Bakan Şimşek, TRT World Forum 2024’ün kapanış oturumu olan “Küresel Ekonomik Belirsizliğin Ele Alınması: Dayanıklılık Stratejileri” başlıklı panelin açılışında konuştu.
Küresel büyümeyi etkileyen ticaretteki aksiliklerden, yaşlanan nüfustan, yükselen jeopolitik tansiyonlardan, iklim krizinden ve bölgesel çatışmalardan bahseden Şimşek, yapay zekadaki gelişmelere değindi.
Şimşek, son yıllarda global ticarette yaşanan korumacılığa değinerek, “Küresel jeostratejik rekabetin sonucu olarak, ticarete getirilen sınırlamalar 2009 yılına nazaran yaklaşık 9 kat arttı. Korumacılığın bu halde devam etmesi durumunda global gayri safi yurt içi hasılada düşüşler görebiliriz.” diye konuştu.
Ticari kısıtlamaların ABD ile Çin ortasında ağırlaştığının altını çizen Şimşek, ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın ikinci periyodunda hem Çin’e hem de öteki ülkelere yönelik tarifeleri artırmasının da global ticaret için bir risk olduğunu söyledi.
Şimşek, “Artan tarifeler sonucunda ABD’de daha yüksek bir enflasyon ve daha yüksek uzun vadeli faiz oranları görebiliriz. Bu durum gelişmekte olan ülkeler ve global iktisat için kıymetli bir eza. Çin’in bu tarifelere karşılık olarak, ihracatını öbür ülkelere yönlendirme senaryosu gündeme gelebilir. Dolaylı olarak bizim pazarlarımız da risk altında olacak.” tabirlerini kullandı.
“Türkiye, (ABD’nin olası yeni tarifelerine karşı) daha dirençli olacaktır”
Bakan Şimşek, ABD’nin daha fazla tarife uygulamasının gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkileyeceğini kaydederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Peki Türkiye buna nasıl cevap verecek? Türkiye ticarette artan müdafaacı eğilimlere karşı dirençlidir. Gümrük Birliğini de eklediğimizde 54 ülkeyle özgür ticaret mutabakatımız var. Bu da toplam ihracatımızın yüzde 62’sine karşılık geliyor. Şu an kapsamlı ticaret mutabakatları için görüştüğümüz öteki ülkeler de var. Türkiye yakın ve dost ülkelerden tedarik eğilimlerinde de avantajlı pozisyonda. Zira, Orta Asya, Orta Doğu, Balkanlar, Avrupa Birliği, Kuzey Afrika ile hem yakınız hem de dostuz. Bununla birlikte ulaşım yolları kanalıyla bölgesel bütünleşmeyi ve bağlantısallığı güçlendirmek konusunda avantajlarımız var.”
“Türkiye’nin borçluluk oranı düşük”
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, Türkiye’nin bulunduğu Orta Koridor’dan bahsederek, bu güzergahın global ticaret için en yeterli yollardan olduğunu lisana getirdi.
Küresel borçlulukta yaşanan artışa değinen Şimşek, “Türkiye’nin toplam borçluluk oranı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülke ortalamalarına nazaran hayli düşük. Bu hem özel dalda hem de kamuda bu türlü. Türkiye’nin ulusal gelirine nazaran tüm bölümlerdeki (hanehalkı, finansal bölüm, gerçek dal ve kamu) toplam borçluluk oranı yüzde 99. Gelişmekte olan ülkelerde bu oran yüzde 245. Düşük borçluluk oranımız, ülkemizin direncini artıran kıymetli bileşenlerden birisi.” biçiminde konuştu.
Şimşek, dünyanın nüfusunun giderek yaşlandığını ve bu durumun önemli mali yüklerinin olacağını kaydederek, “Türkiye, çalışma çağındaki nüfus artışı açısından izafi olarak güçlü bir pozisyonda. Ayrıyeten, Türkiye’nin önemli demografik potansiyeli var. Bayanların işgücüne iştirak oranı yüzde 36, gayemiz bu oranı OECD ortalamasına (yüzde 66) yaklaştırmak. Bunu başardığımızda önemli bir potansiyeli ortaya çıkarmış olacağız.” tabirlerini kullandı.
“Türkiye savunma endüstrisinde global bir oyuncu oldu”
Bakan Şimşek, Türkiye’nin savunma endüstrisinde kat ettiği araya dikkati çekerek, artık yüzde 80 yerlilik oranına ulaştıklarını, 20 yıl evvel durumun tam aykırısı olduğunu söyledi.
Şimşek, “1000’in üzerinde savunma endüstrisi projesi yaptık, kesimde yüzde 80’in üzerinde yerlilik oranına ulaştık. Savunma sanayi ihracat performansımızla global oyunculardan biri olduk. Geçen yıl en büyük 11’inci ihracatçıydık. Yaşanan jeopolitik tansiyonlar elbette istenen bir durum değil, lakin her ülke buna hazır olmalı. Türkiye de bu bağlamda caydırıcı güce ve dirence sahiptir.” diye konuştu.
Türkiye’nin yapay zekaya hazırlık alanında gelişmekte olan ülke ortalamalarından daha güzel bir düzeyde olduğunu lisana getiren Şimşek, “Yatırım yapmaya devam etmemiz gerekiyor. Bu nedenle yüksek ölçekli data merkezlerine öncelik veriyoruz. Fiber optik altyapıya devamlı yatırım yapıyoruz.” açıklamasında bulundu.
“Oldukça kapsayıcı yapısal ıslahat gündemimiz var”
Türkiye’nin son yıllarda uyguladığı kentsel dönüşüm projeleri ve hayata geçirdiği toplumsal konut projelerini anlatan Şimşek, TOKİ’nin bugüne kadar 1,3 milyondan fazla konut inşa ettiğini, zelzele bölgesinin tekrar imarı kapsamında 450 binden fazla konutun tamamlanacağını aktardı.
Şimşek, global büyümede yaşanan zorluklardan bahsederek, global büyümeyi yapısal ıslahatlar, yapay zeka ve verimlilik alanındaki siyasetlerin artırabileceğini vurguladı.
Türkiye için epeyce kapsayıcı yapısal ıslahat gündemlerinin bulunduğunu söz eden Şimşek, “Yapısal ıslahatlar için gereken adımları atıyoruz, kararlıyız. Etkin sanayi siyasetlerinden beşeri sermayenin geliştirilmesine, yatırım ortamının iyileştirilmesinden sermaye piyasalarında derinliğin artırılmasına varıncaya dek kapsamlı bir ıslahat gündemimiz var. Verimliliği ve rekabetçiliğimizi güçlendirerek, büyüme potansiyelimizi artıracağız.” değerlendirmesinde bulundu.
