Altensis Yönetici Ortağı Dr. Emre Ilıcalı Bloomberg HT’deki Üst Seviye programına konuk oldu. Ilıcalı kentsel dönüşümde 500 milyar doların üzerinde finansman muhtaçlığı olduğunu belirtti.
Altensis’in projelerinden bahseden Ilıcalı “Biz Türkiye’nin birinci sürdürülebilirlik idaresi firmasıyız, Avrupa’da da bu hususta önde gelen firmalardan bir tanesiyiz. Bugüne kadar İSO 500’deki 100’ün üzerindeki firmaya ve tıpkı vakitte çok uluslu birçok firmaya bu bahiste hizmet verdik. 4 kıtada 20 farklı ülkede projelerimiz devam ediyor. Bugüne kadar tamamladığımız projelerin toplam bedeli 150 milyar doların üzerinde, bu bağlamda hem teknik manada hem gayrimenkul dalında hem de değişik dalların yeşil dönüşümü, karbonsuzlaşma yolunda stratejilerin geliştirilmesi, yeşil binalar ve güç verimliliği üzere bahislerde geniş bir hizmet kapsamımız var.” dedi.
“Yeşil dönüşümde istenilen noktada değiliz”
Yeşil dönüşüm konusunda Türkiye’nin istenen düzeyde olmadığını belirten Ilıcalı “Yeşil dönüşüm aslında bütün dünyanın gündeminde. Bu bahiste aslında tüm dünya geç kaldı fakat Türkiye’ye geldiğimizde bilhassa gayrimenkul bölümünün birçok sorunu var. Aslında iklim krizinin kıymetli oyuncularından biri gayrimenkul bölümü, gayrimenkul bölümü tüm dünyadaki karbon emisyonlarının %40’ından sorumlu bir kesim. O yüzden bu dalın yeşil dönüşümünün düzgün yapılması hem ekonomik manada hem de ömür kalitesini etkilemesi manasında çok değerli. Türkiye bu bahiste istenilen düzeyde değil. Şu ana kadar tüm Türkiye genelinde adımlar atıldı,mevzuatlar çıktı lakin maalesef istenilen noktaya geldik diyemeyiz.” sözünü kullandı.
Yeşil dönüşümde maliyetler
Yeşil dönüşümün birçok finansman düzeneği oluştuğunu kaydeden Ilıcalı “Siz şu anda hangi bölümde olursa olsun yeşil dönüşüme yatırım yapıyorsanız finansman bulmanız çok kolay. Türkiye’de de yabancı kuruluşların birçok finansman takviyeleri var, keza Avrupa Birliği’nin birçok finansman dayanakları de var. İlgili kamu kurumlarının üzerinden bakanlıklar üzerinden proje özelinde yansıyan birçok kredi ve finansman sistemi var. Bizim de projelerimiz için bunları takip ediyoruz. Lakin bu finansmanlar kâfi değil zira çok önemli dallardan ve dönüşümün kolay olmadığı kesimlerden bahsediyoruz.
Kamu binalarının öncelikli olarak dönüşümü, zelzele riski ve güç verimliliği için bir finansman düzeneği var yaklaşık 250 milyon dolar, yeniden yeşil sanayi dönüşümü var Sanayi Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından yönetilen ve 450 milyon dolar civarında bir finansman düzeneği var, Türkiye’deki sanayi kuruluşlarının yeşil dönüşümünü desteklemek için. Bizim projelerde de yaklaşık bir 5-10 milyon dolarlık bir teşvik ve finansman sistemi kullanıldı bu güne kadar.
Özel dal rekabetçi kalabilmek için ihracatçılarımız bilhassa bu mevzuyu öteleyemiyorlar. Esasen öteleyemezler zira bu karbon konusu kapıya dayandı artık”dedi.
Türkiye için yeşil ve kentsel dönüşümün değerine dikkat çeken Ilıcalı kentsel dönüşümde 500 milyar doların üzerinde finansman muhtaçlığı olduğunu söyledi.
Ilıcalı “Şimdi İstanbul’u bekleyen önemli bir sarsıntı riski var. Buna yönelikte gerek Bakanlığın gerek İBB’nin açıklamalarına nazaran yaklaşık 1.3 milyon bağımsız kısmın ivedilikle dönüştürülmesi lazım. Burada 200 bin binanın mümkün bir Marmara sarsıntısında kullanılamaz hale geleceği, yaklaşık 5 milyon kişinin etkilenebileceğinden bahsediliyor. Günün sonunda çok önemli bir sorunun bizi beklediği aşikar. Tabi burada kentsel dönüşüm kıymetli, kentsel dönüşüm tabi finansman gerektiren çok büyük sayıları konuştuğumuz bir kesim, 500 milyar doların üzerinde bir finansman muhtaçlığı var ve bu 1 trilyona kadar çıkabilecek. 1 trilyon dolara varabilecek bir finansman gereksiniminden bahsediliyor.
