ABD Ticaret Bakanlığına bağlı Sanayi ve Güvenlik Ofisinden (BIS) yapılan açıklamaya nazaran, 24 tip çip üretim donanımı ile yarı iletkenlerin geliştirilmesinde kullanılan üç kategori yazılıma ihracat kısıtlaması getirildi.
Kısıtlamalar kapsamında ayrıyeten yapay zeka çiplerinde kullanılan Yüksek Bant Genişlikli Hafıza (HBM) bileşeninin de Çin’e ihracatı yasaklanacak.
Kısıtlamaları daha aktif hale getirmek üzere “yabancı direkt eser kuralı” (FDPR) ismi verilen sürecinin işletileceği, eser ve donanımlarında Amerikan menşeili kesimler olan yabancı şirketlerin Çin’e yapacağı ihracatın da denetleneceği belirtildi.
Öte yandan Ticaret Bakanlığı 140 Çin şirketini “varlık listesine” almayı planladığını bildirdi. Varlık listesindeki şirketlere hükümetten özel müsaade almadan eser yahut hizmet satılamıyor.
Çin’in askeri çağdaşlaşmasında ileri teknoloji çipleri üretmesini engellemeyi amaçlıyor
ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, kısıtlamaların, Çin’in çip teknolojisini ileri askeri teknolojiler ve silah sistemlerinin geliştirilmesinde kullanmasını engellemeyi amaçladığını vurguladı.
Bakan Raimondo, “Kısıtlamalar, ABD’nin, Çin Halk Cumhuriyeti’nin askeri çağdaşlaşmasında kullandığı en ileri teknoloji çipleri üretme kabiliyetine ket vurmak için bugüne dek getirdiği en güçlü kontroller” dedi.
Kısıtlamalar, 20 Ocak’ta görevi ABD’nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump’a devretmeye hazırlanan Biden idaresinin Çin’e çip bölümünde uyguladığı kısıtlayıcı ve muhafazacı önlemlerin sonuncusu oldu.
Çin’den reaksiyon
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında, ABD’nin ihracat denetimlerini istismar ederek Çin’i engellemeye ve bastırmaya çalıştığını savundu.
Çin’in ABD’nin ulusal güvenlik kavramının sonlarını çok esnetmesine karşı olduğunu vurgulayan Sözcü Lin, “Bu davranış, piyasa iktisadının kurallarını ve adil rekabet unsurunu ihlal ediyor, memleketler arası ekonomik ve ticari tertibe ziyana veriyor ve global sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarını bozuyor” dedi.
Lin, kısıtlamaların tüm ülkelerin çıkarlarına ziyan vereceğini kaydederek Çin’in, kendi şirketlerinin yasal ve yasal haklarını ve çıkarlarını korumak için kararlı önlemler alacağı iletisini verdi.
Çip savaşı 2022’de başlamıştı
Biden idaresi, ABD’nin ulusal güvenliğini tehdit edebilecek kilit teknolojilerin transferini önlemeyi, Çin ile rekabet stratejisinin merkezine koymuştu.
10 Ağustos 2022’de Biden’ın onayıyla yürürlüğe giren Çip ve Bilim Yasası, Çinli üreticilerin ileri çip teknolojilerine erişimine getirdiği kısıtlamalarla Washington’ın, Çin’in bu kesimdeki teknolojik kabiliyetine set çekme niyetini açıkça ortaya koymuştu.
ABD Ticaret Bakanlığına bağlı Sanayi ve Güvenlik Ofisi (BIS), 7 Ekim 2022’de, ortalarında Çin’in en büyük hafıza çipi üreticisi Yangzte Memory Technologies ve en büyük yarı iletken donanım üreticisi Naura Technology Group’un bulunduğu 31 şirket ve kurumun İhracat Denetim Listesi’ne alındığını bildirilmişti.
Öte yandan Lider Biden, ihracat kısıtlamalarına ek olarak, 10 Ağustos 2023’te, Çip ve Bilim Maddesi’nin kabulünün yıl dönümünde imzaladığı başkanlık kararnamesiyle, yarı iletkenler ve mikro-elektronik, kuantum bilgi teknolojileri ile yapay zeka sistemlerinin olduğu üç kritik teknoloji alanında Amerikan şirketlerinin Çin’de teşebbüs sermayesi ve pay iştiraki yatırımları yapmasına kısıtlama getirmişti.
