Türkiye’de kripto para süreçlerine yönelik kıymetli bir düzenleme yürürlüğe girdi. Resmî Gazete’de yayımlanan yeni düzenlemeye nazaran, 15 bin TL ve üzerindeki kripto para transferlerinde alıcı ve göndericinin kimlik bilgilerinin kaydedilmesi mecburî hale getirildi.
Düzenleme, kripto paraların temel unsurlarıyla çelişiyor
Yürürlüğe giren yeni düzenlemenin temel maksadı, kara para aklama ve yasa dışı finansal hareketleri engellemek olarak belirtiliyor. Lakin, bu adımın kripto ekosistemindeki kullanıcı mahremiyeti üzerindeki tesirleri konusunda önemli kaygılar bulunuyor.
Yeni yönetmelik kapsamında, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, süreç yapan kullanıcıların kimlik bilgilerini toplamak ve saklamak zorunda olacak. Bu bilgiler ortasında isim, ticaret siciline kayıtlı bireylerin unvanı, cüzdan adresleri ve alternatif olarak pasaport numarası yahut vergi kimlik numarası üzere bilgiler yer alıyor. Eksik ya da yanlışlı bilgi verilmesi durumunda, süreçlerin gerçekleştirilemeyeceği belirtiliyor.
Bu düzenleme, klâsik finans sistemindeki kontrollerin kripto dünyasına entegrasyonu manasına gelirken, birebir vakitte merkeziyetsiz yapıya sahip olan kripto paraların temel unsurlarıyla çeliştiği istikametinde tenkitler alıyor. Kullanıcıların süreç özgürlüğünü kısıtladığı ve mahremiyetlerini tehlikeye attığı istikametindeki tartışmalar devam ederken, güvenlik riskleri de gündeme geliyor.
GİB üzerindeki “kira mesajı” baş karışıklığına yol açtı
Düzenlemenin uygulanmasına ait kimi belirsizlikler, kripto kullanıcıları ortasında baş karışıklığına neden oldu. En büyük soru işaretlerinden biri, merkezi borsalar ile Web 3.0 tabanlı cüzdanlar ortasındaki farkların düzenleme kapsamındaki yerine ait. Mevcut haliyle, merkezi platformlardan yapılan transferlerde kimlik bilgilerinin toplanması zarurî hale gelirken, Web 3.0 cüzdanları ortasında yapılan süreçlerde rastgele bir kimlik doğrulama gerekliliği bulunmuyor.
Bu durum, regülasyona tabi olan platformlar ile merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosistemi ortasındaki ayrımı belirginleştiriyor. Kullanıcılar, merkezi borsalardan Web 3.0 cüzdanlarına ya da tam karşıtı istikametli süreçler yaptıklarında, ilerleyen periyotta yeni düzenlemelerin gelip gelmeyeceği konusunda belirsizlik yaşıyor. Tıpkı vakitte, merkeziyetsiz cüzdanların tabiatı gereği anonim kalabilmesi, düzenlemelerin nasıl uygulanacağı konusunda net bir çerçeve çizilmesini zorlaştırıyor.
