Bayraktar, Türkiye Maden Tepesi’nde yaptığı konuşmada, dünyadaki 90 civarındaki madenin 70’inin Türkiye’de bulunduğunu söyledi.
Türkiye’nin üretilen maden çeşitliliği açısından dünyada 7’nci sırada yer aldığını anımsatan Bayraktar, “Bor, soda külü, alçı taşı ve kromda ise birinci 5 içerisindeyiz. Bu durum ülkemizi ve madencilik kesimimizi memleketler arası arenada da çok değerli bir merkez haline getiriyor.” tabirlerini kullandı.
Bayraktar, 2023 prestijiyle kesimin toplam ekonomik büyüklüğünün 270 milyar liraya ulaştığını kaydederek, “Geçtiğimiz yıl madencilik dalımız, 5 milyar 748 milyon dolar ihracat gerçekleştirerek ülkemizin iktisadına kıymetli katkıda bulunmuştur. Bu yılın birinci 11 ayında ise 5,5 milyar dolara ulaşan maden ihracatımızın yıl sonunda 6 milyar doları aşacağına inanıyorum. Son 22 yılda madenciliğimizin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki hissesini binde 6’lardan yüzde 1,4’e kadar çıkardık lakin bu sayı Türkiye için az. Sonuncu maksadımız bunu yüzde 5’lere yükseltmek.” diye konuştu.
Bu kapsamda yatırım, üretim, istihdam ve ihracatın artırılması gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, ülkenin sahip olduğu güçlü kaynakları katma pahalı biçimde işleyerek iktisada kazandıracaklarını ve Türkiye’yi madenler alanında net ihracatçı pozisyona getireceklerini belirtti.
Bayraktar, madencilik kesiminin esaslı değişim ve dönüşümle karşı karşıya olduğunu, sürdürülebilirliğin de bölümün olmazsa olmaz ögesi haline geldiğini söyledi.
– Artan sondaj ve arama çalışmalarla yeni maden yatakları keşfedildi
Sondaj ve arama çalışmalarına dikkati çeken Bayraktar, “Son yıllarda artan sondaj ve arama çalışmalarımız sonucunda yeni maden yatakları keşfettik. Bilhassa Orta ve Batı Karadeniz bölgesinde değerli bakır rezervlerine ulaştık. Misal halde aramacılığın devam ettiği öteki alanlarda, molibden, bakır, altın ve kritik minerallerin bulunduğu yeni alanlar, Türkiye’nin varlıklı maden potansiyelini ortaya koymaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Bayraktar, yurt dışında yürütülen arama çalışmalarına da değinerek, “Ham unsur arz güvenliği kapsamında yalnızca ülkemizde değil Asya’dan Afrika’ya kadar farklı coğrafyalarda faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Bu çerçevede, Nijer’de arama çalışmaları yaptığımız altın alanlarından birinde MTA IC ile 2025’te birinci üretime başlamayı planlıyoruz.” bilgisini paylaştı.
– Türkiye, bor madeninde yüzde 60’ın üzerinde global pazar hissesiyle lider
Bakan Bayraktar, Türkiye’nin dünyadaki rezervin yüzde 73’üne sahip olduğu bor madeninde yüzde 60’ın üzerinde global pazar hissesiyle liderliğini sürdürdüğüne işaret ederek “Bu çerçevede, 2024’te 2,5 milyon ton bor eserleri satışı karşılığında, yüzde 97’si ihracat olmak üzere 1,3 milyar dolar satış gerçekleştirerek rekor kıracağız.” dedi.
Bor madenini katma kıymetli hale getirerek orta ve uç eser olarak satmayı da hedeflediklerini lisana getiren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Bu doğrultuda savunma endüstrisinde ve aşınmaya güçlü makine kesimlerinin üretiminde kullanılan bor karbür üretimi için kurduğumuz Balıkesir Bandırma’da yıllık 1000 ton kapasiteli tesisimizde üretim faaliyetleri devam ediyor. Çelik üretimi ve neodiyum mıknatıs başta olmak üzere pek çok alanda kullanılan ve yeniden Bandırma’da imaline başladığımız 800 ton kapasiteli Ferrobor Üretim Tesisi’ni de önümüzdeki günlerde hizmete açacağız. Türkiye az toprak elementleri alanında büyük bir potansiyele sahip. Az toprak elementlerini saflaştırarak en son ham unsura dönüştürecek endüstriyel tesisin konseyimi konusunda farklı ülkelerle, farklı işbirliği modelleri görüşmelerimiz devam ediyor. Bu alana yapacağımız yatırımlarla ülkemizi dünyada ender toprak elementleri üretebilen 5 ülkeden biri haline getireceğiz.”
