Depremlere karşı sürat verilen ‘kentsel dönüşüm’ projelerini kolaylaştırmak ismine, noterden tebligat çekme mecburiliği kaldırıldı.
Hürriyet’ten Gülistan Akgöz’ün haberine nazaran; kentsel dönüşümü hızlandırmak gayesiyle alınan karar sonucunda taraflar, haberleri dahi olmadan meskenlerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya.
Binanın dönüşümü için salt çoğunluğun sağlandığı yapılarda, kentsel dönüşüm için onay vermeyen ve dairesini satmaya istek göstermeyenler, bugüne kadar yıkım süreci için ‘Nasıl olsa tebligat gelecek’ yaklaşımına sahipti. Buna rağmen noter zorunluluğunun kaldırılması, bilhassa yurt dışında ya da kent dışında uzun vakit geçiren konut sahiplerinin habersizce dairelerinin satılmasına neden oldu.
Son aylarda artan şikayetlerin akabinde açıklamada bulunan gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Ali Güvenç Kiraz sorunun nedenini ve alınacak tedbirleri anlattı.
YENİ UYGULAMADA NELER DEĞİŞTİ?
“Kentsel dönüşüm yasasında yapılan yönetmelik değişikliğini birçok vatandaşımız bilmiyor ve bu durum onları meskenlerini kaybetme riski ile karşı karşıya bırakıyor” diyen Kiraz, değişiklikleri ve süreci anlattı:
Yeni düzenlemeye nazaran, maliklerin resmi toplantı yapması kaidesi aranmaksızın yüzde 50.01 arsa hissesi çoğunluğu ile müteahhit seçme, projeye ve imal formuna (kat karşılığı, hasılat paylaşımlı, karma model yahut öbür bir model kapsamında) karar verme hakları var.
Dönüşüm kararı alındı. İşte bu noktada alınan karar, karara katılmayanlara varsa elektronik tebligat adresleri üzerinden, yoksa da ‘noter vasıtasıyla yahut muhtarlıkta 15 gün mühlet ile ilan edilmek suretiyle’ bildirilir. İşte buradaki ‘veya’ sözü birçok kişinin dikkatinden kaçıyor. Zira elektronik tebligat adresi olmayanlara karar noterle değil, çoğunlukla muhtarlıklara ilanla bildiriyor.
İlgili binada yaşayan bir konut sahibi ya da müteahhit süreci yönetiyor. İstanbul’da ilçe belediyesine öbür vilayetlerde dönüşüm vilayet müdürlüklerine gidiliyor. Dönüşüme katılmayanların e-tebligat adresi var mı bakılıyor, varsa buradan bildirim yapılıyor. Fakat yoksa, dönüşümden yana olanlara ‘bu süreci muhtarlıktan yapabilirsin’ müsaadesi veriliyor.
Karar muhtarlıkta 15 gün askıda kalıyor, 15 gün de imzalaması için ek müddet veriliyor. İşte bu 30 günlük mühletin sonunda imza atılmamışsa konut açık arttırma ile satışa çıkıyor. Muhalif üyenin “bana hiç tebligat gelmedi, muhtara bildiri edildi” itirazı açık arttırma satışında dikkate alınmıyor. Geçmişte konut sahibinin açık arttırma günü gelip imza atma bahtı vardı, artık açık arttırmaya katılma talihi da yok. Yalnızca izleyici olarak yer alabilir. Burada kıymetli bir ayrıntı da şu; yasal müddette imza atmayan biri, şayet komşularının çoğunluğunun onayını alabilirse açık arttırma öncesi mukaveleyi imzalayabilir.
Burada iş komşunun insafına kalır.
MAĞDUR SAYISI HER GEÇEN GÜN ARTIYOR
Son günlerde elektronik tebligat sistemlerini e-Devlet sistemi üzerinden açmayan ve riskli yapı kapsamına giren binada muhalif kalanların konutlarının, işyerlerinin satıldığını çokça görmeye başladık. Uygun niyetli yapılan bir yönetmelik olsa da, gözden kaçan bir ayrıntı kişinin meskenini kaybetmesiyle sonuçlanıyor. Makûs niyetli bir komşu ya da müteahhit de bilhassa kişinin haberi olmasın ve konutu satılsın diye bu düzenlemeyi kendi lehine kullanıyor.
EVİ DÖNÜŞECEKLERE KRİTİK İKAZ
Peki konutu dönüşüm sürecinde olan şahıslar bu türlü bir mağduriyet yasamamak ismine nelere dikkat etmeli? Avukat Kiraz söyle özetledi:
“Dönüşüm yasası kapsamına girmiş yahut girmesi düşünülen bir binada oturan tüm malikler, kendi e-Devlet sistemleri içerisine girerek elektronik tebligat sistemlerini (UETS) etkin hale getirmeli. UETS sistemini aktive ederken GSM numaralarını da bu sisteme tanıtmaları çok kıymetli. Sonrasında da nizamlı olarak en az haftada bir riskli yapı statüsüne giren bu taşınmazlarıyla ilgili kendilerine bir tebligat düzenlenip düzenlenmediğini PTT UETS sistemine girerek denetim etmeliler. GSM numarası aktive edilen vatandaşlarımıza bu türlü bir tebligatın düzenlendiği bilgisi aslında SMS yoluyla bildirilir. Bildirim gelen vatandaşımız tebligatı açarak inceleyebilir ve süreçten haberdar olur.
Tebligat bildirimi konusunda haberdar olan vatandaşımız şayet elektronik tebligatla bildirimden haberi olmuşsa 5 gün + 15 gün toplamda 20 günlük bir imza mühletine sahip. Muhtarlık askısında bu mühlet 15 gün + 15 gün olmak üzere toplamda 30 gün. Her iki kapsamda da apartman yahut site çoğunluğu tarafından alınan karara yönelik bu mühletler içerisinde imza atılması gerekir. İmza atılmadığı takdirde bu müddetlerin sonunda açık arttırma süreci başlar ve mesken satışa çıkar. Bu yüzden vatandaşımız dönüşüm sürecinde hak kaybı olduğunu düşünse dahi evvel imzasını atmalı, sonra başka maliklere ve müteahhite ihtarname göndererek itirazlarını bildirmeli ve dava açarak hakkını aramalı.”
