Karadeniz’de son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, mikroplastik kirliliğinin süratle arttığını ve bu durumun birçok balık tipini tehdit ettiğini ortaya koyuyor. Bu araştırmalar, bilhassa dereler, ırmaklar ve etrafındaki alanlardan gelen evsel, plastik ve metal atıkların, Karadeniz’e ulaşarak değerli bir kirlilik kaynağı oluşturduğunu gösteriyor. Bilim insanları, birtakım ırmakların bu kirliliğe katkısını vurgularken, Akdeniz ve Karadeniz ortasındaki mikroplastik yoğunluğunu karşılaştırdı. Yapılan karşılaştırmalar sonucunda, Karadeniz’deki mikroplastik düzeylerinin Akdeniz’e nazaran daha yüksek olduğu ve çevresel tesirlerinin daha fazla olduğu belirlendi.
“HER GEÇEN GÜN DAHA DA ARTIYOR”
Karadeniz ve Akdeniz’de bilimsel araştırmalarını sürdüren Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rafet Çağrı Öztürk, mikroplastik kirliliğinin beklenenden daha fazla olduğunu aktarırken “Karadeniz’de ve Akdeniz’de deniz suyundaki mikroplastikleri karşılaştırdık. Karadeniz’de mikroplastik kirliliğinin çok daha fazla olduğunu bulduk. Bu bizi üzen bir durum oldu. Bunun tahliline yönelik çalışmaların yapılması artık elzem boyutlara geldi. Karadeniz için korkulan oldu; mikroplastik ölçüsü her geçen gün de daha fazla artıyor. Son 10 yıla baktık. Yıllara nazaran mikroplastik parçacık sayısında önemli bir artış oluyor” biçiminde sözlere yer verdi.
“HER YERDE VAR”
Öztürk, ırmakların mikroplastik kirliliğinde değerli etken olduğunu belirtirken şu tabirlere yer verdi:
“Mikroplastiklerin, Batı Karadeniz’e nazaran Doğu Karadeniz’de daha az olacağını iddia ediyorduk. Tam tersine Doğu Karadeniz’de mikroplastik kirliliğinin çok önemli boyutlarda olduğunu fark ettik, bu bizi şaşırttı. Daha sonra, ‘Nehirlerden hakikaten çok önemli bir girdi mi var?’ sorusuna yöneldik, çalışma yaptık. Baktık ki sahiden ırmaklarda mikroplastiğe rastlamadığımız örnek yok. En küçüğünden en büyüğüne kadar hepsinde var. Sakarya Irmağı’ndan Çoruh Irmağı’na kadar 20’den fazla ırmakta çalışma yaptık. Üzücü boyutlara ulaşmış. Her yerde mikroplastik kirliliği var artık.”
“ORGANİK KULLANMAYA DÖNMEMİZ GEREKİYOR”
Plastik kullanımının azaltılması ve toplumun daha sürdürülebilir alışkanlıkları benimsemesi gerektiğine dikkat çeken Öztürk, “Hepimizin meskeninde çamaşır, kurutma makineleri var. Kullandığımız bütün kıyafetler artık yapay dokuma eserleri ve bunların içinde fiberler var. Her çamaşır yıkamanızda siz ister istemez mikroplastikleri tabiata salıyorsunuz. Ne kadar temizlemeye çalışsanız da mikroplastikten önleyemiyorsunuz. Sayısını azaltabiliyor ancak maalesef girdi oluyor; bu hakikaten korkulan bir durum. Tekrar organik kullanmaya dönmemiz gerekiyor. Artık plastik kullanımını hayatımızda olabildiğince azaltmamız gerekiyor. Zira bunun temizleyerek ortamdan uzaklaştırılması üzere bir durum artık kelam konusu değil” sözlerine yer verdi.
“TEK KULLANIMLIK ŞİŞE ALMAYACAĞIZ”
Toplumun alışkanlıklarını değiştirmesi halinde sorunun üstesinden gelinebileceğine dikkati çeken Öztürk, “Herhangi bir besin eserinde plastik ambalaj var. İçtiğimiz suda, sütlerde, maden sularında, dağların üst doruklarında, insan elinin değmediği diye düşündüğünüz her yerde mikroplastik var. Artık bunun önüne geçemiyorsunuz. Tek kullanımlık şişe almayacağız. Herkesin bir cam şişesi olacak. Alışkanlıklarımızı değiştireceğiz. Torbanın parayla satılması bu işi evet muhakkak boyuta kadar azalttı lakin eskisi üzere kese kullanımına dönmemiz lazım. Ya da herkesin sırt çantası ile gezmesi lazım. Toplumun alışkanlıkları değişmediği sürece bizim bu plastik kirliliğinin önüne geçmemiz hakikaten çok zor” dedi.
