistan, Pakistan, Türkiye ve Japonya bu devirde kamu borcunun GSYH’ye oranlarında en keskin düşüşü gördü.
İklim harcamalarının global kamu borcunu artırabileceği kestirim ediliyor
Küresel borcun 2024 sonunda geçen yıla nazaran yaklaşık 8 trilyon dolar artışla 320 trilyon dolar olacağı, 2025 ve sonrasında kamu borçlanmalarıyla artacağı öngörüldü.
Şu anda 95 trilyon dolar civarındaki global kamu borcu düzeyinin de 2028 yılına kadar 130 trilyon dolara yaklaşacağı iddia edildi.
Borç düzeylerinin bilhassa net sıfır maksatları ve ulusal iklim taahhütleriyle uyumlu kalmak için gereken iklimle ilgili harcamalar hesaba katıldığında, daha da yükselebileceği, bu türlü bir senaryoda global kamu borcunun 2028 yılına kadar 170 trilyon dolara ulaşabileceği öngörüldü.
Ticaret gerginliklerinin büyüme beklentilerini zayıflatabileceği uyarısı
Sektörler bazında incelendiğinde, hanehalkına ilişkin borçlar yılın üçüncü çeyreğinde 61,6 trilyon dolar, finansal olmayan şirketlere ilişkin borçlar 93,4 trilyon dolar, kamuya ilişkin borçlar 95,4 trilyon dolar ve finansal şirketlere ilişkin borçlar 72,5 trilyon dolar olarak hesaplandı.
Türkiye’de ise borçların GSYH’ye oranları dikkate alındığında, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın tıpkı çeyreğine kıyasla hanehalkına ilişkin borçlar yüzde 11,7’den yüzde 9,9’a, finansal olmayan şirketlere ilişkin borçlar yüzde 50,2’den yüzde 40,7’ye, kamuya ilişkin borçlar yüzde 32,5’ten yüzde 28,1’e ve bankalar üzere finansal şirketlere ilişkin borçlar yüzde 19,1’den yüzde 16,5’e geriledi.
Raporda, artan jeoekonomik parçalanma çağında genişleyici mali siyasetler izlemenin şiddetli olabileceği, artan ticaret gerginliklerinin, bilhassa tedarik zinciri kesintilerinde mümkün bir artış ve sıkılaşan kamu maliyesi ortamında enflasyonist baskıların yine ortaya çıkmasıyla, büyüme beklentilerini zayıflatabileceği kaydedildi.
