ABD’de Donald Trump’ın yine seçildiğini gösteren sonuçlar ekranlardan şimdi çekilmemişken, Avrupa’nın en büyük iktisadı Almanya’da siyasi kriz patlak verdi.
Son devirde Volkswagen üzere şirketlerin üretimi durdurması üzere haberlerle gündeme gelen Almanya iktisadında rekabetçiliğin ve istihdamın gerilemesi siyasi yeri de sarsan boyuta geldi.
Bundesbank’ın bilgilerine nazaran, ortalarında kimya devi BASF SE, araba tedarikçisi ZF Friedrichshafen AG ve konut aletleri üreticisi Miele & Cie. KG üzere şirketler kaynaklarını ülke dışına kaydırarak 2010 yılından bu yana 650 milyar eurodan (700 milyar dolar) fazla net sermaye çıkışına yol açtı. Bu sermaye çıkışlarının yaklaşık yüzde 40’ı Olaf Scholz’un liderlik ettiği koalisyon periyodunda gerçekleşti.
Almanya’da siyaseti de krize sürükleyen ortamın temelinde yüksek güç fiyatları, eskiyen teknoloji ve çok bürokrasi, ulusal olarak öne çıkan şirketleri uzaklaştıran ve yabancı sermayeyi çekme uğraşlarını sekteye uğratan şartlar yatıyor.
Trump’ın müdafaacı tedbirler alma tehditleri, uzun müddettir önemli ıslahatları engelleyen siyasi çıkmazın altını çizerek de Scholz’un elini zorluyor.
Almanya’da şirket göçü
Volkswagen’in yurtiçindeki yatırımlarını azaltması ve Intel’in Almanya’nın doğusundaki büyük ölçüde sübvanse edilen fabrikası üzere yüksek profilli yatırım projelerinin badireye girmesiyle birlikte, ülkede sermaye çıkışları ana gündemi oluşturuyor.
Alman İktisat Enstitüsü Ekonomisti Christian Rusche, “Geçmişin Alman iş modeli bozuldu. Şirketler giderek diğer yerlere bakıyor” değerlendirmesini yaptı.
Uzmanların değerlendirmelerine nazaran Almanya yurt içi ve yurt dışındaki yatırımcıları rotasını değiştirmeye ikna edemezse, uzun periyodik bir sakinlikle karşı karşıya kalacak ve öbür gelişmiş sanayi ekonomilerinin daha da gerisine düşme riski taşıyarak seçmenleri huzursuz eden ve daha fazla siyasi kargaşayı körükleyen bir kısır döngü yaratacak.
Bürokrasi sorunu
Almanya için bürokrasi yükü de özel bir sorun olarak öne çıkıyor.
Alman işletmelerini etkileyen yönetmelikler, yükü azaltmayı amaçlayan çok sayıda mevzuata karşın, on yıl evvel 34 bin sayfa iken bugün yaklaşık 50 bin sayfayı kapsıyor.
Ifo iktisat enstitüsü tarafından 1.700’den fazla şirketle yapılan yakın tarihli bir anket, neredeyse yarısının bu cins problemler nedeniyle son iki yıl içinde yurt içindeki projelerini ertelediğini ortaya koydu.