”İstanbul özelinde yüzde 15-20 oranında kentsel dönüşüm gerçekleştirdik”
Şu anda İstanbul özelinde 2012’den bu yana %15-20 ortasında bir kentsel dönüşüm gerçekleştirdik, bu tabi çok yetersiz. Yalnızca sarsıntı de değil, sürdürülebilir kentler de kurmak kıymetli. Biz bu kentsel dönüşüm fırsatını yeşil dönüşüm için de kullanırsak bu trafik, yeşil, güç ve suyla ilgili meselelerimize da yanıt vermiş olacak. Türkiye genelinde yaklaşık 7 milyon konutun dönüştürülmesi ve bunun güç verimliliği ve yeşil bina kriterlerine nazaran yapılması durumunda %50’ye varan bir güç tasarrufuna ulaşabiliriz. Bu da yaklaşık 500 milyar dolarlık bir tasarruf potansiyeli bize sunuyor. Cari açığımız geçen sene yaklaşık 45 milyar dolar civarındaydı o yüzden yeşil dönüşüm konusu kıymetli.” dedi.
Konut kredisi manasında ıstıraplar olduğunu belirten Ilıcalı, hem krediye ulaşımın, hem de faiz oranlarının istenilen düzeylerde olmadığını lisana getirdi. Ilıcalı “Biz bir zelzele ülkesi olmasaydık bu tahminen uzun vakte yayılabilirdi. Bizim kentsel dönüşümün yavaşlaması yahut durması üzere bir lüksümüz yok. Bu bir hayati durum nitekim bir acil durum. Hem Kamu hem de Özel Bölümün elini taşın altına koyup bunu yapması gerekiyor.” diye konuştu.
“Gayrimenkulde fiyat artışları barınma sorunu haline geliyor“
Gayrimenkul fiyatlarında artışın toplumsal sorun haline geldiğini kaydeden Ilıcalı şunları söyledi;”Bu aslında herkesin kanayan yarası, Kamu’nun bir formda bunu regüle etmesi gerekiyor. Tabiki yenilenen bir bina bilhassa de kent içinde çok âlâ bir lokasyonda olabiliyor ve tabiki bir kıymet artışı olacak lakin bu bedel artışları enflasyonun da getirmiş olduğu birtakım suistimaller de var zira fiyatlamadaki algı da bozuluyor. Bu kıymet artışları barınma problemine dönmeye yüz tutarsa ki o denli, bu artık toplumsal bir sorun haline geliyor. Bu bir özgür piyasa yahut ticaretin ötesinde müdahale edilmesi gereken ve regüle edilmesi gereken bir bahis haline geliyor. Burada herkesin elini taşın altına koyup, feragat edip bu mevzunun toplumun kazanacağı bir süreç haline gelmesi gerekiyor.”
Ilıcalı hudutta karbon düzenleme sistemine dair ise “Şimdi 2026’dan itibaren bunla ilgili yaptırımlar, vergiler uygulanmaya başlayacak. Avrupa Birliği’nin ihracatçı ülkelere karbon emisyonu mevzusuyla ilgili AB hudutlarına uyması ve karbon yoğunluğunun muhakkak bir düzeye inmesi için koyduğu bir düzenleme. Şayet sizin ülkenizde karbon ile ilgili bir düzenek yoksa ve bu sonların üzerindeyseniz bir ekip vergilere maruz kalacaksınız. Demir-Çelik, çimento ve alüminyum kesimi bizim üç değerli Avrupa’ya en çok ihracat yaptığımız dallar. Şayet bir şey yapılmazsa bu kesimlerde yıllık 3.4 milyar euro’luk bir ek maliyet ortaya çıkması öngörülüyor. Bu da tabi rekabetçilik açısından değerli bir husus, o yüzden bizim Türkiye olarak ve acil olarak bir karbon düzeneği kurmamız gerekiyor şayet bu vergileri ödemek istemiyorsak. Bu kalemler inşaat endüstriyi de etkilediği için rastgele bir ek vergide gayrimenkulde de fiyatları artıracaktır.” değerlendirmesini yaptı.
