İzmir’in Menemen ilçesinde, asırlardır süren bir geleneği devam ettiren ve ömrünü çömlekçiliğe adayan Ahmet Taşhomcu, 46 yıldır aşkla, sevgiyle ve büyük bir titizlikle yaptığı mesleğinde dünyanın sayılı ustaları ortasında yer alıyor. Yok olmaya yüz tutan çömlekçiliği günümüze uyarlayarak bu manada yeniliğin öncüsü olan Ahmet usta, UNESCO Yaşayan İnsan Hazinesi Mükafatı hakkında ise “Çok ödül aldım; fakat bu ödül bambaşka” dedi.
Menemen ilçesi, “çömlekçilik” deyince akla birinci gelen yerlerden bir tanesi. İlçe, bu namını ise kısa müddette değil, asırlardır usta-çırak ilgisiyle yetişen sanatkarlarından aldı. O ustalardan biride ömrünü çömlekçiliğe adayan Ahmet Taşhomcu. Ahmet usta, ilçede sanatıyla ismini dünyaya duyuran isimlerin başında geliyor.
Hikayesi 12 yaşında başladı
58 yaşındaki emektar, çömlek ustası eniştesinin yanına 12 yaşında çırak olarak yerleştirildi ve öyküsü de bu türlü başladı.
O günden bugüne kadar yaklaşık yarım asırdır işine; aşkla, sevgiyle sahip çıkan ve çamura hayat veren Taşhomcu, yılmadı ve mesleğinde kendisini geliştirdi.
Çömlekçiliği günümüze uyarladı
Eskiye bağlı kalmayan sanatkar Ahmet usta, çömlekçiliği günümüze uyarlayarak mesleğin ayakta kalmasını sağlayabilecek en değerli adımlardan birini attı.
2019 yılında İtalya’da düzenlenen yarışta dünya şampiyonu olan çömlek ustası Ahmet Taşhomcu, sık sık hem yurt içi hem de yurt dışından davetler alıyor. En son Rusya’ya giden Menemenli usta, burada da ustalar yetiştirdi.
UNESCO gururu
Ahmet Taşhomcu, son olarak geçtiğimiz günlerde UNESCO Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü’ne layık görüldü. Ömrünü çömlekçiliğe adayan ustaya mükafatını ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan verdi.
Her gün atölyesine gelerek emek emek çamura biçim veren Taşhomcu’nun 4 evladı da çömlekçilikle uğraşıyor. 46 yıldır çömlek ustalığı yaptığını tabir eden Taşhomcu, “Menemen’de ve yurt dışında bir çok kere sempozyumlara katıldım, ustalar yetiştirdim. Yılda tahminen 3-4 defa yurt dışına gidiyorum. Orada da eğitimler verdim, heyet olarak katıldım ve yarışmacı olarak da gidiyorum. Mesleğimle alakalı bilgilerimi artırıyorum. Gördüklerimi de gelip burada uyguluyorum. Yüklü olarak sanatsal eserler yapıyorum, seri üretim yapmıyorum; daha çok galerilere farklı pişirim teknikleri uyguluyorum. Yurt dışında katıldığım sempozyumlardan edindiğim bilgileri burada paylaşıyorum herkesle. Mesela; bildiğimiz usul vazolar var; ancak daha farklı tasarımlar” dedi.
“Çok ödül aldım; ancak bu ödül bambaşka”
UNESCO Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü’yle gururlandığını anlatan emektar usta, “Çok ödül aldım; fakat bu ödül bambaşka” diye konuştu. Ahmet Taşhomcu, “İtalya’da, Rusya’da, Belçika’da, bir sürü ülke ve yurt içinden mükafatlar aldım; lakin benim için en değerli onur verici ödül bu oldu. Mesleğimizin en üst düzeyinde, Cumhurbaşkanımızın elinden bu mükafatı almak benim için onur oldu; Menemen çömlekçiliği içinde büyük bir onur oldu. Tahminen yeni yetişecek gençlerimize de bu ödül bir ilham kaynağı olacak” sözlerine yer verdi.
Taşhomcu, çömlekçilik için çırak yetişmediğinden de sıkıntı yakındı. Taşhomcu, “Menemen, Türkiye’de baktığınız vakit çok kıymetli bir çömlekçilik merkezi, dünyada da o denli. Bu çapta, büyüklükte eser yapan ülkeler yok. Bu manada Menemen çok kıymetli bir yerde” diye konuştu.
“Çömlek yapısına uygun topraklara yerleşim yeri yapıldı, 5-10 yıl sonra sorun olabilir”
Çömlekçiliğe daha çok ilgi gösterilmesi gerektiğini söz eden ve “verilen bedel yetersiz” diyen Ahmet Taşhomcu, son olarak şöyle devam etti:
“Ben yurt dışına gittiğim vakit kendimi özel hissediyorum, o denli hissettiriyorlar. Maalesef ülkemizde sanata ve sanatkara paha verilmiyor. Çömlekçilikte kullanılan toprak ise Menemen’e has bir toprak. Her toprak çömlek olmaz. Menemen’de esasen bu işin binlerce yıl yaygınlaşmasının sebebi; toprağın çömlekçiliğe uygun yapısından kaynaklanıyor. Özel bir toprak ancak; maalesef 5 ya da 10 yıl sonra toprakla ilgili çok büyük problemler olacak; zira toprak alanlarına yerleşim alanları yapıldı. Bu türlü bir kahrımız var.” – İZMİR
