Ekonominin altın kuralını bilirsiniz; talep artarsa, fiyatlar da artar. Bize o denli öğretildi… Pekala, Türkiye’nin gayrimenkul piyasasında son aylarda yaşananlara ne demeli?
Satış sayıları rekor kırıyor, ancak fiyatlar gerçek manada düşüyor. “Bu işte bir karşıtlık var” diyorsanız, sahiden de taşlar yerine tam oturmuyor.
Konutlar tarlada yetişmediğine nazaran, alıcıların sayısı arttığında, satıcıların sayısı da artıyor ki bölüm gerçekleşsin. Alış rekor kırıyorsa, satış da kırıyor.
Alıcı Cephesi Umutlu
Öncelikle alıcılara bakalım. Konut fiyatlarının geçen yıl enflasyondan arındırıldığında yüzde 17 gerilemesi, yatırımcıların iştahını kabarttı. “Fiyatlar düzgün yere geriledi, artık almazsam ne vakit alacağım?” fikri ağır bastı.
Üstelik, yüksek mevduat faizlerinin çekiciliğine kapılmayanlar için gayrimenkul hâlâ cazip bir yatırım aracı… O kadar çok pazarlayan var ki, ne yapacaksın bu da onların ekmek parası…
Neden Satıyorlar?
Satıcılar tarafında ise durum nispeten karışık. Kimi nakit gereksiniminden satıyor, kimi fiyatların süratli artmayacağını düşünüyor.
Bu yıl konut için âlâ geçmediği halde, İstanbul’da satılık konut m² ünite fiyatları Ocak 2021’de 4.706 liradan, Ekim 2024’te 42.526 liraya çıktı. Üç buçuk yılda gelirini 10 kat artıran var mı ortamızda?
Kiracılarla yaşanan zorluklardan bıkıp “Lanet olsun, satıp kurtulayım!” diyenler… Problemli kiralamalarda yıllar sürecek mahkeme sürecinden çekineneler, uzman bekleyenler… Sistem yavaş işleyince bıktırıyor haliyle…
Piyasada Nakit Dönüyor
Ekim ayında konut satışları rekor kırsa da enteresan bir tablo karşımıza çıkıyor. Banka kredili satışlar yüzde 278 artış gösterdi lakin toplam satışlar içindeki hissesi yalnızca yüzde 13 seviyesinde…
Daha da ilginci, kredi ile finanse edilen toplam satış pahası yüzde 5’te kaldı. Yani, piyasadaki hareketliliğin yüzde 95’i peşin alımlardan oluşuyor. Konutlar aslında nakit para ile alınıyor.
Enflasyonun altında kalan konut fiyat artışları, gerçek manada fiyatların düştüğünü gösteriyor. İnşaat maliyetleri ise artmaya devam ediyor. Müteahhitler, yeni projelere başlamak için fiyatların kârlı hale gelmesini bekliyor.
Türkiye’de “kat karşılığı oranlarının yapışkanlığı” diye bir gerçek var. Arsa sahipleri biraz da arsızca geçmişte aldıkları yüksek oranları talep etmeye devam ediyor. Bu durum, yeni projelerin başlamasını zorlaştırıyor. Artık yok o denli bir dünya!
Tabii bir de işin içerisinde yurt dışına yönelen yerli yatırımcı kelam konusu… Yabancıya satışlar ise yarı yarıya azalmış durumda…
Yatırımcılar Dikkat!
Konut piyasasının eski parlak günlerine dönmesi yakın vakitte pek mümkün görünmüyor. Ekonomik büyüme ve gelir dağılımında düzelme olmadan, kim taksitlerini nasıl ödeyecek ki? Hele 2025 yılı… En zoru olmaya aday…
Şunu çok açık söyleyeyim… Şayet paranız varsa ve aldığınız meskende oturacaksanız hiç düşünmeyin, alın gitsin… Kaybedilen vaktin fiyatı olmaz bu dünyada.
Yatırım için “Türk Lirası itimat vermiyor” diyenlerdenseniz, konut piyasasında işler karışık, fakat fırsatlar da yok değil… Mevcut kredi oranları ile konut almak ileride tat kaçırabilir. İleride daha yeterli fırsatlar çıkmayacağını kim söyleyebilir?
