Türkiye’nin dört bir yanında sahip olduğu maden ve inşaat şirketleri ile doğayı tahrip ettiği için binlerce vatandaşın iştirakiyle protestolara yol açan Cengiz Holding’in işvereni Mehmet Cengiz, bu mevzulardaki haberleri yazan SÖZCÜ’nün muharrir ve muhabirlerinin gözünü korkutmak için tam 26 arkadaşımız hakkında şikayette bulundu. Cengiz, SÖZCÜyazar ve muhabirlerinin kaleme aldığı 174 farklı haberden şikayetçi oldu ve 26 arkadaşımızın aleyhine, Türk Ceza Kanunu’nun 7 farklı unsurundan dava açılmasını istedi. Savcılık Cengiz’in şikayetlerini haklı bulur dava açarsa, arkadaşlarımız 7 ayrı Ceza Kanunu hususunu ihlalden, başka ayrı 1 yıldan 4.5 yıla kadar lakin toplamda 17,5 yıla kadar ağır mahpus cezalarıyla karşı karşıya kalacak.
İşadamı Mehmet Cengiz, yayınlanan haberleriyle ilgili gönderdiği her açıklama gazetemizde kesintisiz yayınlanmasına karşın dava açma yoluna gitti, Basın Kanunu’na nazaran tekzip hakkını kullanması mümkünken, bu yola da başvurmadı.
Mehmet Cengiz’in avukatlarının şikayet dilekçesinde; 26 arkadaşımızın ‘’Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma, Kanunlara Uymamaya Tahrik, Aldatıcı Bilgiyi Alenen Yayma, Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik, Hakaret ve İftira’’ cürümlerini işlediklerini argüman etti.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına başvuran Cengiz’in avukatları, SÖZCÜ Gazetesi ve sozcu.com.tr internet haber sitesinde 09 Ekim 2024 ve 03 Şubat 2025 tarihleri ortasında yayınlanan, 107 adedi gazetede, 67 adedi de internet haber sitesinde olmak üzere toplam 174 haber için şikayetçi oldu. Gazeteci arkadaşlarımızdan kimileri söze çağrıldı.
TBMM TUTANAKLARI BİLE ŞİKAYET EDİLDİ
TBMM’de milletvekillerinin yaptığı konuşmalar ile verdikleri demeçlerin yayınlanması bile şikayet konusu oldu. Cengiz, TBMM Genel Kurulunda İYİ Parti Küme Başkanvekili Turhan Çömez ile Plan Bütçe Kurulunda da CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu’nun Türkiye Büyük Millet Meclisi tutanaklarına giren konuşmalarını haberleştiren SÖZCÜ muhabirlerini de şikayet etti. Cengiz’in avukatları bu haberlerin ‘’Gerçeklikten uzak, kamuoyunu yanlış bilgilendiren, prestij zedeleyen ve hakaret içerikli’’ olduğunu öne sürüp tahrik gayeli olduğunu da tez ettiler. TBMM’de milletvekillerinin önergeleri, konuşmaları, basın toplantıları, ya da demeçlerinden oluşan mevzuları haberleştiren SÖZCÜ Gazetesi ve SÖZCÜ İnternet sitesi muhabirleri ile sorumlu yazı işleri müdürlerinden şikayetçi oldular.
Cengiz’in şikayet ettiği arkadaşlarımız
YAZARLAR: Necati Gerçek, Hürmet Öztürk, Emin Özgönül, Güney Öztürk, Sultan Uçar
EDİTÖRLER: Esra Alus, Bahar Kurşun, Cemil Kızıltürk, Elif Tokbay
MUHABİRLER: Başak Kaya, Deniz Ayhan, Yaşar Anter, Veli Toprak, Zekeriya Albayrak, Ali Macit, Gökmen Ulu, Erdoğan Süzer, Yavuz Alatan, Cem Yıldırım, Cihan Demirdaş, Özgür Cebe,
Ercüment İşleyen (sozcu.com İnternet Sitesi Genel Yayın Yönetmeni), Berk Cömert (Sözcü Gazetesi Hükmî Kişi Temsilcisi) Becerikli Ağar (Sözcü Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü)
Ayrıca: Deniz Zeyrek (Sözcü’nün eski yazarı), Tarık Işık (Sözcü’nün eski muhabiri)
Arkadaşlarımızın suçlandığı Türk Ceza Kanunu maddeleri
TCK 123: Israrlı bir halde; fiziken takip etmek ya da haberleşme ve bağlantı araçlarını, bilişim sistemlerini yahut üçüncü şahısları kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde önemli bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin yahut yakınlarından birinin güvenliğinden tasa duymasına neden olan faile ALTI AYDAN İKİ YILA kadar mahpus verilir.
