Donald Trump’un başkanlığının nihaileşmesinin akabinde dikktaler yeni devirde uygulanacak iktisat siyasetlere çevrildi. Bankalar yeni Trump periyodunda ekonomiyi ne beklediğini mercek kaltına aldı.
ING’den Avrupa ve İngiltere için ekonomik kabus uyarısı gelirken, Goldman Sachs, Global ekonomik büyümenin baskı altında kalacağını öngördü. HSBC ise gümrük vergilerindeki artış ve İklim değişimine yönelik düzenlemelerin iptaline odaklandı.
ING’den kabus uyarısı
ING analistleri yayınladıkları raporda, Donald Trump’ın yine seçilmesinin, İngiltere ve Avrupa için ‘ekonomik kabus’ niteliğinde bir ticaret savaşına neden olabileceği ikazında bulundu.
Trump, ABD başkanlığındaki ikinci devrinde ithalat tarifelerini artırma kelamı verdi, uzmanlar bu hareketin Euro Bölgesini sakinliğe sürükleyebileceğini söyledi.
Trump, seçim kampanyası sırasında tarifeyi ‘dünyanın en hoş kelimesi’ olarak isimlendirdi ve tüm ülkelerden yapılan ithalata yüzde 10, Çin’den gelen mallara ise yüzde 60 vergi koyacağını söyledi.
ING bankası analistleri Trump’ın yine seçilmesinin ‘Avrupa’nın en makûs ekonomik kabusunun gerçek olması’ manasına geldiğini söyledi ve yatırımcıları uyardı. Raporda, “Yaklaşan yeni bir ticaret savaşı, Euro Bölgesi iktisadını dingin büyümeden tam bir sakinliğe itebilir” tabirleri kullanıldı.
Goldman Sachs’tan büyüme uyarısı
Goldman Sachs analistleri, ‘yenilenen ticaret gerginliklerinin büyüme üzerinde değerli bir baskı oluşturması muhtemel’ ihtarında bulunurken, Nomura’dan Andrzej Szczepaniak, ‘Trump’ın kazanması, Avrupa’daki büyümeyi olumsuz etkileyecek tarifeler manasına geliyor’ dedi.
Zaten güç durumda olan Alman iktisadının, Avrupa arabalarına uygulanan vergilerden bilhassa sert bir halde etkilenmesi bekleniyor.
Kiel Dünya İktisadı Enstitüsü, Trump’ın zaferinin İngiltere için İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminden bu yana ‘en güç ekonomik an’ olduğunu söyledi.
İngiltere Ulusal İktisat ve Toplumsal Araştırma Enstitüsü, üretimin önümüzdeki yıl için büyüme beklentisini yüzde 0,4 olarak açıkladı. Bu yıl için ise şirketin büyüme beklentisi yüzde 1,2 düzeyindeydi. Kurumun raporunda “İİngiltere küçük ve açık bir iktisat olduğu için, İngiltere artan ticaret tarifelerinden en çok etkilenen ülkelerden biri” sözleri yer aldı.
Trump idaresinin dünya iktisadını zorlayacağını düşünen kurumlardan bir başka de HSBC oldu
HSBC’nin Trump’ın seçilmesinin akabinde Global iktisat üzerindeki mümkün tesirleri değerlendirdiği raporunda Trump ile birlikte iktisat siyasetlerinde olması olası değişiklikler ve bunların mümkün sonuçları şöyle sıralandı;
Gündemdeki siyaset değişikliği
ABD büyümesi, enflasyonu ve para siyasetinin görünümünü etkileyebilecek siyaset alanları ortasında vergiler, tarifeler, göç ve düzenlemeler yer alıyor. Buna dair ayrıntılar şöyle sıralanabilir;
– Önerilen siyasetler, bilhassa Çin ve Meksika’da global büyüme için aşağı istikametli bir risk oluşturuyor ve Fed beklentilerindeki değişikliklerden kaynaklanan tesirler de buna eklenebilir.
– ABD’nin ticari ortaklarıyla ticaret gerginlikleri, Trump idaresinin kampanya taahhütlerini ne ölçüde yerine getireceğine bağlı olarak değerli ölçüde artabilir.
– Doların güçlenmesi, mali teşvik, daha yüksek ticaret tarifeleri ve kurumsal vergi kesintileri ve düzenlemeden arındırma üzerine sermaye girişleri beklentilerini yansıtıyor.
– Cumhuriyetçi siyasetleri ABD pay senetlerini daha da destekleyebilir; ticaret gerginliklerindeki artış, dünyanın geri kalanının performansının düşmesine neden olabilir.
– Ticaret gerginlikleri ve daha yüksek tarifeler, bilhassa mali genişlemenin faiz indirimleri için alanı daraltması durumunda, gelişmekte olan piyasa varlıkları için bir risk oluşturur.
– ABD’nin iklim önceliklerinde bir değişiklik ve Paris Muahedesi’nden muhtemel çekilme bekleniyor
HSBC, Trump’un mümkün Maliye siyaseti konusunda şu değerlendirmelerde bulundu;
2017 TCJA vergi kesintilerinin TCJA, yani “Tax Cuts and Jobs Act”, 2017 yılında ABD’de yürürlüğe giren bir vergi ıslahatı yasası. 2018 ile 2025 yılları ortasında geçerli olan bu yasa, bireyler ve işletmeler için vergi oranlarında, kesintilerde ve kredilerde değerli değişiklikler getirmişti. Örneğin, standart kesinti ölçüleri artırılmış ve birtakım vergi kredileri genişletilmişti. Artık bu kesintilerin uzatılması ve potansiyel olarak kurumlar ve gelir vergilerinde daha fazla kesinti ile daha genişleyici maliye siyaseti bekleniyor.
