Kahramanmaraş merkezli, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen sarsıntılarda 53 bin 737 kişi hayatını kaybetmiş, 107 bin 213 kişi yaralanmıştı. Yıkılan binlerce bina ile ilgili toplam 2 bin 31 soruşturma açıldı, bunlardan bin 491’i davaya dönüştü.
ANKA Haber Ajansı, zelzelede yıkılan toplam 5 bin 665 kişinin vefatına neden olan 77 binaya ait açılan davalar ve soruşturma süreçlerini derledi.
29 BİNA İÇİN 84 KAMU GÖREVLİSİNE SORUŞTURMA İZNİ
4 bin 312 kişinin hayatını yitirdiği 48 apartmana ait davalarda kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok. Bin 353 kişinin hayatını kaybettiği 29 binaya ait açılan davalarda Kahramanmaraş’ta 20, Hatay’da 19, Adıyaman’da 17, Adana’da 12, Malatya’da 10, Osmaniye’de 4 ve Gaziantep’te 2 olmak üzere toplam 84 kamu vazifelisi hakkında soruşturma müsaadesi verildi. Kamu vazifelileri hakkında, “Bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma”, “Taksirle vefata ve yaralanmaya neden olma” ve “Resmi dokümanda sahtecilik” cürümlerinden dava açıldı.
Hakkında dava açılan kamu vazifelileri ortasında bulunan ve Osmaniye’deki Bilge Sitesi davasında 21 yıl mahpus cezası alan kamu vazifelileri iki gün içerisinde tekrar tahliye edildi, Malatya’da 16 yıl 3 ay mahpus cezası alan kamu vazifelilerinin infazı sonraya bırakıldı.
Depremde yıkılan apartmanlar, soruşturma müsaadesi verilen ve dava açılan kamu vazifelileri şöyle:
KAHRAMANMARAŞ
Ebrar Sitesi: Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat zelzelelerinin simgelerinden olan ve sarsıntının birinci saniyelerinde 18 blokunun yıkıldığı Ebrar Siteleri’nde bin 480 kişi ömrünü yitirdi. Edinilen bilgiye nazaran, 72 kişinin ömrünü yitirdiği K Blok’a ait periyodun Kahramanmaraş Belediyesi imar işleri müdürü ve harita mühendisi Fahri Yiğitoğlu, imar işleri müdür yardımcısı Hacı Mehmet Güner, mimar Mehmet Dişçeken, inşaat mühendisi Fatih Diş, eski imar işleri müdür yardımcısı Osman Yaşar Dağıstanlı, inşaat mühendisi Melike Özdemir, mühendis Çetin Hurşitoğlu, eski imar işleri müdürü Zeynel Abidin Şerefoğlu hakkında soruşturma müsaadesi verildi. Şimdi iddianamesi hazırlanmadı. Bin 408 kişinin hayatını kaybettiği 17 bloktaki davalarda kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
Saitbey Sitesi: 45 kişinin hayatını kaybettiği binaya ait, devrin Dulkadiroğlu Belediyesi’nde imar ve şehircilik müdürü Arzu Özaydın ile imar ve şehircilik müdür yardımcısı Serap Binici, belediyede çalışan Ömer Taşdemir, Öner Gürbüzel, Cengiz Murat Özaydın, Yücel Tuncay Polat ve Serhat Aktemur hakkında soruşturma müsaadesi verildi. Savcılık, İstek Özaydın ile Serap Binici hakkında “Taksirle mevte ve yaralanmaya neden olma” kabahatinden iddianame iddianame hazırladı. Kamu vazifelileri 7 Mart’ta hakim karşısına çıkacak.
Ezgi Apartmanı: 35 kişinin hayatını yitirdiği bu apartmana ait de o periyotta Kahramanmaraş Belediyesi’nde misyon yapan Fahri Yiğitoğlu, Veli Çiftaslan, Mehmet Dişçeken ile Kervan Pastanesi’nde yapılan tadilatlara ait onay süreci veren Onikişubat Belediyesi’nde misyon yapan sanıklar; Sait Avşar, Ali Gemci, Mehmet Akif Canlı, Mustafa Şirikçi hakkında “Taksirle mevte ve yaralanmaya neden olma” hatasından dava açıldı. 7 sanık da tutuksuz yargılanıyor.
