Avrupa Birliği başkanlar doruğunun birinci gündem unsuru Ukrayna’ya dayanak konusu oluşturacak, “kapsamlı, adil ve kalıcı bir barış için çok güçlü, birleşik bir dayanak mesajı” verilecek.
AB önderleri, 19 Aralık Perşembe günü, 1 Aralık’ta iş başı yapan yeni idarenin birinci, yılın son doruğu için Brüksel’de bir ortaya gelecek.
Toplantı, AB Konseyi’nin yeni Başkanı Antonio Costa’nın liderlik edeceği birinci tepe olacak.
Zirveye AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ve AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da katılacak.
Zirve eski Estonya Başbakanı Kallas’ın, yeni vazifesinde katıldığı birinci toplantı olacak.
İlgili oturumlarda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer de hazır bulunacak.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Chido Kasırgası’nın vurduğu Hint Okyanusu’ndaki Fransız kolonisi Mayotte’u ziyareti nedeniyle doruğa katılması beklenmiyor. Bu durumda Fransa’yı, Alman başkan Olaf Scholz temsil edecek.
1 Temmuz’dan bu yana süren ve Budapeşte-Brüksel bağlarında yeni krizlerin yaşandığı Macaristan devir başkanlığının da son toplantısı niteliği taşıyan tepede, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, 6 aylık süreçteki faaliyetleriyle ilgili önderleri bilgilendirecek.
Zirvede, Ukrayna, Orta Doğu, Moldova ve Gürcistan’daki gelişmeler görüşülecek, sistemsiz göçle gayret konusu da ana sınırlarıyla ele alınacak.
ABD’de Ocak 2025’te başlayacak Donald Trump idaresi öncesinde AB’nin mevcut jeopolitik bağlamdaki genel global angajmanı, öncelikleri ve savunma hazırlıkları tartışılacak.
Ana gündem hususu Ukrayna’ya takviye
Zelenskiy, sabah saatlerinde yapılacak Ukrayna oturumunda başkanları son gelişmeler ve gereksinimlerle ilgili bilgilendirecek. Bu oturuma NATO Genel Sekreteri Rutte de katılacak.
Oturumda beklenen barış planları ve konuşlandırılacak barış muhafaza güçleri konusunda bir tartışma yapılması bekleniyor. Üst seviye bir AB yetkilisinden alınan bilgiye nazaran, dorukta Ukrayna’ya “kapsamlı, adil ve kalıcı bir barış için çok güçlü, birleşik bir dayanak mesajı” verilecek.
Zirvede, AB’nin şimdiye kadar toplam 130 milyar euronun üzerine çıkan finansal dayanağı çerçevesinde 2025 için taahhütler de ele alınacak.
Bir AB yetkilisi yaptığı açıklamada, Ukrayna ile ilgili kritik bir eşikte olunduğunun, AB’nin askeri manada ve güç güvenliği alanında her zamankinden daha fazla dayanak vermesi gerektiğinin altını çizdi.
Yetkili, “Savaşa devam da edilse, barışa da varılsa, bu Ukrayna’nın kendi kararı olmalıdır.” dedi.
Suriye başta olmak üzere Orta Doğu’daki durum
Suriye’de Baas rejiminin yıkılmasının akabinde yeni idareyle benimsenecek münasebet, Orta Doğu oturumunun temel konusu olacak.
AB idaresi, toprak bütünlüğü, egemenlik, azınlıkların korunması, kapsayıcılık, aşırılıktan kaçınılması üzere unsurlar doğrultusunda Suriye’de geçiş sürecini destekleyeceğini yineliyor.
Temkinli yaklaşımını sürdürürken, Şam’daki temsilciliğini yine açacağını duyuran AB, ülkenin tekrar imarına odaklanması gerektiği bildirisini veriyor.
Lübnan’da İsrail ile varılan ateşkesin korunması ve Gazze’deki insani felaket de önderler tarafından masaya yatırılacak.
AB’nin savunma hazırlıkları oturumu
Eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö’nün AB Kurulunun talebi üzerine, “sivil ve askeri savunma hazırlığı” konusunda hazırladığı rapor, başkanlar tarafından ele alınacak.
Oturumda rapordaki tavsiyeler üzerine çalışılması için AB kurumlarında görevlendirmeler yapılacak.
İngiltere Başbakanı Starmer’in iştirakiyle Avrupa’nın savunma konusundaki öncelikleri, savunma üretimini artırmada yapılacak işbirliği görüşülecek.
Gürcistan ve Moldova’daki gelişmeler ışığında genişleme
Aday ülkelerden Gürcistan ve Moldova’da yapılan seçimlerin akabinde yaşanan gelişmeler de ele alınacak.
AB, geçen sene adaylık statüsü verilen Gürcistan’daki “demokratik gerileme”den rahatsızlığını lisana getiriyor.
Gürcistan Başbakanı İrakli Kobakhidze, ülkesinin AB ile iştirak müzakerelerinin başlatılmasını 2028 sonuna kadar gündeme almayacaklarını açıklamıştı.
Moldova’da seçim AB yanlısı aday Maia Sandu lehine sonuçlansa da seçim sürecindeki çalkantılar kaygı doğurdu.
