Diyarbakır’ın Bismil İlçesinde çıkan bir arbedeye müdahale ederek orantısız güç kullanıp iki kardeşi kemiklerinin kırılmasına neden olacak formda döverek azap yaptıkları gerekçesiyle yargılanan 3 polise “Kasten yaralama” kabahatinden 1 yılın altında mahpus cezaları verilerek kararın açıklanmasının geri bırakılması kararı verildi. Üstelik bu azap tıpkı karakolda polis olan kuzenlerinin gözleri önünde gerçekleşti.
İki kardeş azap ve insan onuruyla bağdaşmayan bir muameleye maruz kaldıkları için Anayasa Mahkemesine başvurdu. AYM, hem azap istikametinden, hem de polisler hakkında verilen HAGB kararıyla ilgili ihlal olduğuna kanaat getirip başvuruyu kabul edilebilir buldu. Bu karar üzerine Ağır Ceza Mahkemesi yargılamanın yenilenmesi kararı aldı. Fakat ikinci kararda sonucu değiştirmedi. Mahkeme sanık polislere tıpkı cezayı verip Anayasa Mahkemesinin HAGB istikametinden ihlal kararı vermesi nedeniyle cezayı bu kere de erteledi.
Bismil İlçesinde lise öğrencileri ortasında çıkan arbedeye müdahale eden polisler orantısız güç kullanarak Mesut ve Mervan Eşen isimli kardeşleri gözaltına alarak emniyet binasında feci şekilde dövdü. Diyarbakır Devlet Hastanesi ve İsimli Tıp Kurumu 2. İhtisas Kurulu raporuna nazaran, Mervan Eşen’in burnunda, göğsünde ve her iki bacağında yaralanma ve morluklar oluştuğu bildirildi. Mesut Eşen’in ise, kolay tıbbi müdahale ile giderilemeyecek derecede kemik kırığına neden olacak biçimde yaralandığı bildirildi.
Kırığın hayat işlevlerini 1. derece etkileyecek nitelikle olduğu kaydedildi. Emniyet Müdürlüğüne ilişkin kamera kayıtlarının incelenmesinde ise, imgelerin koridor, giriş ve çıkışlara ilişkin olduğu, fakat olayın yaşandığı odaya ilişkin kamera imgesinin bulunmadığının mahkemeye bildirildiği söz edildi. Jandarma Genel Komutanlığı Kriminal Uzmanlık raporunda; Mesut Eşen’in gerek bedeninde, gerekse alnında ve yüzünde ayakkabı izlerinin tespit edildiği kaydedildi.
AĞIR CEZA MAHKEMESİNE DAVA AÇILDI
Bu rapor üzerine iki kardeşi öldüresiye döven polisler H.A, A.T ile M.E.K hakkında Ağır Ceza Mahkemesine dava açıldı. İki kardeş kendilerine azap ve makus muamelede bulunan polislerden şikayetçi olup davaya müdahil olarak katıldı. Mesut Eşen ayrıyeten kemik kırığı nedeniyle yaşadığı işgücü kaybı nedeniyle Yönetim Mahkemesine tazminat davası açtı. İki kardeş sözlerinde, “Bize azap yaptılar. Emniyete sağlam bir biçimde girdik, fakat ağız ve burnumuz kan içinde, sekerek yürüyemez halde çıktık. Kamera kayıtları gizlenmiştir” dediler.
“DAHA SERT ZIPLA BAKALIM AYAKKABI NUMARAN ÇIKACAK MI?”
Mesut Eşen, “H.A isimli polis başımdan tutarak beni bir odaya kapattıktan sonra çelme takıp yere düşürdü. A.T ise beni copla dövmeye başladı. M.E.K da beni yere yatırıp başımın üzerinde zıpladı. 6-7 sefer ayakkabısıyla alnımın üzerinde zıpladı. A.T ise M.E.K’ya ‘Daha sert zıpla bakalım ayakkabı numaran çıkacak mı?’ diyordu. Polis H.A bu sırada mani olmaya çalıştı. ‘Yeter bu kadar adamı öldürecek misiniz?’ dedi. Kimi polisler de içeri girmeye çalışıyor lakin kapıyı geriden kilitledikleri için giremiyordu. A.T koridordaki polislere seslenerek, ‘İçeri girmeyin bu bizim meselemiz’ dedi. Ağzım ve burnum kanlar içinde kalmıştı. A.T göğsüme 4 tekme attıktan sonra M.E.K beyzbol sopasıyla evvel sırtıma vurdu, akabinde gözlerime sprey sıktı. Gözlerimi açmakta zorlandığım için beni vuranları tam seçemiyordum. Dayağın şiddetinden kendimi kaybettim” dedi.