Bu, ABD büyümesini ve enflasyonu artırabilir ve dünyanın birtakım bölgelerini destekleyebilir. Fakat, ABD’ye yatırımı denizaşırı ülkelere değil de ABD’ye teşvik eden rastgele bir siyaset, diğer yerlerdeki yatırımları etkileyebilir.
Ticaret, tarifeler ve maliyetler konusundaki öngörüler şöyle sıralandı;
Tam olarak uygulanırsa, Çin’e önerilen minimum yüzde 60 ithalat tarifesi ve dünyanın geri kalanına yüzde 10-20 kozmik ithalat tarifesi, bilhassa ihracatları için ABD’ye en fazla maruz kalan ekonomiler için global ticaret üzerinde büyük tesirlere sahip olacak.
Çin’deki, Meksika’daki, Vietnam’daki ve başka Asya ekonomilerindeki büyüme direkt etkilenecek, Avrupa da ticaret sapmasından etkilenebilir ve bu da üçüncü ülkeler ortasında daha fazla ticaret kısıtlaması ve dünya ticaret büyümesinin darbe almasına neden olabilir. Bu tıp tarifeler ayrıyeten misilleme olması durumunda ABD’deki ve öbür yerlerdeki tüketiciler ve işletmeler için maliyetleri artıracak. Dış siyaset Çin ile bağlar artık tam olarak odak noktasında olacak, bilhassa de daha kıymetli tarifeler yürürlüğe girdiğinde. Jeopolitik tesirler de yakından izlenecek. Ukrayna’ya fon sağlanması ve bunun Rusya ile savaş üzerindeki rastgele bir tesirinin, ABD’nin Orta Doğu’daki çatışmaya yaklaşımındaki rastgele bir değişiklik üzere bahislerin, açık global tesirleri kelam konusu olacak.
Para siyaseti ve global etki
Trump’ın idaresinin para siyasetini belirlemede kelam sahibi olması gerektiğini açıkça belirtmesi bir yana, daha düşük göç ve daha yüksek tarifeler yoluyla arz tarafını etkileyen bir siyaset karışımı, bilhassa 2026’da, oranlar önümüzdeki birkaç toplantıda hala düşürülse bile, daha şahin bir Fed manasına gelebilir. Daha güçlü bir ABD doları ile birlikte, bilhassa Asya ve Körfez İşbirliği Kurulu’ndaki birçok merkez bankası da muhtemelen politikayı daha sıkı tutacak.
HSBC, Bu gelişmeler ışığında kendi yatırım stratejileri konusunda şu değerlendirmelerde bulundu;
– Doların güçlenmesi, mali teşvik, daha yüksek dış ticaret vergileri ve kurumsal vergi kesintileri ve düzenlemeden kaynaklanan sermaye girişleri beklentileri kelam konusu.
– Doların güçlenmesinin öteki yüzü, bilhassa Asya ve Latin Amerika’da olmak üzere diğer yerlerdeki para birimnlerinin zayıflığı. G10 ülkeleri içinde yeni gümrük vergileri kaynaklı tasalara en çok maruz kalan euro olacak.
– Dolarda boğalar tesirli olsa bile, bu rallinin önümüzdeki haftalarda ve aylarda durması yahut bilakis dönmesi nedeniyle yaşanabilecek gelişmelere karşı uyarıyor.
Doların ABD seçim sonuçlarına verdiği bu birinci boğa reaksiyonu, üstte belirtilen faktörlere dayanarak mantıklı görünüyor. Fakat, bu birinci dolar yükselişinin önümüzdeki haftalarda ve aylarda duraksaması yahut bilakis dönmesinin de mümkün olduğu unutulmamalı.
Sabit getirili yatırım araçları stratejisi
Bankaya nazaran, tahvil piyasaları seçimden çok evvel Trump’ın zaferine hazırlanıyordu. Farklı vadelerdeki faiz oranları ortasındaki daralma ABD faizlerinin Hazine Bonolarına kıyasla ortalamanın altında bir performans devri geçireceğini gösteriyor.
Başlangıçta pay senetlerinde bir sıçrama bekleyen bankaya nazaran, potansiyel gümrük vergilerinin ve mali siyasetin pay senetleri üzerindeki tesiri beklenenden daha az olabilir.
Bankaya nazaran, temel yer destekleyici olmaya devam ediyor: Şirket kârlarındaki büyüme, merkez bankasının gevşeme adımları, AI şirketleirnin karları ve potansiyel Çin teşviki üzere bahisler destekleyici yeri oluşturan ögeler olarak sıralanabilir.
Daha güçlü aktivite gelişen piyasa varlıkları için beklentiler oluşturabilir
Olumsuz bir reaksiyonun ötesinde, gelişen piyasaların görünümü muhtemelen Trump’ın kampanya vaatlerini yerine getirip getirmemesine bağlı olacak. Bu vaatler vergi kesintileri ve tarife artışları yoluyla mali genişlemeyi içeriyor.
Bununla birlikte, ABD’deki daha güçlü aktivite, dünyanın öteki yerleriyle eşleşirse 2017’ye benzeri formda gelişen piyasa varlıkları için daha uygun beklentiler manasına gelebilir.
Altın jeopolitik risklerden dayanak alabilir
Altın, önerilen vergi ve harcama planlarına nazaran borç-GSYİH oranlarının artması beklenen olduğundan Trump’ın mali siyasetleri tarafından desteklenebilir.
Raporda, “Tarife artışları ve enflasyon ve bunların dış ticaret üzerindeki tesirleri altını destekleyebilir ve Fed’in bağımsızlığına yönelik rastgele bir meydan okuma da destekleyici olacaktır. Altın, dış siyasetteki bir değişime eşlik edebilecek artan jeopolitik risklerden dayanak alabilir” tabirleri yer aldı.
