İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Afet İdare Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Üsküdar Kuzguncuk’taki mahallelerde riskli ve tehdit ögesi oluşturan yapıları inceledi.
Mahallelerde zelzeleye karşı hasarlı yapıların tespiti ve tahlili için kent risk avcılığı ve kent risk tahlili yapmak ve farkındalık oluşturmak için hayata geçirilen eğitim programına etraf sakinleri de ilgi gösterdi.
‘HALKIN ARTIK KİMİ ŞEYLERİ DİKKATE ALMASI LAZIM’
İstanbul’daki mahallelerde zelzeleye karşı çalışmaların yapılması gerektiğini belirten Kadıoğlu, şöyle konuştu:
-Bugün burada Kuzguncuk Mahallesi’nde, ‘Vatandaş Bilimi’ örneği olarak; kent risk avcılığı, kent risk tahlili yapmak hedefimiz. Bu, mahalleliyi burada yaşayanları, etrafındaki sokakta ve caddedeki riskleri bina ve yerde bütün kent mobilyası olsun, binaların kendisi, binaların yüzeyindeki tabelalar, sokaktaki mazgallar üzere eksikleri ve hoşlukları, yanlışsız örnekleri belirlemeyle ilgili bir bilinçlendirme çalışması bu.
-Bunun aslında Türkiye’nin her tarafında, bilhassa de Marmara zelzelesini, büyük bir zelzelesi bekleyen İstanbul’da yapılması lazım. Vatandaşın, sokağında yaşadığı yerdeki eksikleri, yanlışları görmesi, bunu hem kendi tekrarlamaması hem de bunu lokal idarelerle birlikte çözmeyi öğrenmesi gerekiyor. Biz artık sokakta yürürken, dolaşırken birden fazla vakit birçok şeyin farkına varmıyoruz.
-Gündelik koşuşturmada yürürken anlamıyoruz. Bakıyoruz görmüyoruz. O yüzden bu türlü bilinçlendirerek, risklerin farkındalığını yaratmak ve sonra da oturup bunları kim çözecek? Nasıl yapacağız? Bunu işte belediye, valilik, bakanlık üzere yönlendirme yapmak için Marmara Bölgesi’nde ve Türkiye’de Mahalleli kendi yaşadığı, sokağında, caddesinde mahallesinde riskleri görmek.
-Bunları afete dönüşmeden, tehlike ortaya çıkmadan; mesela bugün biz dolaşırken çürümüş balkonlar gördük, balkonun altından beşerler geçiyor. Bu balkon çöküp kimseyi öldürmeden bunun için önlem almak, bunun için bir yere müracaat etmek lazım. Belediyeden başlayarak valilik, tarihi eserler müdürlüğü. Halkın riski görüp tahlil için ilgililere hakikat bir başvurması gerekiyor.
-Halkın artık kimi şeyleri dikkate alması lazım. Zira bu bizim mahallemizde toplum tabanlı afete hazırlık, toplumun hassaslığıyla başlıyor ve kendi sokağında, mahallesinde temizlikle başlıyor ve herkes sokağını temizlerse kentimiz, mahallemiz temizlenecektir.
‘ŞİMDİ BİZ İSTANBUL’DA BÜYÜK KIYAMETİ BEKLİYORUZ’
İstanbul’da beklenen mümkün zelzeleye karşı alınması gereken önlemlere değinen Kadıoğlu, şöyle konuştu:
-Biliyorsunuz İstanbul da küçük kıyameti yaşamıştı, Marmara’daki zelzeleyle. Artık biz İstanbul’da büyük kıyameti bekliyoruz. Bu büyük kıyameti beklerken bir yandan hazırlık yapmamız gerekiyor. Burada çeşitli formlarda hazırlık yapabiliriz. Binamızın sağlamlığına bakarız.
-Evimizdeki eşyaları sabitleyip sabitlemediğimize bakarız. Afete karşı hazırlığımız nedir, ne cins materyallerimiz var. Birinci yardım biliyor muyuz, yangın söndürmeyi biliyor muyuz, aile afet planımız var mı. Ondan sonra sokağa çıkıp, husus komşu birbirimize afette yardımcı olabilecek miyiz? Biz de sokağa çıktığımız vakit nerede toplanabileceğiz, sokakta zelzele olunca hangi mobilyalar, hangi klimalar, hangi masalar harekete geçecek, trafiği kesecek, insanlara ziyan verecek.
-Şu anda biliyorsunuz, bütün kışın caddede, sokaklarda bu türlü ısıtıcılar konmuş. Bunların natürel devrilme tehlikesi var. Bunların yangın çıkarma tehlikesi var. Bunları görebilmesi lazım insanların ve bunlar kolay önlemlerle azaltılabilirse bunlar hem olağanda bir yangın tehlikesi oluşturmaz. Hem afette de bizim işimizi daha fazla zorlaştırmaz.
-O yüzden şuurlu olacağız, hazırlıklı olacağız. Sarsıntı olduğu vakit da fazla can ve mal kaybına uğramayacağız. Japonlar üzere. Biz de tam bu yaptığımız kent tehlike avı Japonlardan öğrendik biz bunları. Japonlar buna Town Watching (Yerleşim Ünitesi Analizi) diyorlar.
‘İSTANBUL’DA SARSINTIDA EN KRİTİK BÖLGELER DENİZ KIYISI OLAN BÖLGELER’
İstanbul’da deniz kıyısında olan bölgelere dikkat çeken Kadıoğlu, “İstanbul’da doğal sarsıntıda en çok kritik olan bölgeler deniz kıyısı olan bölgeler. Temel burada yaşayanların, buradaki eksikleri görmeleri üzere. Mesela bugün gördük, çok az hidrantı var. Bugün gördük, çok az mazgal var. Yani toplanma alanlarımız çok yetersiz. Yolda bir sürü mani var. Bunları vatandaşın görmesi lazım. Artık bunlar olağanda nazaran göre kanıksamış olabiliyoruz. Lakin afetlerde bunlar bizim hayatımızı daha da zorlaştıracaklar. O yüzden mahalle tabanlı risk tahlili bu bilim, toplum bilim, toplumu bilimsel bakışa yönlendirme projesiydi. Toplum evvel bu afete hazırlığı, kendine bir misyon edinmesi lazım. Her şeyi devletten beklemek olağan kâfi değil. Devlet de afetleri tek başına yönetemez, halk olmadan. Bu halk, idare, toplum, yönetimciler, idareler, birlikte yapmamız gerekiyor. Bugün bunun bir örneğini burada yaptık. İstanbul’da olağan sarsıntıda en çok kritik olan bölgeler deniz kıyısı olan bölgeler. Yani Marmara Denizi’ne kıyı olan dolgu alanları, heyelan bölgeleri olan bu 1999 zelzelesinde de en çok ziyan gören, bu kadar uzak olmasına karşın düşünce yaşanmış bölgeler aslında. Bir de alışılmış binanın sağlamlığı çok kıymetli. Yer bina ve içindeki eşyaların sabitlenmemiş olması ayrıyeten insanların ne kadar zihinsel ve eğitim bakımından, marifet bakımından, yangın ve birinci yardım konusunda bilgili ve marifetli olması çok önemli” tabirlerini kullandı.
