TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının bütçe görüşmelerinde CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu’ndan Bakan Uraloğlu’na Kuzey Marmara Otoyolu reaksiyonu geldi.
Bakırlıoğlu, Kuzey Marmara Otoyolu’na eski Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan döneminde yılda 1 milyar 338 milyon araç geçiş garantisi verilmesini eleştirerek, Bakan Abdulkadir Uraloğlu’na “Türkiye’deki bütün araçlar yılda 87 kez buradan geçerse lakin bu sayısı tutturuyorlar, böylesine imkânsız bir gaye konulmuş. Siz de bir Bakansınız ve bu kesimin içerisinden, bürokrasiden geliyorsunuz. Sizce eski Ulaştırma Bakanı’nın yapmış olduğu şey etik bir davranış mıdır, ahlaki bir davranış mıdır? Sizin de hayalinizde bu türlü bir meslek planlaması var mı” diye sordu.
Bakırlıoğlu’nun konuşmasından satır başları şöyle:
“Merkezi idare bütçesindeki kamulaştırma ve yatırım sayılarına baktığımız vakit ulaştırma ve haberleşme bölümlerinin toplam yatırımlar içerisinde aldığı hissenin düştüğünü görmekteyiz. Bu hisse 2024 yılında 243 milyar liraymış, yüzde 33,3’e denk geliyormuş, 2025 yılına geldiği vakit 319 milyar lira, yüzde 30,8. Yani ulaştırma ve haberleşme kesimine toplam yatırımlar içerisinde merkezi bütçeden ayrılan hissede bir azalma var. Sunumunuzda, demir yolu yatırımlarının proje büyüklüğünün hissesi 2023’te yüzde 33’ten 2024’te yüzde 55’e çıkarıldığından bahsediyorsunuz. Evet, büyük projeler var ve bu projelerin toplam maliyeti yüzde 55’e kadar çıkmış lakin bütçeden demir yolu ulaştırmasına ayrılan yatırım hissesi da azalıyor yani azaldığını görmekteyiz. 2024’te yüzde 9,7 olan hisse, 2025’te yüzde 9,2’ye düşmüş durumda ve ortaya şöyle bir tablo çıkıyor. Hem ulaştırma ve haberleşme dallarında toplam yatırımdan aldığınız hisse azalıyor hem de demir yolu ulaştırmanın aldığı hisse azalmakta ve bunun sonunda da yılan öyküsüne dönen projelerle karşı karşıya kalıyoruz.
‘BU PROJE NE VAKİT BİTECEK?’
İzmir-Ankara Süratli Tren Sınırı, geçen bütçede de bundan bahsetmiştik her sene bahsediyoruz zati. 2013 yılında başlandı yani bin seksen günde -üç yılda- bitirileceği söylenmekteydi ve İzmir ile Ankara ortası üç buçuk saate düşecekti. Bizim bölgedeki beşerler için sahiden değerli bir proje bu. Zira 13.3 milyon yolcu taşınacağı kestirim ediliyor bir yıl içerisinde ve 3.2 milyar euroya mal olacak. Çabucak çabucak her sene bir açıklamamız olmuş, sizden evvelki bakanların da açıklaması olmuş. ‘2024 yılında biteceği’ söylenmiş. Siz nisan ayında demişsiniz ki ‘Ankara-Afyon ortası 2026 yılında bitecek. Afyon-İzmir ortası ise 2027 yılında bitecek.’ Ben konuşmamı hazırlarken bu sayılar vardı fakat sunumumuza bakıyoruz, takvim yeniden ötelenmiş. ‘Ankara-Afyon 2026’da bitecek’ diyorsunuz nisan ayında, sunumunuza bakıyoruz, 2027’ye ötelenmiş. ‘Afyon-İzmir ortası 2027’de biteceğini’ söylemişsiniz yani ‘Proje 2027’de bitecek’ derken Nisan ayında 2028’e ötelemişsiniz. Bu projeye ayrılan yatırım meblağı ne kadardır? Bu proje gerçekten ne vakit bitecek? 2028 yılında bu proje bitecek mi? Şu an fiziki üretimi yüzde kaçlarda?
KUZEY MARMARA ELEŞTİRİSİ
Ekim 2024’te, baktığımız vakit, taşınabilir internet sürat sıralamasında Türkiye dünyada 62’nci sırada, taşınabilir geniş bant sürat sıralamasında 102’nci sırada. Batı cephesinde değişen bir şey yok, geçen sene de birebirdi. Berbat bir hizmet alıyor ne yazık ki Türkiye’deki kullanıcılar fakat faturalar her geçen gün artıyor yani Türkiye’de artık internet de değerli hâle gelmiş durumda. Eski Ulaştırma Bakanı Cahit Turhan’ı biliyorsunuz, sizden evvel misyon yapmıştı; Kuzey Marmara Otoyolu Projesi’nde CEO’luk vazifesinde bulunduğu söyleniyor, basında çıktığı kadarıyla aylık 1 milyon lira üzere bir maaştan bahsediliyor. Bu Kuzey Marmara Otoyolu’na baktığımız vakit bir konsorsiyum var. Kim var bunda? Yok yok yani bizim ‘5’li çete’ diye tabir ettiğimiz Cengiz var, Limak var, Kalyon var, Kolin var; hepsi var ve şöyle bir durum var. Sayın Cahit Turhan Bakanlığı devrinde bu işletmeye astronomik ve tutturulması imkânsız sayılarda ek araç geçiş garantisi vermiş. Yılda 1 milyar 338 milyon araç geçiş garantisi vermiş. Kabaca bir hesap yaparsak şayet, Türkiye’deki bütün araçlar yılda 87 kez buradan geçerse fakat bu sayısı tutturuyorlar, böylesine imkânsız bir amaç konulmuş. Siz de bir Bakansınız ve bu dalın içerisinden, bürokrasiden geliyorsunuz. Sizce eski Ulaştırma Bakanının yapmış olduğu şey etik bir davranış mıdır, ahlaki bir davranış mıdır? Sizin de hayalinizde bu türlü bir meslek planlaması var mı?”
