Türkiye’de son yıllarda birçok göl ve su kaynağında yaşanan kuraklık, Salda Gölü’nde de derinden hissediliyor. Türkiye Tabiatını Muhafaza Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, yaptıkları araştırmalarda gölün yaklaşık 44 kilometrekare olan yüzey alanının, son 5 yılda 41 kilometrekarenin çok altına düştüğünü açıkladı.
Burdur’da Mars gezegenindeki toprak yapısına benzerliğiyle bilinen, turkuaz rengi ve beyaz kumsallarıyla ünlü Salda Gölü’nde, ağır insan faaliyetleri ve kirlilik nedeniyle canlı organizmaların oluşturduğu beyaz adacıkların kararmaya başlamasının yanı sıra, su kaybı da yaşanıyor. TTKD bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, haziran ayından bu yana yaptıkları araştırmalarda, gölde çok oranda yüzey ve derinlik kaybının kelam konusu olduğuna dikkati çekti. Dr. Kesici, gölün her bölümündeki kıyılarda yer yer topografyaya nazaran 18 metre ile 100 metreyi geçen çekilmeler belirlendiğini kaydetti. Gölün batı kısmındaki beyaz adacıklar boyunca da yaşanan su çekilmelerinin farklı boyutlarda olduğunu lisana getiren Dr. Kesici, “Gölün yaklaşık 44 kilometrekare olan yüzey alanı, bilhassa son 5 yılda 41 kilometrekarenin çok altına düşmüş durumda. Eğimsel olarak bakıldığında kod kaybı çok fazla” dedi.
DERİNLİK 180 METRENİN ALTINA İNDİ
184 metrelik su düzeyiyle Türkiye’nin en derin 3’üncü gölü olan Salda’nın huni gibisi yapıda olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Bu nedenle kıyılardaki su kayıpları epey fazla. En derin yeri 180 metrenin epeyce altına düşmüşken, kimi kıyı bölümlerde su izleri bize gölün kimi kısımlarda 16 metrenin üzerinde azalmalar olduğunu göstermektedir. Evvelki yıllarda gölde biyokimyasal tepkiler sonucu gölün özellikle kıyı kesitlerinde çok ağır oluşan manyezit sonu ile göl kıyı hududu ortasında kuruyan, kararan alanlar ortasında yer yer 20-50 metreyi aşan kurumuş, derin yarıkların olduğu geniş alanlar belirlenmiş ve belgelenmiştir” diye konuştu.
ÇÖKMELER OLABİLİR, OBRUK TEHLİKESİ
Kuruma ve çekilmelerin hava ve topraktaki nemin azalmasına da neden olduğunu söyleyen Dr. Kesici, göl havzasında tahribatlara da dikkati çekti. Salda Gölü’nün asfalt yol imali, göl havzasındaki çok sayıda sondajla yer altı su kaynaklarının yabanî sulamada kullanılması üzere büyük meseleler yaşadığını tabir eden Dr. Kesici, “Salda’nın toprak yapısı göz önünde tutulunca, tedbir alınmadığında ileride İç Anadolu’daki üzere obruk oluşumları görülebilecektir. Salda toprağı, gerek yapısı, gerekse neminin azalmasıyla adeta çürümekte” dedi.
KİRLİLİK VE KURAKLIĞIN NEDENİ İNSAN BASKISI
Salda Gölü’nün yalnızca üzerine düşen yağmurla beslenebildiğini belirten Dr. Kesici, şunları söyledi:
“Gölde yaşanan su çekilmeleri ve kurumalar ve kirlilik üzere problemlerin nedenine bakıldığında, son 50 yıllık yağış bilgilerine nazaran iklim krizinin tesiri çok azdır. Gölü besleyen tüm derelerin üzerinde gölet bulunması, göle yüzey akışın çeşitli sistemlerle engellenmesi, yer altı suyunun çok çekimi gölün en kıymetli sıkıntıları. Çok sondaj, yüzey akış mahzuru, insanın turizm- tarım baskısı kirlilik ve kuraklığın ana sebebi.”