Manolya Sitesi: Periyodun Kahramanmaraş Belediyesi imar işleri müdürü Fahri Yiğitoğlu ve belediye imar işleri müdür yardımcısı Veli Çiftaslan hakkında, 35 kişinin öldüğü binaya ait “Taksirle vefata ve yaralamaya neden olma” cürmünden dava açıldı. 2 sanık da tutuksuz.
Kahramanmaraş’ta 412 kişinin ömrünü yitirdiği Penta Park Sitesi, Hamidiye Sitesi, Palmiye Sitesi davalarında yer alan eksper raporlarında, kamu vazifelilerinin “asli kusurlu” olduğu belirlenmiş olmasına karşın, hala bir gelişme yok. 83 kişinin hayatını kaybettiği Arıkan Otel ve Hacı Ömer Apartmanı davalarında da kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme bulunmuyor.
HATAY
Kule Apartmanı: Devrin Antakya Belediye Lider Yardımcısı Nuriye Elçin Eryetli, eski Antakya Belediyesi Fen İşleri Müdürü inşaat mühendisi Mehmet Bük ile belediye vazifelileri makine mühendisi Mustafa İnan, mimar Nigar Nilay Havayıoğlu, eski İmar ve Şehircilik Müdür Vekili Mehmet Cevdet Havayıoğlu, harita teknikeri Ali Şevki Sarcan hakkında, yıkılan apartmanda 103 kişinin vefatı nedeniyle soruşturma müsaadesi verildi, şimdi iddianamesi hazırlanmadı.
Nilüfer Apartmanı: Devrin Odabaşı Beldesi Belediye Başkanı Hasan Tümer, başkan vekili Atıf Yeşil, imar ve şehircilik müdürü Nursel Aydın, fen işleri müdürü Kemal Kadıoğlu, dönemin Antakya Belediyesi imar ve şehircilik müdür vekili Nuriye Elçin Eryetli, inşaat teknikeri Arif Murat Elçi, inşaat mühendisi Mehmet Bük, sıhhat memuru Ekrem Karabacak ve makine mühendisi İbrahim Burak Keser hakkında da yıkılan apartmanda 56 kişinin hayatını kaybetmesi nedeniyle soruşturma müsaadesi verildi, şimdi iddianame hazırlanmadı.
MCG Tower: Devrin İskenderun Belediyesi’nde vazifeli inşaat mühendisi Tayfun Kaba hakkında, 14 kişinin öldüğü binayla ilgili soruşturma müsaadesi verildi, şimdi iddianamesi hazırlanmadı.
Göçemen 2 Apartmanı: 6 kişinin hayatını kaybettiği apartmana ait, periyodun Antakya Belediye Lider Yardımcısı Engin Sözer ile belediye çalışanları inşaat teknikeri Arif Murat Elçi, elektrik mühendisi Bekir Sıtkı Aydın, makine mühendisi Hayrinnisa Kimyacı ve mimar Mevlüt Semih Küreç hakkında dava açıldı. 5 sanık, tutuksuz yargılanıyor.
Ebrar Apartmanı: Sarsıntıda ağır hasar alan ve vatandaşların kaçarak kurtulabildiği Ebrar apartmanına ait davada ise devrin Antakya Belediye Lider Yardımcısı Nuriye Elçin Eryetli ile imar müdürü Muhammet Cevdet Havayıoğlu, fen işleri müdürü Mehmet Bük, inşaat mühendisi Nigar Nilay Havayıoğlu ve makine mühendisi Mustafa İnan hakkında, “resmi evrakta sahtecilik” hatasından dava açıldı. 5 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Hatay’da toplam bin 988 kişinin ömrünü yitirdiği Rönesans Rezidans, Emlakbank 1. Etap Konutları, Farklı Hayat Rende Sitesi, Fuat Koku Sitesi, Atilla Eren, Seçkin, Arık, Parlak, Kupik, Cemil Çapar, Ilgım, Selim Köse, Zekiye Kırat, Yağmur ve Derya apartmanları davalarında kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
ADIYAMAN
Grand İsias Otel: 72 şahsa mezar olan otelin yıkılmasıyla ilgili devrin Adıyaman Belediyesi yapı denetim ünitesinde misyonlu yapı ruhsatında proje denetimlerinden sorumlu şahıslardan Mehmet Salih Alkayış, Bilal Balcı, Abdurrahman Karaaslan, Yusuf Gül, Fazlı Karakuş ve periyodun belediye lider yardımcısı Osman Bulut hakkında “taksirle vefata ve yaralanmaya neden olma” kabahatinden iddianame hazırladı. Kamu vazifelileri ilerleyen günlerde hakim karşısına çıkacak.
