Sabancı Holding Finansal Hizmetler Grup Başkanı Haluk Dinçer, Bloomberg HT yayınında makro ekonomik bilgilerden sigorta bölümüne kadar birçok başlıkta değerlendirmelerini paylaştı.
Üst Seviye programına katılan Dinçer, enflasyon konusunda sabırlı olmaktan diğer bir deva olmadığını, 2025 yılının özel bölüm için yeniden güç bir yıl olacağını söyledi.
Dinçer’in programda öne çıkan sözleri şunlar oldu:
2024 güç bir yıldı lakin esasen sıkıntı bir sene olması da bekleniyordu. Çok yüksek bir enflasyon ortamında girmiştik seneye. Mayıs ayında yüzde 75’e kadar fırlamıştı artık de yüzde 47 civarında.
Zirveden 30 puan düşmesi yeterlidir ancak yüzde 45 bir enflasyon hala yüksek. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın belirlediği gayelerden 12 puan üzere bir sapma var hasebiyle sabırlı olacağız, öteki dermanımız yok. Bu enflasyon çok yüksek lakin sabırlı olunca önümüzdeki sene sonuna kadar belli bir düzeye ineceğini ümit ediyoruz.
“Türkiye potansiyel büyümesinin altında”
Büyüme sayılarında da bir sürpriz yok. Büyüme iç talep soğurken dış talepten önemli bir talep artışı gelseydi daha güzel olurdu. Lakin dış talepten istenilen katkı gelmeyince Türkiye’nin büyümesi bu sene yüzde 3’ün altında kaldı. Bu da Türkiye’nin potansiyel büyümesinin 2 puan altında. Bu da olumlu değil.
Avrupa ülkelerinin büyümesinin sıfıra yakın olması yani en değerli pazarımızda büyüme olmaması bizim ihracat atılımını yapmamıza pürüz oldu. Bir de emek ağır bölümlerde maliyetler döviz bazlı olarak artınca rekabet gücü kaybı da oldu.
Son periyotta euronun dolara karşı bedel kaybetmesi de ihracatı olumsuz etkiledi. Genel olarak baktığınız vakit ihracatta istenilen atılım yapılamadı. Lakin ödemeler istikrarı olumlu. İthalattaki gerilemeyle de birlikte cari açığımız bu sene yüzde 1’in altına düştü. Bu manada o tarafta büyük bir sorun görmüyorum.
“2025 güç bir yıl olacak”
2025 daha âlâ bir sene olabilir. Bir kez finansman maliyetlerinde bir gerileme var, faizlerde de bir düşüş var, şirketlerin yurt dışı borçlanmaları eskisinden daha kolay olmaya başladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın rezervlerinin düzelmesi ve Türk Lirasının istikrar kazanmasıyla birlikte Türkiye’nin risk priminin düşmesi Türkiye’nin borçlanma maliyetlerini aşağı çekti.
Büyümede ve ihracatta dış talepte çok büyük bir sıçrama beklememek lazım. Enflasyonda bu sene yüzde 46 ile kapatırız, önümüzdeki sene de enflasyon yüzde 21’in biraz üstünde olacaktır.
TCMB sıkı para siyasetini uygulayacak lakin faizleri de aşağı gerçek çekecek. Türkiye’de bu doğrultuda gerek kredi faizleri gerek mevduat faizleri de gerileyecek. Faiz tarafında piyasanın algısı bu Aralık ayında bir indirim olacağı istikametinde, olmazsa sürpriz olur diye düşünüyorum.
Bu yüksek enflasyon ortamında ve öngörülebilirliğin güç olduğu bir ortamda, Avrupa’nın da bu güçlü süreci devam ederse 2025 özel kesim için sıkıntı bir yıl olacaktır.
Trump’ın global iktisada tesiri
Gümrük duvarlarının yükselmesi doğal enflasyonist olacaktır. Büyüme azalacak. Alışılmış Avrupa için berbat bir haber fakat Türkiye buradan kârlı çıkar mı, göreceğiz. Trump söylediklerinin yarısını bile yapsa hem büyüme olarak hem enflasyonda olumsuz sonuçlar yaratacaktır. Küresel iktisada olumlu bir tesirinin olacağını düşünmüyorum.
“Sigortada kârlılıklarda olumsuzluk yok”
Türkiye’de penetrasyon düşük fakat sigorta kesimi olumsuz etkilenmedi. Bizim dalımız Ekim sonu sayılarına nazaran prim üretiminde gerek hayat tarafında gerek hayat dışı tarafta yüzde 70 üzerinde büyüdü.
Kârlılıklarda da bir olumsuzluk yok, özellikle hayat ve emeklilik tarafında kârlılıklar çok olumlu. Ferdî emeklilik tarafında 1 trilyon kıymet aşıldı ki bu Türkiye’de bu değerli bir eşiktir. Münasebetiyle dal büyümeye devam ediyor. Borsada da sigorta şirketleri âlâ bir performans gösterdi. AgeSa tarafı da çok uygun bir kârlılık gösterdi.
Sigortada fiyat artışları
Şimdi siz hangi poliçeyi yazarsanız yazın kesinlikle bir risk primi yazmak zorundasınız. Bu fiyatları yükselten bir etken.
Mesela medikal enflasyon olağan enflasyonun üstünde açıklanıyor. Sıhhat sigortasında yeniden fiyat artışları oldu bunun da sebebi medikal enflasyon. Bölümde de çok yüksek rekabet var.
Sigortada gelecek maksatlar
Bizim öncelikli misyonumuz pastayı büyütmek, pazarı büyütmek. Gerek kişisel emeklilikte gerek hayat sigortalarında liderliğimizi korumak istiyoruz, müşteri tabanımızı genişletmek istiyoruz. Aksigorta tarafında selektif büyümeye devam edeceğiz, orada bilançoyu büyüteceğiz. Artık Medisa diye yeni bir şirketimiz var, buraya yatırım yapacağız. Burada süratli bir büyüme hedefliyoruz. Teknoloji ve yapay zeka yatırımlarına da devam edeceğiz.