TCK 125: Bir kimseye onur, gurur ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil yahut olgu isnat eden yahut söverek bir kimsenin onur, onur ve saygınlığına saldıran kişi, ÜÇ AYDAN İKİ YILA kadar mahpus.
TCK 216: Halkın toplumsal sınıf, ırk, din, mezhep yahut bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir bölümünü, öbür bir kısmı aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, BİR YILDAN ÜÇ YILA kadar mahpus.
TCK 217: Halkı kanunlara uymamaya alenen tahrik eden kişi, tahrikin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde, ALTI AYDAN İKİ YILA kadar mahpus.
TCK 217/A: Yalnızca halk ortasında tasa, dehşet yahut panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu sistemi ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe alışılmamış bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli halde alenen yayan kimse, BİR YILDAN ÜÇ YILA kadar mahpus.
TCK 218: Cürüm basın yoluyla işlenmesi, ceza YARI ORANINA kadar artırılır.
TCK 267: Basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka alışılmamış bir fiil isnat eden kişi, BİR YILDAN DÖRT YILA KADAR mahpus.
Savcılar, vatandaşların isyanının anlatıldığı haberleri dikkate alıp bunları soruşturmalı
Hukukçular net konuştu: Kovuşturmaya gerek yok
Cengiz Holding ve işvereni Mehmet Cengiz’in SÖZCÜ mensupları aleyhine açtığı dava için hukukçular görüş birliği içinde, “Gazeteciyi haber yaptırmaktan caydırmaya dönük” teşebbüs yorumu yaptı ve savcıların ‘Kovuşturmaya yer yoktur’ kararı vermesi gerektiğini söylediler.
Av. Dr. Başar Yaltı: Amaç gazeteciyi haber yapmaktan caydırmak
Türkiye’de siyasi iktidar basını kendi görüşlerinin propagandasını yapan bir öge olarak görürken, yandaş olmayan medyaya çalışma ortamı bırakmamaktadır. Basını ekonomik kıskaca alarak, reklam gelirinden mahrum bırakıp, devlet imkanlarını kullanarak vazife yapamaz hale getirmektedir. Siyasal iktidarın tesirli olarak kullandığı bir öteki sistem ise yargı yolu ile onları otosansür uygulayan gazeteciler haline getirmektir. İktidara yakınlığı ile tanınan bir iş adamının SÖZCÜ Gazetesi’nin 26 gazete mensubu için yaptığı savcılık başvurusu da bu kapsamda değerlendirmelidir. Basın olgusal temeli olan ve kamu faydası bulunan bütün olayları haberleştirmede özgürdür, vazifesi budur. SÖZCÜ’nün yaptığı haberler halkın haber alma hakkını kullanmasına yönelik, kamu faydası bulunan haberlerdir. Şikayet dilekçesinde listelenen haber başlıkları incelendiğinde her birisinde kamu faydası olan bir olayın, bilginin haberleştirildiği anlaşılmaktadır.
GAZETECİYE TEHDİT
Şikayetçinin gayesi, savcılığı aracı kullanarak gazetecide ceza tehdidi algısı yaratıp haber yapmaktan caydırmaktır. Bu anayasaya karşıttır. Olağan şartlarda bu dilekçe kapsamında yapılacak soruşturma sonucunda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi gerektiği görüşündeyim. Bu soruşturma bile gazeteciler üzerinde değerli bir tehdit olduğunu söyleyebiliriz.
Prof. Dr. Hasan Sınar: Savcılar, yazılanlar için harekete geçsin
Basın özgürlüğünün gerçekleşmesi için muhakkak şartların sağlanmış olması gerekiyor. Baktığımızda bu ögelerin varlığı dikkat çekmektedir.
Konu olan haberlerin, şikâyette bulunan holdingin aldığı bir ekip devlet ihaleleriyle ilgili olduğu, bu ihalelerde birtakım yolsuzluk ve usulsüzlüklerin bulunduğu argümanlarının ortaya konulduğu görülmektedir.