Sueda Kent Sitesi: 65 kişinin hayatını kaybettiği binaya ilşkin, devrin Adıyaman Belediyesi’nde çalışan Aysel Ertemir, Bedir Leblebici, İrfan Günay Çelik ve Mehmet Bağcı hakkında, “taksirle vefata ve yaralanmaya neden olma” cürmünden dava açıldı. 4 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Hasoğlu Apartmanı: Devrin Adıyaman Belediyesi’nde vazifeli yapı denetim müdürleri Bekir Alım ve Ferhat Bülent Özer, yapı denetim şefi İrfan Günay Çelik, mimar Hümeyra Taş, jeoloji mühendisi Fahri Yılancı, inşaat mühendisi Mehmet Fatih Boybey, inşaat teknikerleri Mahmut Sağlam ve Tulgay Sarıkaya hakkında, 25 kişinin öldüğü binaya ait, “taksirle vefata ve yaralanmaya neden olma” hatasından iddianame hazırlandı. Kamu vazifelileri 15 Nisan’da hakim karşısına çıkacak.
Adıyaman’da toplam 190 kişinin ömrünü yitirdiği Üzümkent Sitesi, Üst Kent Kooperatif Evleri, Akgül Apartmanı ve Burak Yapı Sitesi davalarında kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
GAZİANTEP
Ayşe-Mehmet Polat Sitesi: Devrin Şehitkamil Belediyesi imar müdürü Güllü Alıravcı ile belediyede inşaat mühendisi olarak çalışan Sedat Tüzüngüven hakkında, 134 şahsa mezar olan binanın yıkılmasına ait, “Taksirle mevte ve yaralanmaya neden olma” hatasından iddianame hazırladı. Kamu vazifelileri ilerleyen günlerde hakim karşısına çıkacak.
Gaziantep’te toplam 200 kişinin hayatını yitirdiği Furkan, Emre, İtimat, Akar, Kavak ve Beğenilen apartmanları davalarında kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
MALATYA
Hakimbey Apartmanı: 78 meyyit – Periyodun Malatya Belediyesi’nde misyonlu imar işleri müdürü Mustafa Bingöl ve belediye inşaat mühendisi Ahmet Özer hakkında “Bilinçli taksirle mevte ve yaralanmaya neden olma” cürmünden dava açıldı. 2 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Özelif Sitesi: 31 meyyit – Periyodun Malatya Belediyesi’nde vazifeli İsmail Bozyiğit, Nurettin Sevim ve Yaşar Köksal hakkında dava açıldı. 3 sanık tutuksuz.
Kırçuval Otel: 21 meyyit – Otelin statik ve tadilat projesini onaylayan periyodun Malatya Belediyesi imar işleri müdürü Mustafa Bingöl, statik ve mimari tadilat projesini onaylayan inşaat mühendisleri Mustafa Hakan Büker ve Alper Yiğit hakkında dava açıldı. 3 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Hayat Sitesi: 16 meyyit – Periyodun Malatya Belediyesi’nde vazifeli Ahmet Özer, Mustafa Bingöl ve Mustafa Hakan Büker hakkında dava açıldı. 3 sanık tutuksuz yargılanıyor.
Avşar Otel: 16 meyyit – Devrin Malatya Belediye Lider Yardımcısı Ekrem Özbey, imar işleri müdürleri Mustafa Bingöl ve Hamit Güneş, imar müdürü Yaşar Köksal ile belediyede vazifeli inşaat mühendisleri Mustafa Hakan Büker, Alper Yiğit, Ahmet Özer hakkında “Taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından dava açıldı. 7 sanık da tutuksuz.
Bayrak Apartmanı: 15 meyyit – Devrin Malatya Belediyesi imar müdür vekili Berkan Samanlıoğlu ve imarda misyonlu Alper Yiğit, “Taksirle mevte ve yaralanmaya neden olma” kabahatinden 16 yıl 3 ay mahpus cezası aldı, lakin infazı sonraya bırakıldı.
Malatya’da 31 kişinin hayatını yitirdiği Trend Garden Rezidans davasında kamu görevlileriyle ilgili bir gelişme yok.
