ALAFIRANGA MI? ALATURKA MI?
Oturarak tuvaletimizi yaptığımız tuvalete alafıranga, çömelerek tuvaletimizi yaptığımız tuvalete ise alaturka tuvalet denir. Yüzyıllardan beri atalarımızın da kullandığı alaturka tuvalet mi? Yoksa alafıranga tuvalet mi tercih etmeliyiz, hangisi daha sağlıklıdır?
Her iki cins tuvaletin de avantaj ve dezavantajları mevcuttur.
Alaturka tuvaletteki defakasyon pozüsyonu dışkıyı rahat çıkarabilmek için daha avantajlıdır. Bu pozüsyonda pelvik taban kasları dışkıyı dışarıya atmak için yardımcı olurlar. Bu açıdan kabızlığa meyilli ve dışkısını çıkarmada sorunu olan bireylerde alaturka tuvalet daha yararlıdır. Lakin bu tuvalette taharetlenme için elimizi kullandığımızdan dışkı içerisinde bulunan başta E. Coli (escherichia coli) dediğimiz bakteri olmak üzere birçok bakteri tipini elimize bulaştırırız. Bu bakterileri elimizden sabunla yıkamadan temizlemek mümkün değildir. Elimizi sabunla yıkamak ise bakterinin mekanik olarak temizlenmesini sağlar fakat sabunlar bakteriyi öldüremez. Elin taharetlendikten sonra sabun ile yıkanması ile bakterinin elden tam olarak yok olmamış olması fekal oral dediğimiz bulaşmalara sebep olur.
Alaturka tuvalette taharetlendikten sonra el yıkanmadan ellenen her gerece E. Coli bulaşabilmektedir. Tuvalette bulundurduğumuz katı sabunların üzerinde de bakteri üremesi oluşabilmektedir. Zira olağan sabunların antibakteriyel özelliği yoktur. Bu yüzden mümkünse sıvı ve antibakteriyel özelliği olan sabunlar kullanılmalıdır. Alaturka tuvalette dışkı yapıldıktan sonraki el yıkamalarda müddetin uzun tutulması ve bol su kullanılması gereklidir.
Alafıranga tuvalet ise dışkı çıkarma açısından dezavantajlıdır. Bu tuvaletlerde kişinin daha fazla ıkınmasına muhtaçlık vardır. Alaturka tuvaletlere nazaran dışkı çıkarmak daha zordur. Lakin yaşlı, kilolu, eklem hastalıkları olan, dizleri ve bacaklarında hastalık olan bireylerde ise alafıranga tuvaletler tercih edilir. Bu bireylerde çömelerek değil de (ki esasen bu fonksiyonu ya yapamazlar, yada çok zorlanırlar.) oturarak tuvalet yapmak çok daha konforludur.
Hijyenik açıdan bakıldığında da alafıranga tuvaletin avantajı da dezavantajı da vardır. Avantajı dışkıya el değmediği için E. Coli bakterisi ele bulaşamaz. Taharetlenme borusundan gelen basınçlı su ile makat yıkanır. Bu açıdan bakıldığında avantajlıdır lakin daha evvel diğerinin oturduğu ve cildinin temas ettiği yere öbür bir kişinin oturması ile ciltte bulunan hastalık başkasına bulaşabilir. Ayrıyeten erkek tuvaletlerinde alafıranga tuvaletin klozet kapağının oturma kısmı kaldırılmadan ayakta yapılan işeme ile idrar oturma kısmına bulaşır. Ve bu daha sonra tuvaleti kullanacak kişinin cildine temas ederek makus hijyenik duruma sebep olur. Bu yüzden alafıranga tuvaletler erkek genel tuvaletleri için uygun değildirler. Lakin erkek genel tuvaletlerde yaşlı, obez ve özürlü insanların gelebileceği de göz önünde bulundurularak alaturka tuvalet yanında alafıranga tuvalet de bulundurulması gerekir.