“AYNI KARAKOLDA POLİS OLAN KUZENİMLE İÇERİ GİRDİM”
Mervan Eşen ise, “Lisede meydana gelen olay için takımlar gelmişti. Akşam saatlerinde amcamın oğlu beni arayıp karakola gitmemi istedi. Bismil Emniyeti TEM Şubede polis olan kuzenim S.K ile emniyetin önünde karşılaştık. Birlikte içeri girdiğimizde A.T ile M.E.K isimli iki polis beni odanın ortasında tekme, tokat, ayak topuklarıyla dövdüler. Akabinde jopla dövünce ağzım ve burnum kanayınca lavaboya gitmeme müsaade verdiler.
Mahkeme her ne kadar sanık 3 polisin suçlamaları kabul etmediklerini belirtmiş olsalar da, doktor raporlarına göre maruz kaldıkları şiddetin boyutu, mağdur sözlerinde çelişki bulunmaması nedeniyle fizikî hücum uyguladıkları istikametinde kuşku bulunmadığını belirtti.
MEMURİYETE PÜRÜZ OLMAYAN CEZA VERİP HAGB YAPILDI
Mahkeme, azap hatasını, taammüden yaralama, hakaret, tehdit cürümlerinden ayıran en değerli özelliğinin makul bir müddet devam etmesi ve sistematik olması dikkate alındığında iki kardeşin sistematik, devamlı bir fizikî hücuma maruz kalmadıkları için polislerin azap cürmünden değil, taammüden yaralama kabahatinden cezalandırılmaları gerektiğine vurgu yaptı. Mahkeme polisler M.E.K ile A.T’yi Mesut Eşen’i taammüden yaralama cürmünden 7 ay 15 gün mahpusla cezalandırıp 5 yıl mühletle kararın açıklanmasını geri bıraktı. 3 polis Mervan Eşen’i de taammüden yaralama kabahatinden da 1 yıl 9 ay 25 gün mahpusla cezalandırıldı ve bu ceza da HAGB yapılarak 5 yıl ertelendi.
HAGB KAMU GÖREVLİLERİNİ CESARETLENDİRİYOR
İki kardeş azap hatasından cezalandırılmaları gerekirken, taammüden yaralama hatasından cezalandırılan ve bu cezaları da hükmen açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilerek 5 yıl kontrole tabi tutulan 3 polisle ilgili Anayasa Mahkemesine ferdi müracaatta bulundu. Anayasa’nın 17. Hususunda kimseye azap ve eziyet yapılamayacağının, insan haysiyetiyle bağdaşmayan muameleye tabi tutulamayacağının karar altına alındığına dikkat çeken AYM, makûs muamele yasağının açık biçimde ihlal edilmiş olması nedeniyle başvuruyu kabul edilebilir buldu. Devletin negatif yükümlülüğünün ihlal edildiğine vurgu yapan AYM, müracaatçıların maruz kaldıkları muameleye karşı Ağır Ceza Mahkemesinin verdiği kararın orantılı olup olmadığının ele alınması gerektiğini tabir etti. AYM, sanık polislere HAGB kararı verilmesinin memuriyetlerini etkilemeyeceği için 5 yıllık kontrol süreci sonunda kabahatin hiç işlenmiş sayılacağını; bu biçim kararlarla kamu görevlilerine müsamaha ile yaklaşıldığı izleminin uyandığını, bu çeşit fiillere eğilimi olan vazifelileri cesaretlendirebileceği üzere bireylerin devlete ve adalet sistemlerine olan inançlarını de zedeleyebileceğinin açık olduğunun altını çizdi. AYM davanın 6 yıl sürmesinin de makul olmayan bir gecikme ile sonuçlanmasının insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının gerektirdiği itina yükümlülüğüne de karşıt olduğunu belirtti. Anayasa Mahkemesi, yargılamanın yenilenmesine, azap mağduru iki kardeşe de başka farklı 50’şer bin lira maddi tazminat ödenmesine hükmetti.
AYNI CEZAYI VERİP BU KERE DE ERTELEDİ
AYM’nin ihlal kararı üzerine Ağır Ceza Mahkemesi yargılamanın yenilenmesi kararı aldı. Mahkeme birinci verilen karardaki üzere cezalarda hiçbir değişiklik yapmadı. Anayasa Mahkemesinin “HAGB kamu görevlilerini cesaretlendiriyor, kamuoyunda kendilerine müsamaha ile bakıldığı algısını oluşturuyor” halindeki kararı üzerine bu kere de verilen cezaları HAGB yerine farklı ayrı erteledi ve 6 aylık kontrole tabi tuttu.