OSMANİYE
Bilge Sitesi: 105 meyyit – Binanın inşa edildiği devirde Osmaniye Belediyesi’nin imar müdürlüğünde vazife yapan MHP’li Belediye Başkanı Kadir Kara ve imar müdürü Sevinç Ayşe Argun’a, “Bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 21 yıl mahpus cezası verilerek tutuklanmasına karar verildi. Osmaniye Belediyesi imar müdürlüğünde misyonlu işçilerden Hülya İnan ve Mustafa Nalbant ise beraat etti. 8 Ocak’ta tutuklanan Kara ve Argun, avukatlarının itirazı üzerine 10 Ocak’ta tekrar tahliye edildiler. Kara’nın toplumsal medya hesabında, tahliye kararını veren mahkeme lideriyle fotoğrafı ortaya çıktı.
Yonca Sitesi: 52 meyyit – Binanın inşa edildiği devirde Osmaniye Belediyesi’nin imar müdürlüğünde vazife yapan Hülya İnan, Sevinç Ayşe Argun ve Rahime Güzel hakkında dava açıldı. 3 sanık tutuksuz yargılanıyor.
ADANA
Hasan Alpargün Apartmanı: 96 meyyit – Periyodun Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve müdür yardımcısı Sitare Koçoğlu ile belediyede vazifeli harita şube şefi Gökalp Çubukçu, inşaat mühendisi Ferhat Yağ, mimar Sevda Canpolat, makine mühendisi İmran Arısoy ve iskan kurulu üyesi Can Mustafa Eren hakkında “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına neden olma” cürmünden iddianame hazırlandı. Tümü tutuksuz kamu vazifelileri 23 Mayıs’ta hakim karşısına çıkacak.
İhsan Bayram Sitesi: 82 meyyit – Periyodun Seyhan Belediyesi eski imar müdürü Alim Erdoğan hakkında “Taksirle vefata ve yaralanmaya neden olma” cürmünden dava açıldı. 10 Ocak’ta görülen duruşmada, Alim Erdoğan hakkında yurt dışına çıkış yasağıyla isimli denetim önlemi konulmasına karar verildi.
Tutar Yapı Sitesi: 63 meyyit – Devrin Seyhan Belediyesi imar müdürleri Alim Erdoğan ve Fatoş Sakarya hakkında soruşturma müsaadesi verildi, şimdi iddianamesi hazırlanmadı.
Ekim Apartmanı: 52 meyyit – Periyodun Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve ofis çalışanı Abdullah Sancar hakkında soruşturma müsaadesi verildi, şimdi iddianamesi hazırlanmadı.
Sami Bey Apartmanı: 40 meyyit – Devrin Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve harita kadastro teknikeri Sunay Meydan “Taksirle vefata ve yaralanmaya neden olma” kabahatinden iddianame hazırladı. Kamu vazifelileri 29 Nisan’da hakim karşısına çıkacak.
Mete Apartmanı: 12 meyyit – Periyodun Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve ofis işçisi Abdullah Sancar hakkında soruşturma müsaadesi verildi, şimdi iddianamesi hazırlanmadı.
Beluk Apartmanı: 10 meyyit – Devrin Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ve müdür yardımcısı Sitare Koçoğlu ile belediyede misyonlu inşaat mühendisi Füsun Gamsız, ofis işçisi Abdullah Sancar, iskan kurulu üyesi Can Mustafa Eren, mimar Fatoş Sakarya, elektrik mühendisi Halil Yılmaz hakkında soruşturma müsaadesi verildi, şimdi iddianamesi hazırlanmadı.
Kubilay Apartmanı: 2 meyyit – Yeniden periyodun Seyhan Belediyesi imar müdürü Alim Erdoğan ile eski Seyhan Belediyesi ofis işçisi Abdullah Sancar hakkında dava açıldı. 2 sanık tutuksuz yargılanıyor.
“BİR DAHA ÖLMEK İSTEMİYORUZ”
Adalet Peşinde Aileleri Platformu ve hukukçular, kamu görevlilerine yönelik soruşturma sürecini ANKA Haber Ajansı’na kıymetlendirdi. Adalet Peşinde Aileleri Platformu temsilcisi Döne Kaya, zelzelelerde yıkılan binalarla ilgili en büyük sorumluluğun kamu görevlilerinde olduğunu belirterek, “Geçen iki yılda kamu vazifelileri ile ilgili gerçek manada bir yargılama kelam konusu olmamıştır” dedi.
