DOKUZ Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Genel Jeoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, İzmir sarsıntısının 4’üncü yıl dönümüne sayılı günler kala, bölgedeki taban aktivitesinin sürdüğünü belirtip, bugüne kadar yaşanan artçı zelzelelerin sayısının 30 bini aştığını söyledi. İzmir’de 7.2’lik zelzele üretme kapasitesine sahip 4 fay olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Bunlar ortasında Tuzla fayı, bilhassa öne çıkıyor. Gerisinden Gülbahçe, Seferihisar ve İzmir fayı geliyor. Bu 4 fay, aslında İzmir için en büyük zelzele tehlikesini oluşturuyor” dedi.
Seferihisar ilçesi açıklarında 30 Ekim 2020 tarihinde meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki sarsıntıda binalar yıkılıp, hasar görürken, 117 kişi öldü, çok sayıda kişi de yaralandı. Sarsıntının 4’üncü yıl dönümüne sayılı günler kaldı. DEÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Genel Jeoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, sismolojik istasyonların verdiği bilgilere bakıldığında İzmir zelzelesinden sonra bölgedeki artçı aktivitesinin sürdüğünü belirtip, “Geçen 4 yıldan bugüne artçı sarsıntıların sayısı 30 bini geçmiş durumda” dedi.
OLASI BİR SARSINTININ SONUÇLARI ÇOK AĞIR
İzmir’de karadan ve denizden geçen onlarca fayın bulunduğunu belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “İzmir’de karada 17 potansiyeli olan canlı fay var. Ayrıyeten 4 tane de gelecekte zelzele üretme potansiyeli olabilecek fay mevcut. Denizde de bir o kadar fay bulunuyor. Yani 40 civarında fay, tehlike oluşturuyor. Yaptığımız çalışmalarda bu fayların ortasında 7.2’ye kadar zelzele üretebilecek faylar mevcut. Bunlar ortasında Tuzla fayı, bilhassa öne çıkıyor. Gerisinden Gülbahçe, Seferihisar ve İzmir fayı geliyor. Bu 4 fay, aslında İzmir için en büyük zelzele tehlikesini oluşturuyor. Zira vilayet merkezine çok yakın bu faylar. İzmir fayı üzere bir kısmı büsbütün vilayet merkezinden geçiyor. Mümkün bir zelzelede şu anki kaideler altında önemli can ve mal kaybına yol açabileceğini düşünüyorum” dedi.
‘2 BİN YILDA BİR ZELZELE ÜRETEN TUZLA FAYI SÜREYİ DOLDURMUŞ’
DEÜ olarak fayları incelediklerini vurgulayan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Bu fayları kesip, inceliyoruz. 3-4 yıldan beri gözlemlediğimiz sonuçlar var. Bunlardan biri Tuzla fayı. Yaklaşık 2 bin yılda bir zelzele üretiyor. Yaptığımız incelemede bu aralığı doldurmuş. Son sarsıntısı 2 bin yıl evvel yapmış. Hasebiyle zelzele yapma aralığını doldurmuş” dedi.
‘DEPREM MASTER PLANLARI HAZIRLANIYOR’
30 Ekim 2020 yılı sarsıntısında acılar yaşandığını belirten Prof. Dr. Sözbilir, “İzmir olarak doğal afetlere, sarsıntıya karşı hazırlıklı değiliz. Biz bilhassa faylar üzerinde çalışmalar yaptık. Hangi taban sarsıntı sırasında nasıl davranacak, bunu zelzeleden evvel belgelemeye çalışıyoruz. Çalışmalar sürüyor. Büyükşehir Belediyesinin yaptığı yapı stoku tarafından çalışmalar var. Bilhassa Bornova ve Konak taraflarında. Fakat bizim 30 ilçemiz var. İlçelerin tümünde yapmak gerekiyor. Bunun yanında DEÜ olarak bizler, zelzele master planları istikametinde çalışmalar yapıyoruz. İzmir’in sarsıntı bilişim sistemini oluşturmuş durumdayız. Yani İzmir’in faylarıyla, yeriyle ilgili bilgiler ortaya konmuş durumda. Bunları yapı stokuyla ilgili bilgilerle birleştirdiğimizde, sarsıntı senaryosu kapsamında, İzmir’de hangi fay çalıştığında neler yaşanacağını evvelden görmüş olacağız. Buna nazaran de kentsel dönüşüm yol haritası ortaya çıkmış olacak” diye konuştu.
‘DEPREM BİZDEN SÜRATLİ İLERLİYOR’
“Türkiye ölçeğinde baktığımızda zelzele bizden süratli ilerliyor” diyen Prof. Dr. Sözbilir, “Biz fayı çalışırken, fay sarsıntı üretiyor. Bu da bizim biraz geride kaldığımızı gösteriyor. Bu yüzden çok ivedi etmeliyiz. 10 kat daha süratli olmalıyız ki zelzelesi evvelce yakalayıp tedbir alabilelim” dedi.