Alaturka tuvaletlerde bayanların dikkat etmesi gereken bir durum daha vardır. Vajen ve makat ortasındaki uzaklık çok kısa olduğundan makattaki E. Coli vajene ve idrar yoluna kolaylıkla geçebilir. Bunun için taharetlenme arttan evvel değil, önden geriye yapılmalıdır. Art tarafa sürülen ve bakteri ile bulaşmış olan el sabun yahut dezenfektan ile yıkanmadan muhakkak ön tarafa sürülmemelidir. Tıpkı halde geriye sürülen tuvalet kağıdı yahut bez de ön tarafa sürülmemelidir. Art tarafa yahut ön tarafa sürülen tuvalet kağıdı farklı olmalıdır.
Bayanlar için olan genel tuvaletlerde ise alafıranga tuvaletler daha sıhhidir. Fakat bu tuvaletlerde de tercihen alaturka kullanmak isteyenler için alaturka kısmı de yapılmalıdır.
Bayan genel tuvaletlerindeki öteki değerli bir mevzu ise erkek genel tuvaletlerindeki pisuar sayısı kadar fazladan tuvalet kısmı yapılmalıdır. Bu yapılmazsa kalabalık yerlerdeki bayan genel tuvaletlerinde yığılmalara ve sonuçta tuvaleti temizleyecek çalışana paklık için ayrılan vaktin az olmasına sebep olmaktadır. Bu da bayan genel tuvaletlerinde tuvalet kısımlarının az sayıda olmasından kaynaklanan hijyen sorunu ortaya çıkarmaktadır.
Özellikle erkeklerde idrar yapmada dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Alafıranga tuvaletlere idrar yapılacağı vakit tuvaletin klozet kapağının kaldırılarak idrar yapılması gerekir. Aksi takdirde tuvaleti kullanacak başka bireylerin cildi idrar ile temas edecektir. Bu da alafıranga tuvaletin avantajının yanında dezavantajıdır. Bu yüzden genel tuvaletler için uygun değildir. Her ne kadar birtakım tuvaletlerde alafıranga tuvaletler için klozet kapağı kısmına yerleştirilecek kağıtlar bulunsa da bunların kayması yahut ıslanması durumunda koruyuculukları ortadan kalkmaktadır. Kimi erkekler daha rahat boşalttıklarına inandıkları yahut etrafa sıçratmamak için oturarak idrar yapmayı tercih ederler. Bir kısmı da ileride prostat hastası olmayacaklarına inandıkları için oturarak idrar yaparlar. Halbuki oturarak yahut ayakta idrar yapmakla prostat hastası olmak ortasında bir alaka yoktur. Ayakta idrar yaparak her iki tuvalette de etrafa sıçratmak mümkündür. Bu yüzden ayakta idrar yapmayı tercih edenler için konutta yada genel tuvaletlerde pisuar bulundurmak hijyenik açıdan daha düzgündür.
İnsan idrarı, idrar yolu enfeksiyonu bulunmadığı sürece bakteri içermez. Yani idrar, olağan sağlıklı bir beşerde sterildir, mikroorganizma bulundurmaz. Lakin her sağlıklı insanın dışkısının içerisinde E. Coli dediğimiz bakteri bulunur. Bu bakteri o bölgede bulunduğu sürece hastalık yapmaz. Ancak bu bakteri yer değiştirirse (ki bu genelde taharetlenme ile meydana gelir) vajen, idrar yolu, kulak, göz ve burun üzere bölgelere gelirse hastalık yapar.
Sonuç olarak her iki tuvaletin de avantaj ve dezavantajları vardır. Konutlarda alafıranga tuvaletler daha hijyeniktir. Lakin genel tuvaletlerde bilhassa erkekler için olan genel tuvaletlerde alaturka tuvaletler daha hijyeniktir. Obez, yaşlı yahut özürlüler için ise alafıranga tuvaletler daha uygundur. Bu yüzden hem bayan hem erkekler için olan genel tuvaletlerde her iki cins tuvaletler de bulunması gerekir.
