Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran, partikül unsur (PM10) için yıllık olarak 15 miligrammetreküpün üzerinde kirli hava solunması insan sıhhatine ziyanlı. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Çevresel Tesir Değerlendirmesi, Müsaade ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı hava kalitesi bülteni sonuçlarına nazaran Akdeniz Bölgesi ortalamasında partikül unsur düzeyi 58 miligrammetreküp olarak ölçüldü. Akdeniz bölgesi geneli PM10 düzeyinde 2023 yılına nazaran yüzde 13 azalma yaşandığı belirlenmesine rağmen, hala DSÖ’nün belirlediği sonun 3,87 kat üstünde bulunuyor.
Adana’da geçen yıl 50 metreküp olarak ölçülen PM10 oranı 45 metreküp düzeylerine geriledi. Demir çelik endüstrisinin yükte olduğu Hatay’ın İskenderun ilçesinde de bu düzey 200 miligrammetreküpün üzerine çıktı. Osmaniye’de ise PM10 oranı 100 metreküp düzeyinde ölçüldü.
Fosil yakıtı kullanımının artışı, kükürtdioksit ve organik partiküllerin salınımını artırarak halk sıhhati için önemli tehditler oluşturuyor. Astım ve teneffüs yolu hastalıkları başta olmak üzere, hava kirliliğinin halk sıhhati üzerindeki tesiri hakkında konuşan Adana Tabip Odası Lideri Dr. Özden Polatöz, “Hava kirliliği, öbür unsurlarla etkileşime geçerek oksijen yetersizliğine sebep olabilir ve kalp krizine yol açabilir. Çocuklarda, kronik hastalarda ve hamilelerde olumsuz tesirler daha fazla görülecektirdedi.
ÖZELLİKLE ASTIM HASTALARI İÇİN ÇOK TEHLİKELİ
Adana’da hava kirliliğinin alarm verecek seviyede olduğunu anlatan Dr. Polatöz, “Özellikle fosil yakıt tüketimi gitgide arttı. Kömür yakma oranı arttıkça Adana’nın hava kirliliği oranı artmaya başladı. Bilhassa fosil yakıtlardan açığa çıkan kükürtdioksit ve organik partiküller halk sıhhati için önemli sorunlar doğurmaktadır. Bilhassa astım hastaları için çok tehlikeli ataklara sebep olmaktadır. Sağlıklı insanlarda da nefes darlığı, öksürük ve misal teneffüs sistemi hastalıklarına yol açmaktadır diye konuştu.
‘KALP KRİZİNE YOL AÇABİLİR’
Plastik üzere diğer unsurların de yakıldığını söyleyen Dr. Polatöz şöyle konuştu
“Sadece kömür yakımı değil, tıpkı vakitte yaşanan ekonomik sorunla birlikte kömüre ulaşamayan hanelerin plastik üzere öbür hususları de yakmaya başlamasıyla birlikte öbür hususlar de havaya karışmaktadır. Bunların ölçümü yapılmamaktadır. Biz yalnızca kükürtdioksit ve partikül hususlarını ölçebiliyoruz. Bunların birbirleriyle etkileşimleri olduğu için tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Egzoz gazları da hava kirliliği olduğu vakit başka hususlarla etkileşime geçerek oksijen yetersizliğine sebep olabilir ve kalp krizine yol açabilir. Fabrika filtrelerinden çıkan hususların ölçümü tam olarak yapılmamaktadır. Orada da yalnızca iki unsura bakılmaktadır, kükürtdioksit ve partiküller. Bunun haricinde hangi unsurların çıktığını bilemiyoruz. Plansız kentleşme de bu makûs havanın rüzgarla dağılmasının önüne geçmekte ve inhalasyona açık hale getirmektedir. Plansız kentleşmenin hava kirliliğinde büyük tesiri bulunmaktadır. Kükürtdioksit ve partikül pahaları, Dünya Sıhhat Örgütü’nün belirlediği pahaların 3,87 kat üzerinde, hem günlük hem de yıllık olarak yüksek düzeylerdedir. Bunların ölçümlerinin günlük olarak yapılması ve halk sıhhatine tesirinin sıkı takibi gerekmektedir. Yapılmazsa, hava kirliliğine fazladan hassas şahıslarda, örneğin çocuklarda, kronik hastalarda ve hamilelerde olumsuz tesirler daha fazla görülecektir.
