Türkiye’nin birçok vilayet ve ilçe merkezinde soğuk hava ve kar yağışı sürerken, kimi belediyelerin kent merkezlerinden topladığı karları kamyonlarla yakındaki göl, gölet üzere su kaynaklarını doldurmak için kullanması yahut kent dışındaki toprak alanlara bırakması hem suyun hem toprağın kirlenmesine yol açıyor. Kamyonlarla kar taşıma süreçleri nedeniyle Van, Meke, Karaman, Eğirdir ve Beyşehir gölleri, Sarıkamış ve Karlıova üzere ilçelerde de kent dışındaki toprak alanlara bırakılan kent merkezinden toplanan karın içindeki tuz ve asfalt kimyasalları, doğal kaynaklara karışıyor.
UZMAN UYARDI: TEHLİKELİ
TTKD bilim danışmanı ve Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Su Eserleri Fakültesi’nden emekli öğretim vazifelisi Dr. Erol Kesici, kent merkezlerinde ve kara yollarında biriken karı temizleme sırasında kullanılan kimyasal eserler ve tuzların, doğal su kaynakları yahut toprağa taşınıp, karıştırılmasının tehlikeli olduğunu söyledi. Tehlikeli kimyasalların ve tuzların su kaynakları ve tarım alanlarına taşınmaması gerektiği ihtarında bulunan Dr. Kesici, “Maalesef kar ve buz uğraşında, yolların asit, agrega ve gibisi karışımlı tuz kullanımı ile buradaki karlar, içme suyu kaynaklarının su düzeyi artsın diye göllere, göletlere taşınıyor. Bu çok tehlikeli sıhhat ve üretim aksiliklerine neden olmaktadır” dedi.
TARIM ALANLARINI ÇORAKLAŞTIRIYOR
Karlı yollara dökülerek trafik kazalarını önlemek emeliyle kullanılan tuz yahut kimyasalların zararlarına dikkati çeken Dr. Kesici, “İçindeki kimyasallar ve bu kimyasalların asfaltı çözmesi ile oluşturdukları karışımlar, göller, dereler, yer altı suları ve tarım alanlarına tuz ve tehlikeli kimyasalları taşıyıp, depoluyor. Suyun ve toprağın tuz oranı artarak, suda yaşayan ve sudan beslenen canlılar için çok ziyanlı. Yüksek oranda tuz, kimi sucul hayvanlar için öldürücü olabilir. Tuz, suyun karışım yolunu değiştirerek, göllerin tabanına yakın yerlerde tuz cepleri oluşturabilir ki; bunlar biyolojik olarak meyyit bölgeleri meydana getiriyor. Bu ekolojik değişiklikler, su kalitesini tesirler. Tuz asfaltı parçalıyor, araçlarda ve köprü demirlerinde aşınmaya neden oluyor, lastikleri çürütüyor ve tarım alanlarını çoraklaştırıyor” diye konuştu.
NİŞASTA VE KÜSPE SUYU KARIŞTIRIN
Karların bilim dışı tekniklerle eritilmesinin su kaynakları ile toprağa ‘zehir’ tesiri yaptığını söyleyen Dr. Kesici, kesinlikle fazla oranda tuz ve içerisinde ömrü tehlikeye sokan çözücü zehir tesiri yapan kimyasalların kullanılmamasını belirtti. Dr. Kesici, şu öneride bulundu: “Tuz ölçüsünü azaltan yol olarak, çok az ölçüdeki doğal tuza nişasta, şeker ve içki fabrikalarının sıvı atıkları, glikoz türevli şeker pancarı artıklarından oluşan çözücülerin (küspe suyu) çok daha sağlıklı olduğu bildirilmektedir. Bu karışımın metrekareye 60-70 gram atılmasının, buzlanmayı önlediği ve çözdüğü bildirilmektedir. Bu karışımın, kara yolları ve araçlardaki bozulmaları da yüzde 75- 90 oranında azalttığı ve bir fabrikadan günlük ortalama 50 ton atık elde edildiği düşünülürse, ham unsur ezası da yaşanmayacaktır. Maliyeti tuzla yaklaşık birebir, fakat tuzun verdiği ziyanları düşününce çok daha ucuzdur.”