SUİSTİMAL ARAŞTIRILSIN
Bu ihalelere ait haberlerin yapılmasında açık bir kamu faydası vardır. Cumhuriyet savcılarının harekete geçmesi ve bahse mevzu holdingin bu suistimal ve yolsuzluk tezleriyle alakasının olup olmadığını araştırması gerekmektedir. Bu haberi yapanlar hakkındaki şikâyetin yersiz olduğu kanaatindeyim. Derhal bir ‘kovuşturmaya yer olmadığı’ kararı verilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Av. Kerem Altıparmak: Bunlar berbat niyetle açılan davalar
Bu biçim davalara ‘Sleep’ deniyor, yani toplumun kamusal davalarını engellemek için açılan davalar. Kamusal İştirake Karşı Stratejik dava olarak isimlendiriyoruz. Bu davalar, kamusal bahislerin tartışılmasını engellemek, toplumun kamusal tartışmalara iştirakini zorlaştırmak ve basın ile halkın bu tartışmaları izlemesini önlemek için açılıyor. Üstelik makûs niyetli oldukları düşünülüyor. Bu bahiste Türkiye’nin taraf olduğu ve olmadığı iki kıymetli doküman bulunuyor.
BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ ESAS
Birincisi, AB Komisyonu’nun bu hususta aldığı bir tavsiye kararı ve bir direktif. İkincisi ise Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin aldığı bir tavsiye kararı. Türkiye ikinci dokümana taraf olduğu için bunu dikkate alması gerekiyor. İstisnai durumlar dışında yargının basın özgürlüğünü kısıtlayıcı adımlar atmaması lazım.
Av. Hüseyin Ersöz: Bu şikayetler otosansüre sürükler
Gazeteciler, makul bir olayı haberleştirirken görünürde gerçeklik prensibinde hareket ederler. Bir husus kamuoyuna mal olmuşsa bu kişinin beyanlarının haberleştirilmesinden gazetecilerin sorgulanması üzere bir durum kelam konusu olamaz. AİHM, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay’ın içtihatlarına nazaran de kamuoyuna mal olmuş şahısların daha hoşgörülü olması gerekir. Bu üzere hususlarda basın özgürlüğünün hudutları daha geniş yorumlanmalıdır. Bu kapsamda Cengiz Holding kamuoyu tarafından bilinen ve siyasetçiler tarafından yapılan iktidara yakınlığı ve yürütmüş olduğu işler nedeniyle kamuoyuna mahal olmuş bir hukuksal kişiliktir. Cengiz Holding’e yönelik siyasi beyanatlarının söz hürriyeti kapsamında kaldığına rastgele bir kuşku bulunmamaktır. Gazeteciler, halkın haber alma özgürlüğü açısından yaptığı haberler yalnızca Cengiz Holding merkezde olduğu için açılan dava bir otosansüre yol açar.
HEMEN REDDEDİLMELİ
Cengiz Holdingin hükmî kişiliği göz önüne alındığında bu haberlere katlanmak zorunda olduğunu kabul etmek gerekiyor. Gazeteciler açısından otosansürü beraberinde getirecek olan soruşturma ve tazminat davaları hukuka ters bir mahiyete sahip. Bu davaları mahkemelerce reddedilip, savcıların ise kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlarıyla neticelendirilmelidir.
Her vatandaşın karşılık hakkı var
5187 Sayılı Basın Kanunu, hakkında haber yapılan herkese yanıt ve düzeltme hakkı tanıyor. 14. husus şöyle: “Kişilerin onur ve haysiyetini ihlâl edici yahut gerçeğe alışılmamış yayım yapılması halinde, bundan ziyan gören kişinin yayım tarihinden itibaren iki ay içinde göndereceği kabahat ögesi içermeyen, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç üç gün içinde, öteki müddetli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren üç günden sonraki birinci nüshada, birebir biçimde yayımlamak zorundadır. Düzeltme ve karşılık yayınlanmazsa kişi mahkemeye başvurabilir.
Sulh ceza hâkimi bu istemi üç gün içerisinde, karara bağlar. Karara karşı çabuk itiraz yoluna gidilebilir. Unsur 18- mutlaklaşmış hâkim kararlarına uymayan sorumlu müdür ve sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkili para cezasına mahkum olur.
