Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarında Malatya’nın Yeşilyurt ilçesi Özalper Mahallesi’nde bulunan Hayat Sitesi’nin A1 bloğu Pazarcılık merkezli, başka üç bloğu da Elbistan merkezli sarsıntıda büsbütün yıkıldı. A1 bloğun enkazı altında kalan 16 kişi hayatını yitirdi, 2 kişi yaralandı.
Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam eden davada, ikinci uzman raporu, Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı tarafından hazırlandı. Öğretim üyeleri tarafından hazırlanan 71 sayfalık raporda, Hayat Sitesi’nin A1, A2, B1 ve B2 bloklarının zelzelede yıkılmasının ana nedenleri detaylı halde incelendi.
Rapora nazaran, Hayat Sitesi A1 Blok’un yıkılmasının ana sebepleri, şöyle:
-Mimari ve statik projede yer kat için belirtilen yükseklikten farklı olarak taban kat yüksekliğin artırılması ve kaçak asma kat eklenmesi, yer katın mimari tadilat projesinde belirtilen kaidelerden farklı imalatın yapılması, bu taban kat imalatları nedeniyle kolonlarda rijitliğin azalması ve yumuşak kat tesirinin meydana gelmesi, her bir olağan katın statik projede ve statik hesap raporunda kirişli plak döşeme olduğu belirtilmiş lakin uzman tarafından enkaz alanında yapılan incelemelerde binanın olağan kat döşemelerinin belirtilen kirişli plak döşeme yerine asmolen döşeme olarak yapılması nedeniyle yapı yükünün arttırılması.
-Statik hesap raporunda yer alan sarsıntı hesabı, yalnızca yer kat kolonlarının uzunluğuna donatıları için zelzele hesabı yapılması, başka çerçeve taşıyıcı elemanlar için sarsıntı hesabı yapılmaması, statik hesap raporunda sarsıntı hesabı yalnızca kolon uzunluğuna donatıların belirlenmesinde dikkate alındığı, kolon enine donatılarının belirlenmesinde zelzele kuvvetleri dikkate alınmadığı, kolon- kiriş birleşim bölgeleri için hesap yapılmadığı, kolonlarda uzunluğuna donatı oranının asgarî 0.01 olması gerekirken bu kuralı sağlamayan kolonların bulunması, statik proje üzerinde etriye sıklaştırmasının gösterilmemiş olması.
Bilirkişi raporunda, binanın yıkılmasının ana nedenleri ortasında ayrıyeten, “blokların altında bodrumun ortak olarak inşa edilmesi nedeniyle yapı davranışının değiştirilmesi, söz tutanağına nazaran yer kattaki döşemenin usulsüzce delinerek merdiven eklenmesi, yapının taşıyıcı sisteminde kullanılan beton gerecinin dayanım açısından yetersiz olması, etriye kancaların 135 derece koşulunu sağlamaması, tüm bu süreçlere ilişkin hiçbir proje, ruhsat müsaade yahut hesap raporu bulunmaması, yapılan incelemelerde mimari projesine uygun olarak imal edilmeyen çeşitli kısımlarına, 1975-1998-2007 yönetmeliklerine ters olarak farklı tarihlerde yapı kullanım müsaadesi verilmesi” de sayıldı.
Binanın yıkılmasında kim ne halde sorumlu?
Raporda, binanın yıkılmasına neden olan kusurlardan sorumlu kişi ve üniteler de belirlendi. Buna nazaran, sorumlular ve kusur dereceleri şöyle:
Asli Kusurlular: Yapı Sahibi/Müteahhit Mahmut Bingül, Yapı Sahibi Ahmet Bingül, A1 blok yer kattaki işyeri sahibi Suat Sarın, fenni mesul Metin Karataş, statik proje sorumlusu/statik hesap raporu sorumlusu M. Şerif Yenier.
Tali Kusurlular: Statik proje onayı (İMO yetkilisi) Hurşit Kuşçu, mimari proje sorumluları Metin Karataş ve Ayşegül Tosun.
Raporun devamında, belediye yapı denetim ünitesi, yapı denetimleri, iskan ünitesi vazifelileri, Mustafa Bingöl, Ahmet Özer, M. Hakan Büker, Şazi Doğdu, Şahin Demir, Hamit Güneş, Ekrem Özbey, N. Tahir Sütçü, Alper Yiğit, A. Kadir Akbaş, M. Zeki Bolelli, H. Vefik Şahin, Selahattin Polat, F. Engin Pepeler, Ümit Erenler, Konur Soyman, Duran Özdemir, Haluk Tozkoparan, Hüseyin Hanbay da “asli kusurlu” sayıldı.
