CHP Genel Lider Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Murat Bakan, Suriyelilere çalışma izni muafiyeti getiren yönetmeliğin iptali için Danıştay’da açtığı davaya ait CHP Genel Merkezi’nde basın toplantısı düzenledi.
“OLMASI GERKENİN ÇOK ALTINDA BİR SAYI PAYLAŞIYORLAR”
Bakan şöyle konuştu:
“Dava konusu 05.10.2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürülüğe giren bir Uluslararası İş Gücü Kanunu uygulama yönettiğinde değişiklik yapan bir yönetmelik. Bu yönetmelikle uluslararası iş gücü kanununda uygulama yönetmeliğinde İçişleri Bakanlığı’na sistem üzerinden süreksiz müdafaa altında olanların tamamını onların belirlediği kapsam ve müddetlerde çalışma müsaadesi muafiyeti veriliyor. Hasebiyle biz bunun hukuka alışılmamış olduğunu düşünüyoruz. Şöyle ki Türkiye dediğiniz üzere yasa dışı göçün dünyadaki en kıymetli gaye ülkesi. Yalnızca Suriyeliler değil, dünyanın her yerinden yasa dışı göçmen Türkiye’ye geliyor. Özellikle son periyotlarda önemli bir Afgan yani Afganistan üzerinden gelen Pakistanlı, Bangladeşli, İranlı olmak üzere iki hafta evvel bununla ilgili basın açıklaması yapmıştık tekrar Van hududunda önemli biçimde Türkiye’ye girmeye devam ediyor. Göç Yönetimi’nin datalarına nazaran 17.10.2024 tarihi prestijiyle 2016 yılından beri Türkiye’ye giren yasa dışı göçmen sayısı 2 milyon 800 bin. Bu süreksiz müdafaa altında olanlar buna dahil değil. Bunlar rastgele bir süreksiz muhafazası vesairesi olmadan Türkiye’ye girenler ve bunlar tespit edilebilenler, yakalananlar. Şöyle söyleyeyim; her gün bizim hududumuzdan 300 yüz civarında en az 300 yüz ila 500 yüz civarında Afgan’ın geçtiğini lakin bunların 20 ile 30’unun yakalanabildiğini düşünürsek bu sayı bunun çok üzerinde olabilir. Yani yurt içinde yakalananları da dahil ettiğimizde bu 2 milyon 800 bin sayısının, yasa dışı göçmen sayısının bunun kat be kat üzerinde olduğunu düşünüyoruz. Yasa dışı göçmenler 2 milyon 800 bin, süreksiz muhafaza altında olanlar İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı sayı 2 milyon 938 bin. Biz bu sayıların da gerçek olduğunu düşünmüyoruz. Zira Ali Yerlikaya’nın geçmişte yaptığı bir açıklama vardı adresleri de tespit edilemedi. 700 küsur bin kişi bunu 300 binin üzerindeki sayının Avrupa’ya gittiğini söylemişti. Yani ikametinde bulunamayanları da Avrupa’ya gittiğini söylemişti. Yani ikametinde bulunamayanları da Avrupa’ya gittiğini varsayarak toplam sayıdan düşüyorlar. Münasebetiyle Türkiye’de süreksiz müdafaa altında olanların sayısı kısıtlanıyor. Olması gerekenin çok daha altında bir sayı kamuoyuyla paylaşılıyor.
“VATANDAŞLIĞA GİDEN YOL…”
Bunun dışında da bir sistemsiz göçmen, yasa dışı göçmen problemimiz var. Bu açılan yeni yapılan yönetmelik düzenlemesiyle ne yapılıyor? Bu yönetmelik düzenlemesiyle bunların tamamına yasa dışı olarak kanunsuz olarak Türkiye’de çalışma müsaadesi veriliyor. Türkiye’de çalışma müsaadesi verilmesi demek vatandaşlığa giden yol demek. Yani geldi yasa dışı göçmen siz buna milletlerarası müdafaa altına alabiliyorsunuz, ikamet müsaadesi verebiliyorsunuz ve süreksiz muhafaza altına alabiliyorsunuz. Tüm imkanları açıyorsunuz yasa dışı göçmenlere ki elimizde inançlı ülkeden gelenler yani çabucak komşumuz İran’dan gelen vatandaşların süreksiz muhafaza altına alınmaması lazım. Lakin yeniden Bakanlığın açıklamalarında İran’dan gelenlere de geçiş muhafaza verildiği, memleketler arası muhafaza verildiği görülüyor. Afganlılar inançlı bir ülkeyi geçerek geldikleri için süreksiz müdafaa altına girememeleri gerekirken, onların ne memleketler arası müdafaa altına alınması mümkün ne ikamet müsaade alması mümkün. Hatta Türkiye’ye girmesi mümkün değil. Zira inançlı bir ülkeyi geçerek geliyor memleketler arası kanunlara nazaran. Bunlara da Türkiye’de hem milletlerarası muhafaza, ikamet müsaadesi ve süreksiz müdafaa veriliyor. Bununla ilgili de elimizde istatistikler var. Münasebetiyle biz bu dava konusu süreci Türkiye’yi önemli bir ulusal güvenlik sorunuyla karşı karşıya kalacak 2 milyon 800 bin yasa dışı göçmenin dolaylı olarak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmasının önünü açacak İçişleri Bakanlığı’na sınırsız bir yetki veren yalnızca sistem üzerinden yetki veren bu yönetmeliği iptaliyle ilgili bugün dava açtık.
