Yapay Zeka Siyasetleri Derneği (AIPA), Kuantum Araştırma ile 12 vilayette, Türkiye temsili 1225 işletmeyle görüşerek “Gelecek Araştırması: İşletmelerde Yapay Zeka Algısı-3” raporu hazırladı.
Rapordan yapılan derlemeye nazaran, görüşülen işletmelerin yüzde 40,1’i İstanbul’dan, yüzde 14,7’si Ankara’dan, yüzde 12,3’ü İzmir’den seçildi. Rapor kapsamındaki öteki vilayetler Bursa, Adana, Kocaeli, Gaziantep, Kayseri, Trabzon, Malatya, Samsun ve Erzurum olarak sıralandı.
Araştırma sonucu, geçen yıl prestijiyle işletmelerin yüzde 17,5’inin yapay zekadan yararlandığı belirlendi. Bu oran 2021’de yüzde 14,5, 2022’de ise yüzde 15,2 düzeyindeydi.
Yapay zekanın işletmelerce kullanılma alanları incelendiğinde ise müşteri odağındaki alanlar dikkati çekti. Buna nazaran, pazarlama (yüzde 27,7) ile müşteri ilgileri ve analitiği (yüzde 25,3) toplamda yüzde 53 ile firmaların yapay zekadan en çok yararlandıkları alanlar olarak kayıtlara geçti. Ayrıyeten, idare, finans, üretim ve AR-GE, yapay zekanın en fazla uzunluk gösterdiği kategoriler olarak dikkati çekti.
Firmaların yüzde 82,5’i yapay zekadan yararlandıkları alanların arttığını bildirdi. Bu teknolojiyi kullandıkları alanların azaldığını belirtenlerin oranı yüzde 5,2’de kalırken 2023 prestijiyle yapay zekayı kullanmaya başlayanların oranı yüzde 12,3 oldu.
“Yapay zeka, esaslı değişiklikler yaratma potansiyeline sahip”
AIPA Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, işletmelerin süratle gelişen teknolojileri kullanarak yeni fırsatlara ve dönüşüm süreçlerine kapı açtığını söyledi.
Yapay zekanın, kelam konusu dönüşümün en değerli bileşenlerinden olduğunu vurgulayan Küçükşabanoğlu, “Yapay zeka, iktisat dünyasının her alanında esaslı değişiklikler yaratma potansiyeline sahip. Öngörü modelleri, otomasyon süreçleri ve karar dayanak sistemleri üzere yapay zeka uygulamaları, işletmelerin verimliliğini artırırken tıpkı vakitte rekabet avantajı elde etmelerine de imkan tanıyor” dedi.
Türkiye’deki işletmelerde yapay zeka kullanımının arttığına dikkati çeken Küçükşabanoğlu, şunları kaydetti:
“İşletmelerin yapay zeka kullanımı, müşteri münasebetleri ve pazarlama üzere alanlarda kıymetli oranda arttı. Büyük ölçekli işletmelerde bu oran yüzde 75’e kadar çıkıyor. Türkiye’deki iş dünyasının büyük ölçekli işletmeleri, adaptasyonda öncü olduklarını bir defa daha gösterdi. Artış oranında üretken yapay zekanın tesiriyle içerik ve görsel üretimi bulunuyor. Yapay zeka teknolojilerini kullanan işletmelerin yüzde 84,5’i dataya dayalı karar alma süreçlerinde büyük avantaj sağladığını belirtiyor. İşletmelerin bilgiyi karar odağına alması ve kendi iç bilgileriyle çalışan algoritmalar, işletme stratejilerine taraf vermeye başladı.”
“Güvenlik riski” uyarısı
Küçükşabanoğlu, işletmelerin yarısından fazlasının gelecekte yapay zekanın kendilerini etkileyeceğini düşündüğünü belirterek, ekonomik şartlar nedeniyle yakın vakitte bu teknolojilere yatırım yapmayı düşünenlerin azaldığını anlattı.
İşletmelerde gölge yapay zeka kullanımının yüzde 25’e ulaştığı bilgisini veren Küçükşabanoğlu, “Bu durum, kurumların onayı dışında bireylerin kendi inisiyatifiyle yapay zeka kullanımı, data güvenliği ve ahenk açısından riskler barındırıyor. Çalışanların Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) üzere yasal düzenlemelere uygun hareket edebilmesi için bu mevzuda eğitim verilmesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Yapay zeka, işletmelerin yüzde 65,5’inin istihdamını etkilemedi
Yapay zekanın istihdamı azaltacağını düşünen işletmelerin 2021’deki oranına işaret eden Küçükşabanoğlu, “Geçen yıl yapay zeka kullanan işletmelerin yüzde 65,5’i toplam istihdam düzeylerinin sabit kaldığını, yüzde 25,9’u artış olduğunu, yüzde 8,6’sı ise azalma yaşandığını tabir etti” diye konuştu.
Zafer Küçükşabanoğlu, teknoloji tabanlı iş gücüne duyulan gereksinimin arttığını, klasik iş gücü talebinin de yıllar prestijiyle düştüğünü lisana getirdi.
Yapay zeka teknolojilerine erişimi kolaylaştıracak yeni ekonomik yaklaşımların ehemmiyetine değinen Küçükşabanoğlu, şu görüşleri paylaştı:
“Yapay zeka yatırımlarını sınırlayan ekonomik zorlukları aşmak için devlet teşvikleri, finansal dayanak programları, düşük faizli kredi ve hatta hibe imkanları üzere sistemler daha da fazla geliştirilerek bilhassa küçük ve orta ölçekli işletmelerin yapay zeka dönüşümüne erişimi kolaylaştırılabilir. Münasebetiyle idarelerin yapay zeka adaptasyonunda daha proaktif bir yaklaşım benimsemesi gerekmektedir. Büyük işletmeler yapay zekayı stratejik bir öncelik olarak benimserken küçük işletmelerde bu sorumluluk hala düşük düzeydedir. Bilhassa küçük işletmelerde farkındalık yaratacak yapay zekaya ait eğitim programlarının hemen düzenlemesinin çok değerli olduğunu düşünüyoruz.”
Türkiye’nin yapay zeka teknolojileri alanında global ölçekte önder ülkeler düzeyine ulaşamadığını, bu alanda sağlanacak devlet teşvikleri, dijital eğitim programları ve altyapı yatırımlarıyla bölgesel güç olma potansiyeline sahip olduğunu vurgulayan Küçükşabanoğlu, raporun bulgularını ilgili kurum ve kuruluşlarla ayrıntılıca paylaşacaklarını kelamlarına ekledi.