Takip ettikleri davalardan 48 binaya ait kamu vazifelileri hakkında bir soruşturma bulunmadığını vurgulayan Kaya, şöyle konuştu:
“Bu binalardan birisi de ailemi kaybettiğim Fuat Koku Sitesi’dir. Yalnızca 29 binaya ait olarak kamu vazifelileri soruşturması devam etmekte ve sırf 84 kamu vazifelisi yargılanmaktadır. Bu yargılamalarda ‘bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma’, ‘taksirle vefata ve yaralanmaya neden olma’ ve ‘resmi dokümanda sahtecilik’ten sürdürülmektedir. Adalet Peşinde Aileleri Platformu olarak bunu kabul etmiyoruz. Zira bizler biliyoruz ki kamu vazifelileri, alanında yetki ve uzman bireyler olup, olabilecek olasılıkları öngörmelerine karşın ihmalleri göz arkası edip, ‘olursa olsun’ anlayışıyla çalışmalarını sürdürmüşlerdir. Bu yüzden biz, kamu vazifelilerinin ‘olası kast’la yargılanmasını istiyoruz. Osmaniye Bilge Sitesi’nde 21 yıl ceza alan kamu vazifelileri yalnızca iki gün tutuklu kaldı, sonra özgür bırakıldı. Malatya’da 16 yıl ceza alan kamu vazifelilerinin infazı sonraya bırakıldı. Biz bu adaleti kabul etmiyoruz. Kamu vazifelileri yargılanmadıkça benzeri acılar yaşamaya devam edeceğiz. Biz bir daha ölmek istemiyoruz.”
“KAMU VAZİFELİLERİ NEDEN HALA YARGILANMIYOR”
Müşteki avukatlarından Gülsüm Özdoğru da 6 Şubat sarsıntılarının üzerinden iki yıl geçtiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:
“Saniyeler içerisinde binlerce insanımız hayatını kaybederken geçen iki yılı aşkın müddette birçok evrakta kamu vazifelilerinin yargılanması için gerekli olan soruşturma müsaadesi hali hazırda verilmemiştir. Halbuki soruşturma müsaadesi dediğiniz şey 4483 sayılı Memurlar ve Öteki Kamu Vazifelilerinin Yargılanması Hakkında Kanun gereği soruşturmanın yapıp yapılamayacağına ait bir ön koşuldur. Aslında soruşturmayı savcılık makamı yapacaktır. Ellerinde uzman raporları vardır. Uzman raporlarında belediyelere asli kusur/tali kusur atfedilmiştir. Münasebetiyle iki yılı aşkın bir müddette neyi araştırdıklarını anlamamız mümkün değildir. Birçok evrakta ne yazık ki iki yılı aşkın bir müddet araştırma yaptıktan sonra müfettişler soruşturma müsaadesi verilmeyeceğine dair karar vermiştir. Savcılıklar ve maktul yakınları Bölge Yönetim Mahkemesi’ne itiraz ederek 2- 3 ay içerisinde soruşturma müsaadelerini çıkarmışlardır. Bu süreçlerin neden sürüncemede kaldığını anlamlandıramıyoruz.
Müteahhitler, inşaat mühendisleri, yapı sahipleri, yöntemsiz tadilat yapanlar iki yılı aşkın müddettir yargılanıyor. Pekala birebir raporlarda asli-tali kusurlu belirtilmiş olan kamu vazifelileri neden hali hazırda yargılanmıyor? Vakit aşımı mühleti ‘taksirle adam öldürme’ kabahatinden 15 yıldır. İki yıldan fazla bir müddet yalnızca soruşturulup soruşturulmayacaklarına dair kıymetlendirme ile geçmiştir. Kalan 13 yıla soruşturmanın kendisi, birinci derece yargılaması, ikinci derece yargılaması ve Yargıtay yargılaması sığdırılmak zorundadır. Hasebiyle yetkililerden talebimiz şudur; gerekli olan soruşturma müsaadelerini verin. Soruşturmaları esasen savcılık yapacaktır. Sizin vazifeniz soruşturma yapmak değil, soruşturma yapılıp yapılmayacağına dair karar vermektir.”
