TCMB Kasım Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’na nazaran, kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 2,24 oranında yükseldi ve yıllık enflasyon 1,49 puan azalarak yüzde 47,09 düzeyine geriledi. Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde, besin dışı tüketici fiyatlarında aylık artışın manşet enflasyona oranla daha ölçülü olduğu izlendi. B endeksinin yıllık değişim oranı 1,42 puan azalarak yüzde 45,68 olurken C endeksinin yıllık değişim oranı 0,62 puan düşüşle yüzde 47,13 olarak gerçekleşti.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, bu devirde güç, hizmet ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 1,07, 0,72 ve 0,41 puan düştü, temel mal kümesinin katkısı sabit kalırken besin kümesinin katkısı ise 0,71 puan arttı.
Mevsimsellikten arındırılmış datalarla, aylık artışlar bir evvelki aya kıyasla B ve C göstergelerinde hudutlu halde yükseldi. Fiyat artışları, B endeksini oluşturan kümelerden işlenmiş besinde geriledi, hizmetlerde yatay seyrederken temel mallarda ise bir ölçü yükseliş gösterdi.
Dağılım ve model bazlı ana eğilim göstergeleri ise bir evvelki aya kıyasla besbelli bir değişim sergiledi. TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, kasım ayında enflasyonun ana eğiliminde yataya yakın seyre işaret etti. Ayrıyeten, dağılım ve model bazlı ana eğilim göstergelerinin, B ve C üzere kalıcı dışlamaya dayalı göstergelere kıyasla daha düşük bedeller aldığı gözlendi.
Hizmet fiyatları kasım ayında yüzde 1,61 artarken, küme yıllık enflasyonu 1,89 puan azalarak yüzde 67,89’a yavaşladı. Yıllık enflasyon ulaştırma dışındaki tüm alt kümelerde geriledi. Hizmet kümesi aylık fiyat artışında ekim ayında gerçekleşen yavaşlama bu devirde de devam etti. Böylece son üç yıllık periyottaki en düşük aylık artış oranı gözlendi.
Aylık bazda kira kümesi yüzde 4,18 ile görece yüksek oranda artış kaydetse de mukavele yenileme oranındaki düşüşün yanı sıra kontratlardaki artış oranının gerilemesinin tesiriyle, kiraların bir evvelki aya kıyasla yavaşladığı izlendi.
Kira dışındaki hizmetlerde aylık enflasyon yüzde 0,90 ile düşük seyretti. Lokanta-otel kümesinde yemek hizmetlerinde aylık fiyat artışı yavaşlarken, konaklama fiyatlarındaki düşüş devam etti. Böylelikle küme aylık enflasyonu yüzde 0,79 ile değerli oranda zayıfladı.
Kasım ayında ulaştırma hizmetleri fiyatları görece yatay (yüzde 0,33) seyrederken, bir evvelki aya kıyasla nispeten güçlenen haberleşme alt kümesi aylık fiyat artışında (yüzde 1,88) sabit telefonla yapılan görüşme ile internet fiyatlarındaki yükselişler tesirli oldu. Bu devirde öbür hizmetler kümesi fiyatlarındaki ölçülü artış (yüzde 0,97) bu kümede yavaşlamanın sürdüğüne işaret etti.
“Kasım ayında, temel mal kümesi yıllık enflasyonu 0,45 puan yükselerek yüzde 28,90 düzeyinde gerçekleşti”
Kasım ayında, temel mal kümesi yıllık enflasyonu 0,45 puan yükselerek yüzde 28,90 düzeyinde gerçekleşti. Aylık olarak ise temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam etti. Güçlü mal fiyatları yüzde 1,27 oranında artarken küme yıllık enflasyonu 0,74 puan yükselişle yüzde 23,84 oldu.
Alt kalemler bazında, beyaz eşya ve tüketici elektroniği fiyatları bariz oranlarda yükselirken, araba ve mobilya fiyatları hayli ölçülü seyretti. Giysi ve ayakkabı kümesi fiyatları mevsimsel tesirlerle gerilerken, yıllık enflasyon bu kümede görece yatay seyir izledi. Öteki temel mal fiyatları ise referans avro kurundaki güncellemenin sonucunda oluşan ilaçların sarkan tesiri yanında, mesken ile ilgili paklık materyalleri ve şahsî bakım kalemleri öncülüğünde yükseldi.
Enerji fiyatları kasım ayında yüzde 0,81 artarken, küme yıllık enflasyonu 13,29 puan düşerek yüzde 46,08 oldu. Memleketler arası petrol fiyatlarındaki gelişmelerin katkısıyla akaryakıt fiyatları aylık yüzde 0,24’lük artışla nispeten yatay seyretti. Katı yakıt ve tüp gaz fiyatları ise yükseldi.
Kasım ayında tüketici enflasyonu üzerinde besin fiyatlarının tesiri öne çıktı. Başka taraftan, besin hariç aylık tüketici enflasyonu yüzde 1,34 ile ölçülü seyir izledi. Besin ve alkolsüz içecekler kümesi fiyatları bu periyotta yüzde 5,10 artarken, yıllık enflasyonu 3,29 puan yükselerek yüzde 48,57 düzeyine ulaştı.
Yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde 12,74 puan artarak yüzde 59,79 seviyesinde gerçekleşirken, işlenmiş besin kümesinde 4,62 puan gerileyerek yüzde 39,10 oldu. İşlenmemiş besin fiyatları (yüzde 9,00), zerzevat (yüzde 29,55) ve yumurta (yüzde 14,10) öncülüğünde yüksek aylık artış sergiledi. İşlenmiş besin fiyatları yüzde 1,58 artış ile bir evvelki aya kıyasla yavaşlarken, bu alt kümede (ekmek dışında kalan) tahıl eserleri ile şeker-çikolata kalemlerinin tesiri öne çıktı.
Yurt içi üretici fiyatları kasım ayında yüzde 0,66 artarken, yıllık enflasyon 2,77 puan düşerek yüzde 29,47’ye geriledi. Bu devirde ana sanayi kümeleri prestijiyle, dayanıksız tüketim malı kümesindeki fiyat artışı yüzde 2,21 olurken, sermaye ve orta malları (yüzde 0,62 ve yüzde 0,64) ile güç (yüzde -2,32) manşet oranı sınırlayan kümeler olarak öne çıktı.