İZNİN MUHATABI SGK
Şöyle ki; bu 6735 sayılı uluslararası iş gücü kanunu var. Bu kanunda bu yetki münhasıran Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na verilmiş. Kanun da esasen Bakanlık deyince Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı anlaşılıyor. Diyor ki; çalışma izi muafiyetinin Bakanlıkça resmi bir evrak halinde düzenlenen ve geçerlilik süreci içinde yabancıya verilen Türkiye’de çalışma müsaadesi olmaksızın çalışma ikamet hakkı veren muafiyeti söz edeceği diyor. Yani bu Bakanlıktan kasıt Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı. Kanunun öteki unsurlarına baktığımızda da Dışişleri Bakanlığı’na yapılacak müracaatlar var 14’üncü unsurda. Bu Türkiye’deki diplomatik ve konsüler temsilciliklerle ilgili. Bunlarda vazifeli yabancıların çalışma müsaadesi muhabbetiyle ilgili. Tekrar buradaki diplomatik takım üyesi, konsolosluk memuru, idari ve teknik çalışanla ilgili de düzenleme var. Tüm bunların hepsiyle ilgili de müracaat Dışişleri Bakanlığı’na yapılır. Dışişleri Bakanlığı’nca uygun görülen müracaatlar Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na iletilir diyor. Yani her halde Türkiye’de çalışma izni muafiyetinin muhattap kurumu Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı.
HTŞ HATIRLATMASI
Peki milletlerarası müdafaa altında olanlar için birebir şey geçerli mi? 17’nci unsurda onu da tanım etmiş. Orada da İçişleri Bakanlığı’nın olumlu görüşüyle bakanlık yetkili. Özgür bölgede çalışacak. Yabancılar 18’nci hususta düzenlenmiş. Onun için de tıpkı şey geçerli. Lakin en son yapılan düzenlemeyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkili ve görevli olmasına karşın büsbütün baypas edilerek sırf İçişleri Bakanlığı’ndan olumlu görüş sistem üzerinden belirtilen müddet ve kapsamda yaptığı İçişleri Bakanlığı’nın bildirimle çalışma müsaadesi muafiyeti alınabiliyor. Biz bunun Türkiye’nin ulusal güvenliği bakımından çok büyük risk olduğunu düşünüyoruz. Bununla ilgili bugün avukat arkadaşlarımız şu an Danıştay’da müracaatlarını yaptılar.
Bu yönetmeliğin iptali ile ilgili Türkiye’yi aslında bu göç kriziyle bu iktidar karşı karşıya bıraktı. Benim bunu çözme yeterliliği yok. Türkiye’ye giren kim olduğu bilinmeyen, kimliğini saklayan, kendi beyanına nazaran kendine kimlik yaratan, bunların memleketler arası görüntülerde da çekilmiş yasa dışı göçle ilgili görüntülerde da kimliklerini gizleyerek Türkiye’ye girdikleri muhakkak olan şahısların terör örgütü üyesi mi terörist mi işte bugün HTŞ ismine savaşan insanların birçoğunun Türkiye üzerinden geldiğini geçtiğini o bölgeye biliyoruz. Hasebiyle kim olduğunu bilmediği milyonlarca insanın Türkiye’de evvel ikamet müsaadesi, süreksiz müdafaa, milletlerarası muhafaza ve sonrasında vatandaşlığa giden yolu İçişleri Bakanlığı üzerinden açabileceğini düşünüyoruz. Münasebetiyle bu türlü bir güvenlik riskine karşı da ülkemizin bekasını, ulusal güvenliğimizi korumak ismine CHP olarak bugün bu türlü bir müracaatta bulunduk.
Bütün bu süreç hukuk dışıdır, yasa dışıdır. Türkiye’de yasa dışı göçü yasal hale getirmeye çalışılan adımlardır. Zati çalışma müsaadesi muafiyeti veriyorsunuz lakin bu muafiyetin de çalışma müsaadesi başvurusu yapan yabancı sayısı da bu söylediğim sayılara baktığınızda 407 bin 481 bu Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın 2023 yılı çalışma müsaadesi istatisliği. Yalnızca çalışma müsaadesi alan sayısı 329 bin. Yani Türkiye’de tahminen sayısını bilemiyoruz bununla ilgili biliyorsunuz birinci sefer kapalı nüfus sayımını isteyen partiyiz sokağa çıkma yasağıyla birlikte. Bu milyonlarca tahminen 10 milyona varan insan içinde süreksiz müdafaa altında yasa dışı göçmen yalnızca 329 bini yasal müsaade almış başkaları Türkiye’de kaçak olarak çalışıyor. Lakin istediği zaman İçişleri Bakanlığı üzerinden ve Bakanlığın belirlediği kapsam ve müddetlerde çalışma müsaadesi muafiyetine doğal. Bu Türkiye için büyük güvenlik riskidir. Bu bakımdan Danıştay’a bugün müracaatımızı yaptık.”