Yenilenebilir güç, elektrik depolama ve elektrikli araç teknolojilerinin yanı sıra savunma sanayi üzere ileri teknoloji alanlarında kritik ve stratejik madenlerin kullanıldığını aktaran Bayraktar, “Bu nedenle ‘Türkiye Kritik ve Stratejik Hammaddeler’ raporunu hazırladık. Kritik mineraller konusunda ithalat bağımlılığımızı azaltacak ve arz güvenliği stratejimizi ortaya koyacak bu raporu sizlerle ve kamuoyumuz ile önümüzdeki günlerde paylaşacağız.” diye konuştu.
Bayraktar, yatırımcıların karşılaştıkları en kıymetli zorlukların başında müsaade süreçlerinin uzunluğu olduğunu, bir maden alanının üretime geçebilmesi için en az 13 yıl gerektiğini anlattı.
Hukuki güvenilirliği ve öngörülebilirliği arttırmayı, müsaade süreçlerini kısaltarak yatırım ortamını uygunlaştırmayı, yeni rezerv keşifleriyle, cari açığı azaltmayı ve stratejik ve kritik madenlerde Türkiye’nin arz güvenliğini sağlamayı hedeflediklerini aktaran Bayraktar, bu düzenlemeleri içeren paketi yakın vakitte Meclise sunacakları bilgisini verdi.
– Rehabilitasyon çalışmaları kapsamında 21 milyon ağaç dikildi
Madenlerde sıkı ve aktif kontrol yapıldığını, madencilik faaliyetlerinin sonlandırıldığı alanları tabiata tekrar kazandırdıklarını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“2023’te 8 bin 828, aralık başı prestijiyle ise 8 bin 546 saha kontrolü yaptık. Bu yıl sonuna kadar yaklaşık 9 bin saha kontrol sayısına ulaşacağız. Bu kontrollerde radar, sonar, dron, elektronik takip ve dijital ikaz sistemleri üzere teknolojileri de kullanıyoruz. Madencilerimize verdiğimiz bedelin, üretimi ve istihdamı artıracağının farkındayız. Rehabilitasyon çalışmaları kapsamında bugüne kadar 45 vilayette 9 bin hektar yani 13 bin futbol alanı büyüklüğündeki alana 21 milyon adet ağaç dikildi. Yapmayı planladığımız yeni düzenleme ile madencilik faaliyeti yürütülen alanların daha süratli halde rehabilite edilmesini de sağlayacağız.”
– “Kritik madenler konusunda çok faal rol almak üzere üstümüze düşene hazırız”
Türkiye Madenciler Derneği (TMD) Başkanı Mehmet Yılmaz da Türkiye’nin doğal taş rezerv çeşitliliğinde dünyanın sayılı ülkelerinden biri olduğuna dikkati çekerek, “Metalik madenlerde çok büyük potansiyelimiz var. Boru anlatmaya gerek yok, dünyada en yüksek potansiyel, artı rezerve sahibiz. Yalnızca bilinen altın yataklarımız ki çok eski yapılan bir çalışmaya nazaran 6 bin 500 ton. Tahminen bunu bugün güncellesek 10 bin tonlardan bahsedeceğiz.” tabirlerini kullandı.
Yeşil dönüşüm kapsamında dünyada gelecek devirde en az 6 ila 9 kat daha fazla madencilik yapmak zorunda kalınacağını belirten Yılmaz, “2025’te planladığımız faaliyetlerimizle kritik madenler konusunda da çok faal rol almak üzere üstümüze düşene hazır olduğumuzu söz etmek istiyorum. Zira küresel güç noktasında da dünyada kritik bir oyuncu olmak durumundayız. Zira bulunduğumuz nokta çok kilit bir nokta. Dünyada var olan 90 çeşit mineralin 70 çeşidini bu topraklarda bulabiliyor ve üretebiliyoruz.” diye konuştu.
Açılış konuşmalarının akabinde, bu yıl birinci defa düzenlenen Sorumlu Madencilik Yarışı kapsamında üç kategoride 9 şirkete ödül verildi. Ayrıyeten, Maden Kurtarma Yarışması’na katılan 15 ekip kaptanına da mükafatları takdim edildi.
